Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Filozofii
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Wojciech Sady

09.11.2021 - 15:30, aktualizacja 21.05.2025 - 10:21
Redakcja: am

prof. dr hab. Wojciech Sady

Instytut Filozofii
Wydział Humanistyczny UŚ
Katowice, ul. Bankowa 11, piętro III, pokój 320
tel.: 32 359 1632
e-mail: wojciech.sady@us.edu.pl; wojciech.sady@gmail.com,
strona: sady.up.krakow.pl

 

Stanowisko


profesor

 

Życiorys naukowy


  • 1977 magister fizyki (Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski)
  • 1980 doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii (Wydział Nauk Społecznych UAM w Poznaniu)
  • 1980–1982 adiunkt w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Koszalinie
  • 1982–1986 specjalista w zawodzie w Instytucie Filozofii UAM w Poznaniu
  • 1986–1990 adiunkt w Akademii Rolniczej w Poznaniu
  • 1990–1995 adiunkt, później prof. nadzw. w Instytucie Filozofii UMCS w Lublinie
  • 1991–1992 visiting scientist, Chemistry Department, University of Alabama
  • 1992 doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie filozofii – filozofii nauki (WNS UAM)
  • 1993–2004 adiunkt, później prof. nadzw. w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (3/4 etatu)
  • 1995–2004 prof. nadzw. w Instytucie Filozofii WSP w Zielonej Górze, od
  • 2001 w Uniwersytecie Zielonogórskim
  • 2001 profesor nauk humanistycznych (Wydział Filozofii i Socjologii UMCS w Lublinie)
  • 2004–2011 prof. nadzw., od 2007 prof. zw. w Instytucie Filozofii UMCS
  • 2011–2021 profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie
  • od 1.10.2021 profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

 

Członkostwa


Członek Komitetu Nauk Filozoficznych PAN w kadencjach 2003–2006, 2006–2009 i od 2020.

 

Zainteresowania naukowe


  • Filozofia nauki,
  • historia idei religijnych i naukowych

 

Projekty badawcze


  • „O naturze badań naukowych i statusie naukowej wiedzy”, umowa między Ministrem Nauki i Informatyzacji a Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej, kierownik projektu Wojciech Sady, drugi wykonawca Kazimierz Jodkowski, realizowany w latach 2005-2008.
  • „Dzieje religii, filozofii i nauki”, umowa między Narodowym Centrum Nauki w Krakowie a Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej, projekt indywidualny, realizowany w latach 2011-2014.
  • „Polski Indeks Filozoficzny”, w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, kierownik Wojciech Sady, realizowany w latach 2012-2015.

 

Publikacje naukowe


Książki

  • z: Katarzyna Gurczyńska-Sady, Życie i filozofia Ludwiga Wittgensteina, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2024. Ss. 275.
  • Dzieje religii, filozofii i nauki: od soboru trydenckiego do Kartezjusza, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki 2023. Ss. 248.
  • z: Katarzyna Gurczyńska-Sady, Antropocen: szanse i zagrożenia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2022. Ss. 224.
  • Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce, Kraków: Univeritas 2020. Ss. 240.
  • Dzieje religii, filozofii i nauki : od Eriugeny do Mikołaja z Kuzy, Kęty: Marek Derewiecki 2014. Ss. 367.
  • Spór o racjonalność naukową : od Poincarégo do Laudana, Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej – Seria Humanistyczna, wyd. 2, poprawione i rozszerzone, Toruń: Wyd. UMK, 2013. Ss. 430. (Wyd. 1 Wrocław: Funna 2000. Ss. 369. Do wyd. 2 włączono zmieniony tekst książki Fleck o społecznej naturze poznania, seria Filozofia Polska XX wieku, t. 3, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000).
  • Dzieje religii, filozofii i nauki : od Pico della Mirandoli do Miguela Serveta, Kęty: Marek Derewiecki, 2013. Ss. 216.
  • z: Katarzyna Gurczyńska-Sady, Wielcy filozofowie współczesności, Kęty: Marek Derewiecki 2012. Ss. 256.
  • Dzieje religii, filozofii i nauki : od Talesa z Miletu do Mahometa, Kęty:  Marek Derewiecki 2010. Ss. 671.
  • Wittgenstein: życie i dzieło,  Lublin: Daimonion 1993. Ss. 165.
  • Racjonalna rekonstrukcja odkryć naukowych, RRR t. 29, Lublin: Wyd. UMCS 1990. Ss. 149.

Ważniejsze przekłady

  • Michael Dummett, Logiczna podstawa metafizyki, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 1998.
  • Imre Lakatos, Pisma z filozofii nauk empirycznych, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 1995.
  • Bertrand Russell, Problemy filozofii, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 1995; 2 wyd. Wyd. Nauk. PWN 2003.
  • Ludwig Wittgenstein, Uwagi o religii i etyce, tłumaczenie Małgorzata Kawecka, Wojciech Sady, Wiesław Walentukiewicz, Kraków: Znak 1995.

