Zajęcia do wyboru w semestrze letnim roku akademickiego 2023/2024
dr Katarzyna Szopa – Teoria gender 1
Temat zajęć dotyczył będzie złożonej problematyki wykluczenia ze względu na płeć, pochodzenie społeczne oraz kolor skóry. Analizując wybrane przykłady tekstów literackich oraz korzystając z bogatego instrumentarium badawczego krytyki feministycznej, marksistowskiej i postkolonialnej, skupiać będziemy się na tropieniu strukturalnego charakteru przemocy oraz na mechanizmach jej reprodukowania w rozmaitych kontekstach historycznych, społecznych, politycznych i ekonomicznych. Szczególnie istotny staje się dziś namysł nad złożonością opresji i wyzysku kobiet i mniejszości oraz zerwanie z ideą tzw. „wspólnej opresji”, jaką jest ahistoryczna koncepcja patriarchatu. Celem zajęć będzie ukazanie złożoności omawianych zjawisk na wybranych przykładach z literatury, sztuki, filmu, filozofii czy teorii społecznej.
dr Magdalena Ochwat – Jak być ze świata? Humanistyka środowiskowa w terenie
Proponowane zagadnienia:
Dekonstrukcja mitu wzrostu. Nieposłuszeństwo ekologiczne.
Tania natura, utrata, u-człowieczanie
Uchodźcy klimatyczni – wojny klimatyczne. Apokalipsa
Nekrohumanistyka
Dekonstrukcja antropocenu – wejście w symbiocen (myślenie przyrodą)
Domologia stosowana, oikos, kraina, krajobrazy
Bycie w terenie – opowieści o świecie żywym, o skarbie jakim jest bioróżnorodność, symbiozie przenikającej wszystko także w terenie. Najbliżej nam do Parku Śląskiego, część w rezerwacie Las Murckowski. Co możemy oglądać? Najlepiej las, dziką przyrodę, glebę, martwe drewno, chaszcze, chwasty, dzikość.
Field recording – nagrywanie w terenie
Nowy świat – nowe narracje – nowe opowieści
Humanistyka odpornościowa – cóż po humanistach w czasach marnych?
Część warsztatowa (wraz z ASP)
Prototypowanie narzędzi do symbiotycznych opowieści
Teksty:
„Kopista Bartleby, Historia z Wall Street”
„Raport dla Akademii”
Teksty Alberta Glenna o symbiocenie
„ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką” T. Ingold „Splatać otwarty świat”
- Kimmerer „Pieśń ziemi”. Rdzenna mądrość, wiedza naukowa i lekcje płynące z natury,
- Powers „Listowieść”,
- Tsing „Grzyby na końcu świata”
- Simard „W poszukiwaniu Matki Drzew. Dowody na inteligencję lasu”
A.Kunce „Bycie w terenie”
- Welzer „Wojny klimatyczne”. Reportaże o uchodźcach
„Wracać wciąż do domu” i „Wydziedziczeni” U. K. Le Guin,
- Napiórkowski, „Naprawić przyszłość”. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat.
„Humanistyka prewencyjna „/ Resilience Academic Team (RAT)
Dymiter M., „Notatki z terenu”
- Springer „Mein Gott, jak pięknie”
Moduł artystyczno-wydawniczy
dr hab. Monika Ładoń, prof. UŚ – Debiuty. Marzenia i rzeczywistość
Jeśli wierzyć redaktorom wiodących wydawnictw, to na ich skrzynki mailowe lub biurka trafia codziennie od kilku do kilkunastu propozycji tekstów nieznanych jeszcze pisarzy. Nie mając do nich wglądu i pozostawiając w kompetencjach redaktorów procedurę wyławiania pereł, chciałabym przyjrzeć się efektom tych połowów z ostatnich lat – najgłośniejszym, komentowanym i nagradzanym debiutom. Interesować mnie będzie wielokontekstowe spojrzenie uwzględniające czynniki ważne z perspektywy piszących, wydających i czytających. Na zajęciach spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy lektura książek debiutantów pozwala wskazać na ponadjednostkowe strategie, poetyki i tematy; zastanowimy się, co dzieje się po spektakularnym debiucie – czy wyróżnienie Nagrodą Conrada lub Gombrowicza zapewnia dalszy sukces i obecność na listach bestsellerów, czy przeciwnie – działa jak klątwa, wzmacnia lęk przed (podobno najtrudniejszą do napisania) drugą książką. Przyjrzymy się ponadto strategiom sprzedawania nowości i sposobom (auto)prezentacji debiutantów. Proponowana Państwu próba rozpoznania przestrzeni debiutów wynika z przekonania, że warto uwierzyć w talenty osób wchodzących do gry literackiej, podejmować ryzyko (również wydawnicze) czytania ich propozycji i kibicować marzeniom – stąd zaproszenie do Schulzowskiej „republiki marzeń”.
dr hab. Agnieszka Bielska-Brodziak, prof. UŚ – Pisanie jako autoterapia
Kim jestem i jak jestem jako twórczyni, twórca? Jaka jest moja relacja z własną twórczością? Jakich strategii obronnych używam? Czy i jakimi sposobami radzę sobie w utknięciach, a jakimi w ruchu? Gdzie są moje granice i czy je mam? Czy posiadam narzędzia radzenia sobie ze stratami, niepowodzeniami i sukcesami? Z lękiem, smutkiem, złością, wstydem, oporem, utratą nadziei?
Spotkamy się 8 razy, a spotkania będą trwać po 3 godziny zegarowe. Zajęcia mają formułę warsztatu, siedzimy na materacach, pracujemy w kręgu. Zawiążemy grupę, która bazując na procesie grupowym poprowadzi osoby uczestniczące w warsztacie do pracy indywidualnej, osobistej, pracy w parach i małych grupach. Będziemy korzystać z narzędzi nurtu Gestalt, zakładającego, że aby uświadamiać sobie siebie w pełni, potrzebujemy – poza aspektami rozumu – mieć także kontakt w ciałem i emocjami. Poznamy bazowe Gestaltowe narzędzia wspierania siebie w samotnej, twórczej podróży. Będziemy także sięgać do narzędzi Mindfulness i technik wyobrażeniowych. Będziemy szukać twórczego światła, radości, wygody i przyjemności, nie wypierając jednakże doświadczania cienia, smutku, niewygody i trudu.
Zapraszam na zajęcia osoby, które potrzebują pomyśleć o swojej twórczości w kontekście rozwojowym, jednakowo zaciekawione rozwojem siebie jako człowieka i jako twórcy. Aby zadbać o stałość grupy, która spełnia ważną funkcję w konwencji warsztatu, zapraszam osoby gotowe wziąć udział w każdym z 8 spotkań.
dr Justyna Budzik – Głębia ostrości. Jak czytać i pisać o fotografii
Na zajęciach będziemy rozmawiać (i pisać) o fotografiach: tych, które nas poruszają, tych, które zmieniły świat, a także o tych zakazanych czy tych, których nie chcemy oglądać. Usystematyzujemy wiedzę o typach fotografii i o metodach ich analizy i interpretacji, wypracujemy kryteria oceny, a refleksji poddamy zarówno pojedyncze zdjęcia, jak i cykle, albumy, książki fotograficzne. Poznamy najważniejsze propozycje teoretyczne. W ramach zajęć przewiduję również wyjścia na wystawy oraz – w miarę możliwości – spotkania z twórcami.