Uniwersytet Śląski w Katowicach

prof. dr hab. Elżbieta Dutka

elzbieta.dutka@us.edu.pl

https://orcid.org/0000-0002-5404-2586

https://www.researchgate.net/profile/Elzbieta-Dutka

Studiowałam filologię polską w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Doktorat napisałam pod kierunkiem prof. dr hab. Anny Opackiej. Rozprawę zatytułowaną Wizje Ukrainy we współczesnej literaturze polskiej (J. Łobodowski, W. Odojewski, W. Paźniewski) obroniłam w 1999 roku. Habilitację otrzymałam w 2009 roku na podstawie rozprawy Okolice nie tylko geograficzne o twórczości Andrzeja Kuśniewicza, zdając kolokwium habilitacyjne przed Radą Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Tytuł naukowy profesora został mi nadany w 2017 roku. Głównym obszarem moich zainteresowań naukowych jest literatura polska XX i XXI wieku, interesuje mnie zarówno historia literatury, jak i teoria oraz interpretacja poszczególnych dzieł. Zajmuję się prozą (m.in. twórczością Włodzimierza Odojewskiego, Andrzeja Kuśniewicza) i poezją (badałam dorobek Józefa Łobodowskiego, Julii Hartwig, Tadeusza Różewicza i innych poetów). Ze współczesnych nurtów badawczych najbliższe są mi spatial literary studies (zwłaszcza geopoetyka i nowy regionalizm). Obecnie najbardziej zajmuje mnie humanistyczna refleksja nad problematyką górską, określana coraz częściej jako mountain studies.

Monografie autorskie:

Dutka: Ukraina w twórczości Włodzimierza Odojewskiego i Włodzimierza Paźniewskiego. Katowice 2000, ss. 144.

Dutka: „Mnożenie siebie”. O poezji Andrzeja Kuśniewicza. (Polska Akademia Nauk – Odział w Katowicach Komisja Historycznoliteracka). Katowice 2007, ss. 64

Dutka: Okolice nie tylko geograficzne. O twórczości Andrzeja Kuśniewicza. Katowice 2008, ss. 360. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, ISBN 978-83-226-1713-7

Dutka: Zapisywanie miejsca. Szkice o Śląsku w literaturze przełomu wieków XX i XXI. Katowice 2011, ss. 310. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, ISBN 978-83-226-2061-8

Dutka: Próby topograficzne. Miejsca i krajobrazy w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Katowice 2014, ss. 301. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, ISBN 978-83-8012-270-3

Dutka: Centra, prowincje, zaułki. Twórczość Julii Hartwig jako auto/bio/geo/grafia. Kraków 2016. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, ss. 308. ISBN 97883-242-3049-5

Dutka: Pytania o miejsce. Sondowanie topografii literackich XX i XXI wieku. Kraków 2019 (Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas), ss. 244. ISBN 978-83-242-3594-0 e-ISBN 978-83-242-6424-7

Redakcje naukowe tomów zbiorowych:

Liryka polska. Analizy i interpretacje. Seria czwarta. Pod red. D. Opackiej-Walasek przy współudziale E. Dutki. Katowice 2007, ss. 164.                                 

Wiedza o kulturze w szkole. Red. A. Gomóła, E. Dutka. Katowice 2007, ss. 321.

Czytanie Śląska i Zagłębia. Pod red. E. Dutki przy współudziale I. Mikrut i A. Szczepanek. Katowice 2009, ss. 151.                                                                                         

Czytanie Różewicza. Pod red. E. Dutki przy współudziale I. Mikrut i A. Szczepanek. Katowice 2010, ss. 117.     

Proza polska XX wieku. Przeglądy i interpretacje. T. 2: Z perspektywy nowego stulecia. Pod red. E. Dutki, M. Cuber. Katowice 2012, ss. 198.

Proza polska XX wieku. Przeglądy i interpretacje. T. 3: Centrum i pogranicza literatury. Pod red. E. Dutki, G. Maroszczuk. Katowice 2014.        

Historia. Biografia. Literatura. Studia i szkice o literaturze polskiej XX i XXI wieku. Red. E. Dutka, M. Kisiel. Katowice 2019, s. 319–339. ISSN 0208-6336, ISBN 978-83-226-3637-4

Wybrane artykuły:    

Dutka: „Przestrzeń współtworzenia” – o fotografii w pisarstwie Andrzeja Stasiuka. „Media. Kultura. Komunikacja Społeczna” 2009, nr 5, s. 268–287.