Ważniejsze artykuły

  • How Boltzmann could have inspired the early Wittgenstein? Analiza i Egzystencja, nr 3, 2021, s. 67-76.
  • Odpowiedź moim krytykom, Studia Philosophica Wratislaviensia, nr 3, 2021, s.77-92.  (Odpowiedź na 8 tekstów polemizujących z książką Wojciecha Sady, Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce).
  • O historycznym związku mechaniki Arystotelesa i mechaniki Newtona, Filozofia Nauki, nr 4, 2020, s. 61-82.
  • Uwagi Wittgensteina O pewności a teoria kolektywów myślowych i stylów myślowych Flecka, Filozofia Nauki, nr 3, 2019, s. 87-102.
  • „Czy da się unaukowić wierzenia religijne?” w: Filozofia religii : kontrowersje, Jacek Hołówka, Bogdan Dziobkowski (red.), Warszawa: WN PWN SA, 2018, s. 533-550.
  • Niedookreślenie teorii przez dane empiryczne a rewolucja relatywistyczna w fizyce, Filozofia Nauki, nr 1, 2017, s. 31-48.
  • „Instrumentalizm”, w: Panorama współczesnej filozofii, Hołówka, Jacek; Dziobkowski, Bogdan (red.), Warszawa, WN PWN, 2016, s. 376-396.
  • Quanta Appeared not in Max Planck’s mind, but on Paper, Pragmatics and Cognition vol. 21, 2013, s. 521-529.
  • The Early Wittgenstein on Thought and World, Studia Philosophica Wratislaviensia, Supplementary Volume 2012, s. 71-79.
  • „Ludwik Fleck” w: The Stanford Encyclopedia of Philosophy, first published Mar 19, 2012.
  • O tym, co decyduje o naukowości badań przyrodniczych, Studia Philosophica Wratislaviensia nr 2, 2011, s. 15-31. Odpowiedź moim rzeczniko-krytykom, Studia Philosophica Wratislaviensia nr 2, 2011, s. 63-74.
  • „Jaką teorię wiedzy sugerują uwagi Wittgensteina O pewności?” / „Was für eine Wissenstheorie legen Wittgensteins Bemerkungen Über Gewißheit?” w: Ludwig Wittgenstein „przydzielony do Krakowa” / „Krakau zugeteilt”, Józef Bremer, Josef Rothhaupt (red.), Wydawnictwo WAM, Kraków 2009, 341-354, 355-369.
  • The Discovery of the Law of Gravitation from the Logical Point of View, Logic and Logical Philosophy vol. 14: Patterns of Scientific Reasoning, 2005, s. 25-35.
  • Dlaczego odkrycie promieni X przez Roentgena było naukowe? Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria nr 3, 2004, s. 7-20.
  • O źródłach niewspółmierności dwóch głównych programów filozofii nauki XX wieku, Filozofia Nauki nr 2, 2001, s. 89-99.
  • Dlaczego kreacjonizm ‘naukowy’ nie jest naukowy i dlaczego nie prowadzi do teizmu? Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria nr 1, 2001, s. 213-228.
  • Cztery wielkie nurty metodologii nauki XX wieku, Filozofia Nauki nr 2, 1996, s. 79-94.
  • D. R. Spears, W. Sady, L. D. Kispert, Low Temperature Swelling of Argonne Premium Coal Samples: 2.Micropore Wall Chemistry During Swelling, Fuel 72, 1993, s. 1225-1229.
  • Naukowcy: rewolucjoniści czy konserwatyści? Studia Filozoficzne nr 4, 1986, s. 51-66.
  • Co to znaczy, że coś istnieje?, Studia Filozoficzne nr 11-12, 1982, s. 3-20. Przedruk w: J. J. Jadacki, T. Bigaj, A. Lissowska (red.), Co istnieje? Antologia tekstów ontologicznych z komentarzami, Warszawa: Petit 1996, t. 1, s. 78-93.
  • O mechanizmie rewolucji naukowych, Studia Filozoficzne nr 4, 1981, s. 3-16.
  • Procedury badawcze w naukach empirycznych, Studia Filozoficzne nr 5, 1980, s. 117-131.

 

Dydaktyka w internecie


„Filozofia nauki”, 11 wykładów, Copernicus College,  https://www.copernicuscollege.pl/kursy/filozofia-nauki.

„Historia nauk przyrodniczych dla humanistów”, 15 wykładów, https://www.youtube.com/watch?v=A2T3POqYBoI&list=PL_uGXdTqSKAORG-R2Lu5ToTX7Gz4x2ntW.

