Cieszyńska Orkiestra Dęta Uniwersytetu Śląskiego – Strona główna
Historia:
Cieszyńska Orkiestra Dęta Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach działa od 1987 roku. Idea jej utworzenia wyrosła z bogatych tradycji muzykowania na instrumentach dętych na Śląsku. Historię orkiestr dętych kształtowały tu dawniej zespoły wojskowe stacjonujące w koszarach pruskich i austriackich, później coraz częściej można było je słyszeć w obrębie śląskiej kultury ludowej. Szczególnie wpisały się w lokalny pejzaż kulturowy, zwłaszcza środowisk wiejskich.
Pomysł stworzenia studenckiej orkiestry dętej pojawił się u dwóch osób: prof. Józefa Świdra, ówczesnego dyrektora Instytutu Wychowania Muzycznego i dyrektora administracyjnego Filii Uniwersytetu Śląskiego mgr. inż. Jana Kuliga, który pozyskał odpowiednie środki finansowe i zakupił potrzebne instrumentarium. Organizację orkiestry powierzono znanemu z wielu wcześniejszych osiągnięć artystycznych kapelmistrzowi orkiestr górniczych mgr. Stanisławowi Śmietanie. Pierwsze próby studenckiej orkiestry dętej zostały zainicjowane w semestrze zimowym roku akademickiego 1987/88. Właściwie prowadzone próby oraz intensywna praca dyrygenta i członków orkiestry szybko zaowocowała dobrymi wynikami, a z czasem znaczącymi sukcesami. Orkiestra dęta stała się przede wszystkim doskonałym warsztatem dydaktycznym, pozwalającym studentom z zapoznawaniem się ze specyfiką muzykowania w tego rodzaju zespołach, składem instrumentalnym, repertuarem i co najważniejsze kierowaniem takim aparatem wykonawczym. Studenci nabywają w orkiestrze kompetencje w zakresie metodyki i techniki prowadzenia zespołów orkiestrowych. Swoje doświadczenia, umiejętności i wiedzę mogą konfrontować nie tylko przy okazji egzaminów i zaliczeń, lecz także w koncertach i spotkaniach międzynarodowych. Wiedza i nabyte umiejętności dyrygenckie młodych muzyków są regularnie egzemplifikowane w corocznych koncertach dyplomowych.
Wieloletnim dyrygentem Cieszyńskiej Orkiestry Dętej Uniwersytetu Śląskiego był prof. UŚ Stanisław Śmietana, absolwent Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie puzonu prof. Feliksa Kwiatkowskiego oraz trzyletniego Podyplomowego Studium dla Kapelmistrzów Orkiestr Dętych. W roku 1987 podjął pracę na Uniwersytecie Śląskim w Filii w Cieszynie, gdzie pracował na stanowisku profesora UŚ w Katedrze Dyrygowania i Dydaktyki Muzycznej. Jest twórcą i współorganizatorem międzynarodowych konkursów: Międzynarodowego Konkursu Młodzieżowych Orkiestr Dętych oraz Międzynarodowego Konkursu Instrumenty Dęte. Jako dyrygent orkiestr dętych, swoje osiągnięcia udokumentował wieloma sukcesami na konkursach w kraju i za granicą, a także czterema nagraniami płytowymi. Bierze udział w pracach jury konkursów krajowych i zagranicznych.
W roku akademickim 2012/13 dyrygentem Cieszyńskiej Orkiestry Dętej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach został Karol Pyka, obecnie dr hab. – kompozytor, aranżer, dyrygent, muzyk sesyjny, pedagog, adiunkt w Instytucie Sztuk Muzycznych na Wydziale Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego (zatrudniony od października 2009 r.).
Absolwent Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego specjalizacji dyrygenckiej w Instytucie Muzyki oraz kierunku Kompozycja i aranżacja w Instytucie Jazzu Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. W 2015 r. uzyskał stopień doktora w dyscyplinie artystycznej dyrygentura, na Wydziale Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej w Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. W 2023 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego w dziedzinie sztuki, w dyscyplinie sztuki muzyczne.
W latach 2009-2020 dyrygent Orkiestry Reprezentacyjnej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Juror w krajowych przeglądach orkiestr dętych, autor licznych kompozycji oraz aranżacji na orkiestrę dętą oraz różne inne składy wokalno-instrumentalne, szeregu publikacji naukowych oraz opinii wydawniczych dla Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Laureat krajowych i zagranicznych konkursów kompozytorskich i dyrygenckich.
Zespół od 2017 r. nosi oficjalną nazwę Cieszyńska Orkiestra Dęta Uniwersytetu Śląskiego, od października 2021 r. jest Wydziałowym Zespołem Artystycznym Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego. Obecnie w Orkiestrze grają przede wszystkim zarówno studenci, jak i absolwenci Instytutu Sztuk Muzycznych Uniwersytetu Śląskiego, a także zaproszeni goście. Zespół występuje także często w towarzystwie solistów. Udziela się nie tylko biorąc udział w wydarzeniach związanych z Alma Mater, ale także w przestrzeni miejskiej miasta Cieszyn podczas licznych imprez kulturalnych oraz sportowych, ponadto jest laureatem konkursów orkiestr dętych – zarówno krajowych, jak i zagranicznych.
