Naszą gościnią jest dr Sabina Pawlik badaczka społeczna, pedagożka specjalna. Pracuje jako adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytet Śląski.
Poznajcie się lepiej!
*** Studia o niepełnosprawności…
stanowią dla mnie, pedagożki specjalnej niezwykle ożywczy i inspirujący sposób badania i analizy zjawisk skoncentrowanych wokół niepełnosprawności. SoN dają mi narzędzie do odkrywania tego, czym niepełnosprawność jest oraz w jaki sposób doświadczają jej osoby z niepełnosprawnościami. Studia o Niepełnosprawności mają duże znaczenie w kontekście rozpoznania niewidocznych potencjałów osób z niepełnosprawnością/ różnorodnych oraz zapewnienia im należnego miejsca w perspektywie tworzenia wiedzy o nich samych; stały się dla mnie inspiracją w poszukiwaniu własnego sposobu badania i pisania o niepełnosprawności – dały mi perspektywę sprzymierzeńczą, dzięki której staram się wzmacniać głos i poczucie autonomii osób z niepełnosprawnością/różnorodnych, zwiększając społeczną świadomość i akceptację ich doświadczeń. Studia o Niepełnosprawności dają nadzieję na lepszą, sprawiedliwą przyszłość dla osób z niepełnosprawnością/różnorodnych.
*** Temat, który szczególnie mnie fascynuje to …
twórczość osób z niepełnosprawnością/różnorodnych jako środek zmiany społecznej; interesują mnie również na nowo odczytane biografie zarówno osób z niepełnosprawnością, jak i tych, którzy działali (działają) na ich rzecz. Ostatnio bliski jest mi temat rzecznictwa potrzeb własnych osób autystycznych. Poszukuję głosów (badaczy, aktywistów) kwestionujących dominujące, negatywne dyskursy dotyczące autyzmu medycznego. Swój kolejny projekt badawczy chciałabym poświęcić aktywizmowi polskiej młodzieży w spektrum autyzmu.
*** Cytaty do których wracam…
dla mnie niezwykle ważny jest esej Jima Sinclaira Don’t Mourn for Us (https://philosophy.ucsc.edu/SinclairDontMournForUs.pdf). Wprawdzie Sinclair wypowiada się w imieniu i jako reprezentant społeczności autystycznej, to jego przekaz wydaje mi się na tyle uniwersalny, że mógłby dotyczyć każdej niepełnosprawności. Nie sposób przytoczyć całego tekstu, dlatego wybrałam fragment: Autyzm jest sposobem bycia. Nie można oddzielić osoby od autyzmu. Dlatego gdy ktoś mówi „pragnę by moje dziecko nie miało autyzmu”, tak naprawdę mówią: „Pragnę, by moje autystyczne dziecko nie istniało i bym miał inne (nieautystyczne) dziecko w zamian”.
Musimy sprawić, abyś zdał sobie sprawę, że świat, który kochasz, świat, który cię ekscytuje i bawi, nie istniałby, gdyby nie było wadliwych genów… i przestanie istnieć, jeśli nadal będziesz dążyć do usunięcia osób niepełnosprawnych z przyszłości ludzkości.
My, tak zwani ludzie niepełnosprawni, ludzie z defektami, daliśmy Wam Beethovena, Toulouse’a le Treca [sic!], Byrona, Waltera Scotta, Steviego Wondera, Virginię Woolf, Woody’ego Guthriego, Juliusza Cezara, Atyllę, Ivara Bez Kości, Nelsona, (…) Roosevelta, Johna Fitzgeralda Kennedy’ego, Stephena Hawkinga (Nabile Shaban, Body Fascism and Genetic Cleansing, fragment cytowany za: Katarzyna Ojrzyńska, Nabila Shabana dialog z kulturą sprawną, „Tekstualia” 2017 nr 4/51, https://tekstualia.pl/…/ojrzynska_k-nabila_shabana… )
*** W mojej pracy/ myśleniu o niepełnosprawności i różnorodności od samego początku szczególnie inspirująca była dla mnie…
twórczość osób z niepełnosprawnością/różnorodnych. Wynikało to najpierw z mojej intuicji, a następnie z głębokiego przekonania, że doświadczenie niepełnosprawności ma różne odcienie, które w sposób pełny ujawniają się twórczości. Jest ona dla mnie alternatywnym, unikalnym i często jedynym sposobem wypowiedzi osób z niepełnosprawnością/różnorodnych o nich samych, sposobem mówienia własnym głosem, we własnym imieniu.