„Naukowy obraz świata u zarania III tysiąclecia”, wykłady na youtube.com, zawieszane od stycznia 2022.

Prof. Wojciech Sady

Institute of Philosophy
Faculty of Humanities, the University of Silesia
Katowice, ul. Bankowa 11, 3rd floor, room 320
tel.: +48 32 359 1632
e-mail: wojciech.sady@us.edu.pl; wojciech.sady@gmail.com
website: sady.up.krakow.pl

 

Position


Professor

 

Academic Background


  • 1977 Master’s degree in Physics (Faculty of Physics, University of Warsaw)
  • 1980 PhD in the Humanities (Philosophy) (Faculty of Social Sciences, Adam Mickiewicz University in Poznań)
  • 1980–1982 Assistant Professor, the Higher School of Engineering in Koszalin
  • 1982–1986 Specialist (specjalista w zawodzie), Institute of Philosophy, Adam Mickiewicz University in Poznań
  • 1986–1990 Assistant Professor, the Agricultural Academy in Poznań
  • 1990–1995 Assistant Professor, later Associate Professor, Institute of Philosophy, Maria Curie-Skłodowska University (UMCS) in Lublin
  • 1991–1992 Visiting Scientist, Chemistry Department, University of Alabama
  • 1992 DLitt in (habilitation) the Humanities (Philosophy – Philosophy of Science) (Faculty of Social Sciences, AMU)
  • 1993–2004 Assistant Professor, later Associate Professor, the Academy of Fine Arts in Poznań (¾ FTE)
  • 1995–2004 Associate Professor, Institute of Philosophy, Pedagogical University in Zielona Góra, from
  • 2001 at the University of Zielona Góra
  • 2001 Professor of Humanities (Faculty of Philosophy and Sociology, UMCS in Lublin)
  • 2004–2011 Associate Professor, from 2007 Professor at the Institute of Philosophy, UMCS
  • 2011–2021 Professor, Institute of Philosophy, Pedagogical University in Kraków
  • Since 1.10.2021 Professor, Institute of Philosophy, the University of Silesia in Katowice

 

Memberships


Member of the Committee for Philosophical Sciences of the Polish Academy of Sciences (PAN) in the terms 2003–2006, 2006–2009, and since 2020.

 

Research Interests


  • philosophy of science
  • history of religious and scientific Ideas

 

Research Projects


  • „O naturze badań naukowych i statusie naukowej wiedzy” (On the Nature of Scientific Research and the Status of Scientific Knowledge), agreement between the Minister of Science and Informatization and Maria Curie-Skłodowska University, principal investigator: Wojciech Sady, co-investigator: Kazimierz Jodkowski; conducted from 2005 to 2008.
  • „Dzieje religii, filozofii i nauki” (The History of Religion, Philosophy, and Science), agreement between the National Centre of Science in Kraków and Maria Curie-Skłodowska University, individual project; conducted from 2011 to 2014.
  • „Polski Indeks Filozoficzny” (Polish Philosophical Index), within the National Programme for the Development of the Humanities, principal investigator: Wojciech Sady; conducted from 2012 to 2015.

 

Academic Publications

 

 

Books


  • with: Katarzyna Gurczyńska-Sady, Życie i filozofia Ludwiga Wittgensteina, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2024, 275 pp.
  • Dzieje religii, filozofii i nauki: od soboru trydenckiego do Kartezjusza, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki 2023, 248 pp.
  • with: Katarzyna Gurczyńska-Sady, Antropocen: szanse i zagrożenia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2022, 224 pp.
  • Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce, Kraków: Universitas 2020, 240 pp.
  • Dzieje religii, filozofii i nauki : od Eriugeny do Mikołaja z Kuzy, Kęty: Marek Derewiecki 2014, 367 pp.
  • Spór o racjonalność naukową: od Poincarégo do Laudana, Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej – Seria Humanistyczna, 2nd edition – revised and expanded, Toruń: Wyd. UMK, 2013, 430 pp. (Wyd. 1 Wrocław: Funna 2000. Pp.369. The 2nd edition includes a revised version of the book Fleck o społecznej naturze poznania, seria Filozofia Polska XX wieku, vol. 3, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000).
  • Dzieje religii, filozofii i nauki : od Pico della Mirandoli do Miguela Serveta, Kęty: Marek Derewiecki, 2013, 216 pp.
  • with: Katarzyna Gurczyńska-Sady, Wielcy filozofowie współczesności, Kęty: Marek Derewiecki 2012, 256 pp.
  • Dzieje religii, filozofii i nauki : od Talesa z Miletu do Mahometa, Kęty:  Marek Derewiecki 2010, 671 pp.
  • Wittgenstein: życie i dzieło,  Lublin: Daimonion 1993, 165 pp.
  • Racjonalna rekonstrukcja odkryć naukowych, RRR vol. 29, Lublin: Wyd. UMCS 1990, 149 pp.