Zespół posiada w swoim repertuarze opracowania na orkiestrę dętą wielkich dzieł muzyki klasycznej, jak również kompozycje pisane specjalnie na ten skład wykonawczy. Wykonuje także muzykę filmową i rozrywkową oraz popularne marsze.
Gdzie Cieszyńską Orkiestrę Dętą można było usłyszeć? Oto wybrane wydarzenia z muzycznego kalendarium Zespołu z okresu, gdy jego dyrygentem był Profesor Stanisław Śmietana (1987-2012):
20.11.1988 – Pierwszy koncert Cieszyńskiej Orkiestry Dętej UŚ odbył się podczas galowego koncertu XII Ogólnopolskiego Festiwalu Polskiej Pieśni Chóralnej w Katowicach
1990 – udział w koncercie „Muzyczne Prezentacje Cieszyn’91”
27.05.1990 – Orkiestra uczestniczyła w 17. Festiwalu Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Karwinie (Czechy)
1990 – wyjazd z koncertami do Austrii (Graz) i Włoch (Monte Urano)
1991 – udział w koncercie „Muzyczne Prezentacje Cieszyn’91”
1994 – koncert podczas „Cieszyńskiej Wiosny Muzycznej”
5.10.1994 – koncert z okazji inauguracji XXIV roku akademickiego 1994/1995 w Filii UŚ w Cieszynie
22.05.1995 – Podczas pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski członkowie Cieszyńskiej Orkiestry Dętej Uniwersytetu Śląskiego wraz z innymi muzykami pod dyrekcją prof. Stanisława Śmietany tworzyli oprawę muzyczną uroczystości na wzgórzu Kaplicówka w Skoczowie
14.05.1996 – koncert podczas inauguracji „Cieszyńskiej Wiosny Muzycznej”
8.10.1997 – występ podczas inauguracji roku akademickiego 1997/1998 w Filii UŚ w Cieszynie w Auli akademickiej w Cieszynie
1997 – udział w nagraniu CD „Garniemy się do muzyki”
10.05.2001 – „Cieszyńska Wiosna Muzyczna”
2004 – koncert w ramach „Cieszyńskiej Wiosny Muzycznej”
26.04.2005 – koncert w ramach „Cieszyńskiej Wiosny Muzycznej” – kwartet dęty przygotowany przez prof. Stanisława Śmietanę
26.10.2006 – koncert podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Wartości a realizacja i odbiór dzieła muzycznego”, która odbyła się w dniach 25-26.10.2006 organizowanej w UŚ w Cieszynie
19.12.2007 – „Koncert Wigilijny” w Centrum Konferencyjne UŚ w Cieszynie
27.05.2008 – koncert w ramach „Cieszyńskiej Wiosny Muzycznej”
6.06.2008 – zdobycie Złotego Medalu z wyróżnieniem przez połączone orkiestry (Cieszyńska Orkiestra Dęta UŚ i Orkiestra Dęta PSM z Jastrzębia Zdroju) jako Młodzieżowa Orkiestra Dęta Jastrzębie podczas w kategorii Klasse VII A S Harmonieorchester „S” podczas 53. Internationale Rastede Musiktage Rastede (Niemcy)
12.05.2009 – koncert w ramach „Cieszyńskiej Wiosny Muzycznej”
5.04.2009 – „Koncert Wielkanocny” – w Kościele Ewangelickim w Katowicach obok innych zespołów działających przy Instytucie Muzyki Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego, także pod dyrekcją studentów przygotowanych przez prof. Stanisława Śmietanę
18.10.2009 – udział w XIV Międzynarodowym Konkursie Wielkich Orkiestr Dętych w Ostrawie (Czechy)
19.01.2010 – „Koncert Noworoczny” w Centrum Konferencyjne UŚ w Cieszynie, 19.01.2010
19.05.2010 – Innym ważnym wydarzeniem artystycznym był koncert „Muzyczna paleta sztuk pięknych” w Bielskim Centrum Kultury, także zorganizowany przez władze Instytutu. Pośród wielu wykonawców zaprezentowała się także Orkiestra Dęta pod dyrekcją studentów przygotowanych przez prof. Śmietanę.
16.06.2010 – „Koncert charytatywny na rzecz powodzian”, który odbył się w Cieszyńskim Ośrodku Kultury „Dom Narodowy” w Cieszynie
2011 – nagranie CD „40 lat Instytutu Muzyki w Cieszynie”
2.05.2011 – udział w 59. Europejskiego Festiwalu Orkiestr Dętych w Neerpelt (Belgia)
5.05.2011 – koncert na cieszyńskim rynku w „Dniu Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną”
10.06.2012 – udział w 8 Internationale Musiktage Vöcklabruck (Austria)