Dutka: „Szorstkie odosobnienie”. Josif Brodski w wierszach i wspomnieniach Julii Hartwig. „Przekładaniec” 2015, nr 30 (www.ejournals.eu/Przekaladaniec/)

Dutka: Śląskie „Alpy” i „Himalaje”. O transgranicznej biografii i niejednorodnym krajobrazie regionu. W: Region a tożsamości transgraniczne. Literatura. Miejsca. Translokacje. Red. Danuta Zawadzka, Małgorzata Mikołajczak, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska. Kraków 2016 (Wydawnictwo Universitas), s. 300–310. ISBN 97883-242-3053-2

Dutka: Antologie jako przestrzeń dyskusji na temat literatury „górskiej”. W: Antologia literacka. Przemiany, ekspansja i perspektywy gatunku. Seria pierwsza. Red. Magdalena Kokoszka, Bożena Szałasta-Rogowska. Katowice 2017 (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego), s. 213–227. ISSN 0208-6336, ISBN 978-83-226-3159-1

Dutka: Park parków, plac zabaw i okolica. Doświadczenie przestrzeni górskiej w Wędrówkach alpejskich Wawrzyńca Żuławskiego. „Śląskie Studia Polonistyczne” 2018, n1 (11), s. 119–134. ISSN 2084 – 0772

Dutka: Przestrzeń i tożsamość. Dylematy „człowieka gór” w twórczości Michała Jagiełły. „Białostockie Studia Literaturoznawcze” nr 13 (2018), s. 99–116. DOI: 10.15290/bsl.2018.13.07 ISSN 2082-9701

Dutka: „Kresowe” góry Władysława Krygowskiego. W: Dyskursy pogranicza. Wektory literatury. Red. J. Pasterska, Z. Ożóg. Rzeszów 2019, s. 215–236. ISBN 978-83-7996-691-2 (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego)

Dutka: Góry Mariana Pankowskiego – przestrzeń emigracji i „emigracji”? „Tematy i Konteksty” nr 10 (15) 2020, Recepcja i przekład literatury polskiej. Red. J. Pasterska, A. Luboń, M. Wyrembelski. Rzeszów 2020, s. 230–244. ISSN 2299-8365

Dutka: Wibramy szczęścia. Konteksty radosne we współczesnym piśmiennictwie i literaturze o tematyce górskiej. W: O szczęściu. Konteksty radosne. Red. A. Szawerna-Dyrszka, I. Gielata. Katowice 2020, s. 19–50. ISSN 0208-6336, ISBN 978-83-226-3878-1 (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego)

Dutka: „Czułe punkty” Odojewskiego. W: Zapomniane, nieuśmierzone… Pamięć, zapomnienie, trauma w twórczości Włodzimierza Odojewskiego. Red. Alicja Przybyszewska, Dagmara Nowakowska. Poznań 2020, s. 83–100. (Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu) ISBN 978-83-65666-79-6; ISSN 1427-9118

Dutka: „This Emigrant Fate of His”. On Włodzimierz Odojewski’s Short Story Collection …i poniosły koine. „Tematy i Konteksty” 2020, Special Issue in English, No. 1: A Selection of the Decade, edited by Jolanta Pasterska, Elżbieta Rokosz, Marek Stanisz, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2020, ISSN: 2299-8365.

Dutka: Simona, Wanda, Halina. Topobiograficzne opowieści Anny Kamińskiej. W: Twórczość Wiesława Kazaneckiego oraz laureatów nagrody literackiej jego imienia. Red. M. Kochanowski, K. Sawicka-Mierzyńska. Białystok 2020, s. 77–93. ISBN 978-83-7431-661-3 (Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku)

Dutka: „Zanurzaliśmy się w ciemność”. Speleologiczne wątki w twórczości Michała Jagiełły. W: Literackie podróże do wnętrza Ziemi. Studia. Red. Jarosław Ławski, Małgorzata Burzka-Janik. Białystok-Opole 2020, s. 63–74. ISBN: 978-83-958357-3-5

Dutka: O wspólnotach i atopii w wierszu Julii Hartwig Zdobyć górę. W: Wspólnota. Formy – historie – horyzonty. Red. Marcin Telicki, Elżbieta Winiecka, Agnieszka Rydz, Agata Stankowska. Poznań 2021, s. 99–109. (Wydawnictwo Naukowe UAM, ISBN 978-83-232-3935-2).

Dutka: The Bieszczady Topographies of Alienness in Jola Jarecka’s Novel Hylaty. W: Identity Issues in European Literatures. Red.
Renata Dampc-Jarosz, Agnieszka Adamowicz-Pośpiech, Joanna Warmuzińska-Rogóż. Göttingen 2021, s. 154–163. (V&R unipress) ISBN 978 –3–8471–1388–1.

Dutka: Wanderings and Moments of Pause: Biblical Motifs in Mistyka gór by Roman E. Rogowski. “Roczniki Humanistyczne” Tom LXX, zeszyt 1 2022, s. 115–130. DOI: https://doi.org/10.18290/rh22701.8

Dutka: The Vertical World and the Mountains Upside Down, or, a Four-Handed Himalayan Climbing Autobiography by Olga Morawska and Piotr Morawski. Transl. Eleonora Joszko. “Slavica Tergestina. European Slavic Studies Journal”. Vol. 28 (2022/I) Writing the Himalaya in Polish and Slovenian. Ed. Jernej Habjan, p. 98–121. ISSN 1592-0291 (print), 2283-5482 (online) DOI https://doi.org/10.13137/2283-5482/3370; https://www.openstarts.units.it/bitstream/10077/33719/1/SlavicaTer_28-2022-1_press.pdf