 

Selected Translations


  • Michael Dummett, Logiczna podstawa metafizyki, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 1998.
  • Imre Lakatos, Pisma z filozofii nauk empirycznych, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 1995.
  • Bertrand Russell, Problemy filozofii, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 1995; 2nd edition. Wyd. Nauk. PWN 2003.
  • Ludwig Wittgenstein, Uwagi o religii i etyce, translated by  Małgorzata Kawecka, Wojciech Sady, Wiesław Walentukiewicz, Kraków: Znak 1995.

 

Selected Articles


  • How Boltzmann Could Have Inspired the Early Wittgenstein? Analiza i Egzystencja, No 3, 2021, pp. 67-76.
  • Odpowiedź moim krytykom, Studia Philosophica Wratislaviensia, No 3, 2021, pp. 77-92.  (Response to eight articles discussing Wojciech Sady’s Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce).
  • O historycznym związku mechaniki Arystotelesa i mechaniki Newtona, Filozofia Nauki, No 4, 2020, pp. 61-82.
  • Uwagi Wittgensteina O pewności a teoria kolektywów myślowych i stylów myślowych Flecka, Filozofia Nauki, No 3, 2019, pp. 87-102.
  • „Czy da się unaukowić wierzenia religijne?” in: Filozofia religii : kontrowersje, Jacek Hołówka, Bogdan Dziobkowski (eds.), Warszawa: WN PWN SA, 2018, pp. 533-550.
  • Niedookreślenie teorii przez dane empiryczne a rewolucja relatywistyczna w fizyce, Filozofia Nauki, No 1, 2017, pp. 31-48.
  • „Instrumentalizm”, in: Panorama współczesnej filozofii, Hołówka, Jacek; Dziobkowski, Bogdan (eds.), Warszawa, WN PWN, 2016, pp. 376-396.
  • Quanta Appeared not in Max Planck’s mind, but on Paper, Pragmatics and Cognition vol. 21, 2013, pp. 521-529.
  • The Early Wittgenstein on Thought and World, Studia Philosophica Wratislaviensia, Supplementary Volume 2012, pp. 71-79.
  • „Ludwik Fleck” in: The Stanford Encyclopedia of Philosophy, first published Mar 19, 2012.
  • O tym, co decyduje o naukowości badań przyrodniczych, Studia Philosophica Wratislaviensia No 2, 2011, pp. 15-31. Odpowiedź moim rzeczniko-krytykom, Studia Philosophica Wratislaviensia No 2, 2011, pp. 63-74.
  • „Jaką teorię wiedzy sugerują uwagi Wittgensteina O pewności?” / „Was für eine Wissenstheorie legen Wittgensteins Bemerkungen Über Gewißheit?” in: Ludwig Wittgenstein „przydzielony do Krakowa” / „Krakau zugeteilt”, Józef Bremer, Josef Rothhaupt (eds.), Wydawnictwo WAM, Kraków 2009, 341-354, 355-369.
  • The Discovery of the Law of Gravitation from the Logical Point of View, Logic and Logical Philosophy vol. 14: Patterns of Scientific Reasoning, 2005, pp. 25-35.
  • Dlaczego odkrycie promieni X przez Roentgena było naukowe? Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria No 3, 2004, pp. 7-20.
  • O źródłach niewspółmierności dwóch głównych programów filozofii nauki XX wieku, Filozofia Nauki No 2, 2001, pp. 89-99.
  • Dlaczego kreacjonizm ‘naukowy’ nie jest naukowy i dlaczego nie prowadzi do teizmu? Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria No 1, 2001, pp. 213-228.
  • Cztery wielkie nurty metodologii nauki XX wieku, Filozofia Nauki No 2, 1996, pp. 79-94.
  • D. R. Spears, W. Sady, L. D. Kispert, Low Temperature Swelling of Argonne Premium Coal Samples: 2.Micropore Wall Chemistry During Swelling, Fuel 72, 1993, pp. 1225-1229.
  • Naukowcy: rewolucjoniści czy konserwatyści? Studia Filozoficzne No 4, 1986, pp. 51-66.
  • Co to znaczy, że coś istnieje?, Studia Filozoficzne No 11-12, 1982, pp. 3-20. Reprinted in: J. J. Jadacki, T. Bigaj, A. Lissowska (eds.), Co istnieje? Antologia tekstów ontologicznych z komentarzami, Warszawa: Petit 1996, t. 1, pp. 78-93.
  • O mechanizmie rewolucji naukowych, Studia Filozoficzne No 4, 1981, pp. 3-16.
  • Procedury badawcze w naukach empirycznych, Studia Filozoficzne No 5, 1980, pp. 117-131.

 

Online Courses


 

prof. Wojciech Sady

return to top