Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
search
Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Badania w Europejskim Centrum Synchrotronowym | Projekt „Udział Polski w ESRF”

20.12.2021 - 10:14 aktualizacja 20.12.2021 - 10:40
Redakcja: jp

|dr inż. Karolina Jurkiewicz – adiunkt w Instytucie Fizyki|

Od 2004 roku Polska jest członkiem Europejskiego Centrum Synchrotronowego w Grenoble, Francja (European Synchrotron Radiation Facility – ESRF). Polscy naukowcy mają zatem dostęp do jednego z najlepszych na świecie źródeł promieniowania synchrotronowego. Synchrotron jest urządzeniem przyśpieszającym elektrony, które wytwarzają promieniowanie elektromagnetyczne w bardzo szerokim spektrum od podczerwieni do promieniowania rentgenowskiego. Unikalne cechy promieniowania synchrotronowego, w szczególności duża intensywność, stwarzają szeroki wachlarz jego zastosowań do badań materii w dziedzinie fizyki, chemii, inżynierii materiałowej, biologii, medycyny, farmakologii czy geologii, które są zazwyczaj niemożliwe do przeprowadzenia w standardowych warunkach laboratoryjnych. Badania z użyciem promieniowania synchrotronowego przyczyniły się do wielu odkryć naukowych. Na przykład w 2009 roku przyznano nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za badania nad strukturą i funkcją rybosomu, który odgrywa główną rolę w procesie syntezy białek w naszych organizmach.

Instytut Fizyki im. Augusta Chełkowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wchodzi w skład Krajowego Konsorcjum Jednostek Naukowych Zainteresowanych Korzystaniem z ESRF. Nasi naukowcy wykorzystują możliwości badań w ESRF. Na początku grudnia grupa pracowników i doktorantów Instytutów Fizyki i Chemii w składzie dr inż. Karoliny Jurkiewicz, mgr Joanny Grelskiej, mgr Natalii Soszki i prof. dr hab. Andrzeja Buriana przeprowadziła eksperyment na linii ID15B specjalizującej się w pomiarach dyfrakcji promieniowania X pod bardzo wysokim ciśnieniem rzędu gigapaskali. Wykonane pionierskie pomiary mają na celu przybliżyć strukturę supramolekularną i zachowanie się cieczy asocjujących w różnych warunkach termodynamicznych. Zainteresowanie tym tematem wynika z faktu, że proces tworzenia się supramolekularnych struktur, np. poprzez wiązania wodorowe lub oddziaływania van der Waalsa, o różnej wielkości i architekturze, ma decydujące znaczenie dla fizycznych i chemicznych własności materiałów asocjacyjnych, ważnych m.in. dla procesów biologicznych. Przeprowadzone badania są częścią większego projektu naukowego Opus „Wysokociśnieniowe badania spektroskopowe i dyfrakcyjne jako klucz do zrozumienia osobliwego zachowania asocjujących cieczy z wiązaniami wodorowymi i oddziaływaniami van der Waalsa” finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, kierowanego przez dr hab. Sebastiana Pawlusa (numer projektu: 2019/35/B/ST3/02670).

Zachęcamy wszystkich zainteresowanych naukowców do składania wniosków projektowych na eksperymenty w ESRF położonym w wyjątkowo malowniczej lokalizacji. Więcej informacji dotyczących udziału Polski w ESRF można znaleźć na stronie internetowej: http://www.ifpan.edu.pl/esrf/Local_Publish/. Informacje o możliwościach badań i procedurze składania wniosku na eksperyment synchrotronowy można znaleźć bezpośrednio na stronie internetowej ESRF: https://www.esrf.fr/.

return to top