Moim pierwszym, kształtującym dalsze myślenie o niepełnosprawności kontaktem z ich twórczością była wystawa Oswajanie świata w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie w 2003 roku. Od tamtej pory poszukuję w twórczości głosu osób z niepełnosprawnością/różnorodnych. Za ten głos dziękuję Teatrowi 21, Anecie Kluge z Mysłowic i Pawłowi Garncorzowi (https://www.facebook.com/PawelGarncorz) z Katowic (bohaterom mojego doktoratu), Autistic Snapshots (https://aspiphotography.wordpress.com/), Artyście Autyście Kubie Frątczakowi (https://www.facebook.com/artystautysta), Autentycznym Artystom z Łodzi (https://www.facebook.com/autentyczni-arty%C5%9Bci-282662058782163), Barbarze Lityńskiej, Justynie Matysiak i wielu innym.
*** Chciałabym, żeby powstała książka na temat…
polskich studiów o niepełnosprawności. Myślę o niej jako o publikacji zbierającej studia wielu polskich badaczek, badaczy, aktywistów i aktywistek. Nie mogę się doczekać.
*** Moje publikacje, które szczególnie polecam uwadze to…
twórczość artystyczna jako sposób urzeczywistniania paradygmatu emancypacyjnego „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej”, 2017 nr 16. https://pressto.amu.edu.pl/…/ikps/article/view/13694/13366
Artykuł przedstawia twórczość dwóch Artystek: Justyny Matysiak i Barbary Lityńskiej. Ukazane w nim zostało, że twórczość (poezja) osób z niepełnosprawnością intelektualną daje czytelnikowi możliwość usłyszenia ich głosu. Fakt, iż przytoczone teksty wyszły spod pióra twórczyń z niepełnosprawnością intelektualną, pozwala sądzić, „że istnieje jedność odczuć i emocji wobec życia, śmierci, miłości, cierpienia, radości, wiary w Boga, spraw błahych, codziennych” (za Dorotą Krzemińską, Język i dyskurs codzienny osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2012). Dzięki niej uzyskujemy wgląd w to, w jaki sposób Artystki z niepełnosprawnością intelektualną konstruują swój świat oraz jakie znaczenia przypisują doświadczanej rzeczywistości.
Diagnoza spektrum autyzmu u osób dorosłych jako biograficzny przełom „Kultura i edukacja” 2019 nr 1 (123). https://czasopisma.marszalek.com.pl/…/kie/123/kie12313.pdf
Publikacja dotyczy wątku dorosłych osób z diagnozą spektrum autyzmu otrzymaną w dorosłości. W centrum badawczego zainteresowania znajdują się ich biografie. W analizie uzyskanych wywiadów narracyjnobiograficznych skoncentrowałam się przede wszystkim na strukturze biograficznej zwanej biograficznym przełomem. W narracjach dorosłych osób ze spektrum autyzmu diagnoza jawi się jak punkt zwrotny w biografii, który wywiera zasadniczy wpływ na życie nosicieli opowieści poprzez zmianę jego biegu i/lub transformację tożsamości.
Osobiste i społeczne wymiary działalności teatralnej osób ze spektrum autyzmu na przykładzie grupy teatralnej „Autentyczni Artyści”, „Edukacyjna Analiza Transakcyjna” 2020 nr 9. https://czasopisma.ujd.edu.pl/index…/EAT/article/view/1148
W artykule poszukuję innego spojrzenia na zjawisko teatru osób autystycznych. Przedstawione badania miały na celu prezentacje działalności grupy teatralnej „Autentyczni artyści” z Łodzi. Badania ukazały, że teatr stał się dla nich miejscem nawiązywania relacji i przyjaźni oraz, że działalność „Autentycznych Artystów” posiada potencjał emancypacyjny, stanowiąc przestrzeń poszukiwania własnych form tożsamości oraz twórczości.
*** W sieci polecam…
Kanał Teatru 21: https://www.youtube.com/user/Teatr21
Szarosen (wcześniej Asperger Rysowany). „Rysuję to, co mnie boli. To, co budzi mój sprzeciw. Walczę o to, by ludzie dostrzegli, z jak poważnymi problemami mierzą się na co dzień dzieci i młodzież – z przemocą psychiczną i fizyczną w szkołach i w domach, z depresją, z lękiem, z niezrozumieniem”. https://www.facebook.com/szarosen
Blog osobisty „Zza tęczowej szyby”, na którym Pola opisuje całe spektrum doświadczeń. https://www.facebook.com/zzateczowejszyby
*** Inicjatywy aktywistyczne które polecam…
Klub świadomej młodzieży przy Fundacji Autism Team w Łodzi. Zrzesza różnorodnych, młodych ludzi, którzy działają wspólnie w ważnych sprawach dla siebie i swojego środowiska. https://www.facebook.com/klubswiadomejmlodziezylodz/
[Kolorowe zdjęcie przedstawia uśmiechniętą Sabinę Pawlik, na stole leży książka Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie, red. Ewelina Godlewska-Byliniak, Justyna Lipko-Konieczna, wyd. Teatr 21]
