Językoznawczynie z Wydziału Humanistycznego czynnie uczestniczyły w 6. Śląskim Festiwalu Nauki, proponując uczestnikom i uczestniczkom tego wydarzenia udział w wykładach, warsztatach i panelu dyskusyjnym oraz odwiedzenie stanowiska pokazowego „Polonistyka inspiruje”.
Dr hab. Agnieszka Piela, prof. UŚ, wygłosiła na scenie nauk humanistyczno-społecznych wykład zatytułowany Sztywny jak Pinokio, koszałki-opałki, (pora na) małe co nieco…, czyli literackie korzenie związków frazeologicznych. Językoznawczyni opowiadała miłośnikom ojczystej mowy o rozmaitych źródłach utartych połączeń wyrazowych, koncentrując się na frazeologizmach i przysłowiach motywowanych dziełami literackimi. Pani Profesor uwagę poświęciła również nieoczywistym konstrukcjom słownym, tj. połączeniom o różnie odtwarzanej etymologii czy związkom frazeologicznym mającym w rzeczywistości nieliteracki rodowód – sztuka pisarska jedynie je spopularyzowała. Uczestnicy wykładu otrzymali w prezencie leksykon autorstwa prelegentki: Słownik frazeologizmów z archaizmami. Pamiątki przeszłości (Wydawnictwo Naukowe PWN).
Dr Joanna Przyklenk wygłosiła referat nt. Polonistyka inspiruje: Od „czołem Waszmości” do „siema”, czyli o źródłach, stabilności i zmienności polskiej grzeczności językowej. Autorka wykładu zaprosiła słuchaczy do świata polskiej grzeczności językowej – dawnej i współczesnej. Odpowiadała na pytania: Co to w ogóle znaczy być grzecznym w języku? Skąd wzięły się polskie „grzeczne” słówka, czyli nasze powitania („dzień dobry”, „cześć”) i pożegnania („do widzenia”)? Które elementy dawnego polskiego modelu grzeczności są wciąż obecne we współczesnej polszczyźnie, a które uległy zmianie? Następnie omówiła tendencje w zakresie przeobrażeń dotyczących językowej etykiety w polszczyźnie. Wykład zakończyła krótką refleksją poświęconą aktualnym problemom Polaków z wyrażaniem grzeczności w języku.
Dr Ewa Biłas-Pleszak, prof. UŚ, poprowadziła warsztaty zatytułowane Cyceronie, prowadź! Jak dobrze przygotować się do wystąpień publicznych, których celem było uwrażliwienie uczestników na estetykę i etykę publicznego przemawiania oraz przygotowanie ich do samodzielnego opracowania wystąpienia prezentowanego przed zróżnicowaną publicznością. W trakcie spotkania omawiany był model kompetentnego mówcy, rozmawiano o przyczynach lęku przed wystąpieniami publicznymi, a także o roli słuchania i audytorium. Uczestnicy zaznajomili się z przykładowymi planami wystąpień oraz ćwiczyli używanie urozmaiconych strategii językowych przydatnych w komponowaniu przemówień.
Interdyscyplinarne Centrum Badań nad Edukacją Polonistyczną przygotowało dla uczestników i uczestniczek 6. ŚFN cykl propozycji obejmujący panel dyskusyjny oraz warsztaty. W panelu eksperckim Humanistyczna edukacja ekologiczna, którego uczestnicy dyskutowali o kryzysie klimatycznym w dyskursie szkolnym, wzięła udział prof. dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska.
Prof. dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska, dr hab. Danuta Krzyżyk, prof. UŚ, dr hab. Olga Przybyla, prof. UŚ, oraz dr Maria Wacławek przygotowały dla uczniów warsztaty Zielone pisanie i zielone czytanie – od teorii do praktyki. Ich celem było uwrażliwianie uczestników zajęć na środowisko naturalne i jego potrzeby. Inspiracją do ćwiczeń słownikowych, ortograficznych oraz ćwiczeń w mówieniu i pisaniu stały się filmy poświęcone życiu łąki oraz dźwiękom, które na łąkach słychać.
Dr Maria Wacławek spotkała się z nauczycielkami i nauczycielami języka polskiego oraz uczennicami i uczniami klas VII–VIII szkoły podstawowej i liceum, by poszukać odpowiedzi na pytanie Czym jest ekolingwistyka?, wspólnie zastanowić się nad językiem i tym, czy człowiek jest miarą wszechrzeczy oraz przeanalizować wybrane reklamy telewizyjne w duchu ekokrytyki, porozmawiać o zjawisku „greenwashingu”, a także przesłaniu ekologicznych reklam społecznych.
Dr Anna Guzy poprowadziła warsztaty Dobrostan psychiczny a kryzys klimatyczny. W trakcie warsztatów omówiła wybrane propozycje technik relaksacyjnych, oddechowych oraz uważności, które mogą być stosowane w radzeniu sobie w sytuacji napięcia czy przeciążenia. Uczestnicy zajęć mieli też okazję zapoznać się z wybranymi aplikacjami, które mogą być wykorzystywane w celu poprawy samopoczucia i ogólnego dobrostanu.
Dr hab. Barbara Mitrenga, prof. UŚ, dr Ewa Ulitzka oraz doktorantka Szkoły Doktorskiej – mgr Aleksandra Ryś – i studentki III roku filologii polskiej: Klaudia Antosz, Emilia Cichy i Aleksandra Tubacka współprowadziły stanowisko pokazowe „Polonistyka inspiruje”, w ramach którego zachęcały uczestników festiwalu m.in. do udziału w zabawach językowych poświęconych dawnej i współczesnej polszczyźnie, poprawności i grzeczności językowej czy rozwiązywania zagadek na temat śląskich strachów i ich nazw.
Więcej informacji o stanowisku pokazowym „Polonistyka inspiruje” zamieszczono na stronie: https://us.edu.pl/instytut/il/2022/12/13/stanowisko-polonistyka-inspiruje-podczas-6-slaskiego-festiwalu-nauki-fotorelacja/
Na zdjęciu: Dr hab. Barbara Mitrenga, prof. UŚ oraz doktorantka Szkoły Doktorskiej – mgr Aleksandra Ryś – i studentki III roku filologii polskiej: Klaudia Antosz, Emilia Cichy i Aleksandra Tubacka
Na zdjęciu: dr Ewa Ulitzka i dr hab. Barbara Mitrenga, prof. UŚ przy stoisku „Polonistyka inspiruje”
Na zdjęciu (od lewej): dr hab. Agnieszka Piela, prof. UŚ, dr Ewa Ulitzka, dr hab. Barbara Mitrenga, prof. UŚ
Na zdjęciu (od lewej): dr hab. Danuta Krzyżyk, prof. UŚ, prof. dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska, dr hab. Olga Przybyla, prof. UŚ, oraz dr Maria Wacławek
Na zdjęciu: dr Maria Wacławek ze studentkami
Na zdjęciu: dr hab. Agnieszka Piela, prof. UŚ
Na zdjęciu: dr hab. Agnieszka Piela, prof. UŚ
Na zdjęciu: dr Joanna Przyklenk | fot. Edyta Olszówka