Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Nauk o Ziemi
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Tajemnice arktycznej Wyspy Niedźwiedziej

03.06.2021 - 14:16 aktualizacja 03.06.2021 - 14:54
Redakcja: szczepansamulewicz

Wyspa Niedźwiedzia należy do najbardziej odizolowanych wysp półkuli północnej. Przeprowadzone pierwsze w historii wyspy badania dendrochronologiczne dotyczyły karłowatej wierzby polarnej, wykształcającej bardzo wąskie słoje. Stwierdzono, że zebrane okazy mają ok. 95 lat i należą do najstarszych w całej Arktyce.Na podstawie zmian szerokości słojów wierzby polarnej z W.Niedźwiedziej wskazano ramy czasowe ważnego zjawiska obserwowanego w całej Arktyce, jakim jest zielenienie i brązowienie tundry.

Wskutek szybkiego wzrostu temperatury w wielu obszarach polarnych od lat 90-tych ubiegłego wieku obserwuje się intensywny rozwój roślinności i przesuwanie na północ granic ekotonów. Jednak dalszy wzrost temperatury, przy jednoczesnej stabilizacji lub zmniejszaniu ilości opadów atmosferycznych, może powodować zjawisko odmienne, tzw. brązowienie tundry. Jest ono bardzo niekorzystne dla funkcjonowania ekosystemu polarnego, wpływając nie tylko na spowolnienie wzrostu roślin tundrowych i spadek bioróżnorodności, ale również na wzrost natężenia procesów eolicznych i degradację gleby, a także na zmiany mikroklimatyczne.

Zespół badawczy „Klimat i zmiany klimatu”, przy współpracy z pracownikami Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, uzyskał niezwykle cenne z punktu widzenia współczesnych zmian klimatycznych wyniki badań, które zostały opublikowane na łamach prestiżowego czasopisma EnvironmentalResearchLetters.

Owczarek P., Opała-Owczarek M., Migała K. 2021: Post-1980s shift in the sensitivity of tundra vegetation to climate revealed by the first dendrochronological record from Bear Island (Bjørnøya), western Barents Sea. Environmental Research Letters 16 (1): 014031.   https://doi.org/10.1088/1748-9326/abd063

Położenie Wyspy Niedźwiedziej w arktycznym sektorze Atlantyku.
Okaz wierzby polarnej poddany pomiarom dendrochronologicznym metodą cięcia seryjnego.
Tundra krzewinkowa na Wyspie Niedźwiedziej, na pierwszym planie wierzba polarna.
400 metrowe klify skalne południowego krańca Wyspy Niedźwiedziej.
return to top