Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Nauk o Ziemi
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Morfometria klifów lodowych w rozpoznawaniu zjawiska szarży lodowców uchodzących do morza (Spitsbergen, Svalbard)

04.09.2020 - 13:52 aktualizacja 15.03.2021 - 12:42
Redakcja: szczepansamulewicz

W czasopiśmie „Geosciences” ukazał się artykuł autorstwa dr Joanny Szafraniec pt. „Ice-Cliff Morphometry in Identifying the Surge Phenomenon of Tidewater Glaciers (Spitsbergen, Svalbard)”.

Autorka na podstawie scen satelitarnych Landsat i map topograficznych zdigitalizowała linię klifów lodowych 110 spitsbergeńskich lodowców uchodzących do morza w różnych latach okresu 1936–2017. Dane te były podstawą od obliczenia wskaźników morfometrycznych strefy czołowej.

Stwierdzono, że w każdym badanym okresie występuje zawsze grupa 10–18% lodowców szarżujących. Obliczone wskaźniki (CfD i CfE) pozwalają na klasyfikację lodowców pod względem dynamiki. Umożliwiają także identyfikację początku i końca fazy aktywnej szarży lodowcowej poprzez zmianę ich wartości o ok. 0,05–0,06 w skali roku i więcej w przypadku dużych lodowców, w przeciwieństwie do typowych różnic międzyrocznych w granicach ± ​​0,01–0,02. Fazę aktywną oszacowano na przeciętnie 6–10 lat. Obecność „systemu przypór lodowcowych” i struktury klifu typu „łuk ostry” wydają się być ważnym regulatorem stabilności lodowców uchodzących do morza.

 

Szafraniec J.E., 2020: Ice-Cliff Morphometry in Identifying the Surge Phenomenon of Tidewater Glaciers (Spitsbergen, Svalbard). Geosciences 10(9), 328, doi:10.3390/geosciences10090328.

Wartości wskaźników CfD (lewa oś Y; niebieskie kółka) i CfE (prawa oś Y; czerwone romby) dla wybranych spitsbergeńskich lodowców uchodzących do morza, które doświadczyły epizodu fazy aktywnej szarży lodowcowej w latach 1985–2017 (oś X – lata). Strzałka wskazuje moment ruchu lodowca do przodu.
Klasyfikacja spitsbergeńskich lodowców uchodzących do morza według kryterium dynamiki strefy czołowej lodowca na podstawie stanu w latach 2014 i 2017 – relacja międzyrocznych zmian CfD i CfE oraz reprezentacja procentowa (wstawka do wykresu kołowego).
Strefa czołowa Ag lodowców uchodzących do morza na Spitsbergenie na przykładzie Nigerbreen (na podstawie kanałów 654 ze sceny satelitarnej Landsat 8 ID: LC82150032015238LGN01, 26.08.2015, USGS / NASA Landsat).
return to top