Instytut Geofizyki Czeskiej Akademii Nauk wraz z partnerami przygotował projekt badawczy zatytułowany CAPABLE – CArpathian PAnnonian Basin Lithosphere Enquiry. Celem tego projektu jest szczegółowe zbadanie budowy litosfery obszaru basenu Karpacko-Panońskiego poprzez analizy charakterystyki zapisów szumu sejsmicznego i naturalnych trzęsień ziemi prowadzonych przez sieci sejsmologiczne partnerów projektu (wywodzących się z krajów Grupy Wyszehradzkiej), w tym 7 stacji Uniwersytetu Śląskiego. Do tej pory znane są jedynie ogólne cechy zmienności granic litosfera-astenosfera i samej litosfery. Wynika to z faktu, że dostępne są niewystarczające dane dostarczane tylko z kilku obserwatoriów sejsmologicznych w regionie. Wspólne badania pozwolą na odtworzenie szczegółowej budowy geologicznej skorupy ziemskiej i górnego płaszcza do około 600 km oraz przeanalizowanie stref kontaktu mikropłyt wkomponowanych w Basen Karpacko-Panoński. Efektem projektu będzie opracowanie przez zespół CAPABLE trójwymiarowego modelu górnego płaszcza i struktury litosfery. Nowy model sejsmo-tektoniczny pozwoli na dokładniejsze zdefiniowanie i zidentyfikowanie obszarów aktywnych sejsmicznie oraz aktywnych systemów uskoków, a tym samym pomoże zrozumieć ewolucję sejsmiczną i reżim neotektoniczny aktywnych stref uskoków.
Projekt finansowany jest przez Fundusz Wyszehradzki, nr projektu 21930053.
Lider i koordynator projektu: RNDr. Jaroslava Plomerová, DrSc., Instytut Geofizyki Czeska Akademia Nauk.
Przedstawiciel UŚ w projekcie: dr Maciej Mendecki
Pozostali partnerzy: Instytut Geofizyki PAN (Polska), Uniwersytet Warszawski (Polska), Centrum Badań Astronomicznych i Nauk o Ziemi (Węgry), Instytut Nauk o Ziemi Słowackiej Akademii Nauk (Słowacja), Uniwersytet Comeniusa w Bratysławie (Słowacja), Słowacki Uniwersytet Techniczny w Bratysławie (Słowacja).
Strona projektu: https://www.ig.cas.cz/en/about/visegrad-capable/
Badania przewidziane w Projekcie CAPABLE prowadzone są w ramach europejskiej grupy AlpArray: http://www.alparray.ethz.ch/en/home/