Uniwersytet Śląski w Katowicach

Projekt zawiera dwa fundamentalne punkty odniesienia. Po pierwsze temat synodalności, który jest obecnie w teologii katolickiej jednym z najintensywniej badanych. Synodalność dotyczy pewnego stylu budowania podmiotowości i tożsamości chrześcijan w relacji do Kościoła katolickiego, który to styl swoimi korzeniami sięga do źródeł biblijnych i patrystycznych.

Projekt skupia się na badaniu antropologicznych podstaw synodalności, a zatem analizuje jej filozoficzny i egzystencjalny wymiar. W tym kontekście nawiązuje do filozoficznej tradycji Libanu. Żyjąca tam społeczność chrześcijan nie tylko nawiązuje swym dziedzictwem filozoficzno-teologicznym do korzeni chrześcijaństwa, ale także z powodzeniem realizuje w praktyce to, co synodalność zakłada w swym najgłębszym, teoretycznym wymiarze. Zbadanie tych zależności oraz ich systematyczna eksplikacja stanowią zasadniczy cel niniejszego projektu.

Działalność badawcza skupia się na związku pomiędzy wspólnotą, współczesną sprawczością polityczną a imperatywem sprawiedliwości ekonomicznej w kontekście polityki demokratycznej oraz zdefiniowaniu alternatywnych, bardziej radykalnych i partycypacyjnych form demokracji poprzez zbadanie wybranych idei i praktyk wspólnotowych.

Czerpiąc z tzw. poststrukturalistycznej filozofii francuskiej i filozofii różnicy, badania skupiają się na obecnym kryzysie demokracji i jej instytucji przedstawicielskich, wadach jej liberalnego projektu, niepowodzeniach tradycyjnej ideologii liberalnej oraz praktykach antydemokratycznych i zagrożeniach dla współczesnych modeli demokratycznych. Efektem badań jest nakreślenie teoretycznych i praktycznych ram dla alternatyw społecznych i polityki wspólnotowej, które mogłyby stanowić podstawę dla nowego demokratycznego modelu społecznego.

Opierając się na refleksjach na temat koncepcji i obecnego stanu demokracji takich myślicieli i myślicielek, jak Étienne Balibar, Jacques Derrida, Luce Irigaray, Jean-Luc Nancy i Jacques Rancière, działalność badawcza jest próbą ponownego przemyślenia charakteru indywidualności i wspólnoty poprzez rzucenie wyzwania współczesnemu racjonalizmowi i kulturze indywidualizmu, narzucanej nam w postaci neoliberalnych zasad, które w znaczący sposób przyczyniają się do obecnego kryzysu demokracji.

Filozofia bywa postrzegana jako oderwana od codzienności. Podobnie jest ze współczesną sztuką. Wielu z nas trudno pojąć, dlaczego sztuką może być zarówno sadzenie trawy w galerii, obieranie ziemniaków, ubieranie w motyle skrzydła pomników, jak i malarstwo sztalugowe. Nie łatwiej dostrzec, co wspólnego ma free jazz z operami Mozarta, a rap z fugami Bacha.

W pracy zespołu stawiam pytania, czy współczesna działalność artystyczna ma moc transformatywną i może przyczynić się do zmiany sytuacji grup mniejszościowych? Czy sztuka ekologiczna uratuje Planetę przed katastrofą klimatyczną?

W ramach działalności zespołu Estetyczne konteksty współczesności badam także metafory, toposy, kategorie i wartości estetyczne (m.in. metaforę „śmierci sztuki” czy kategorie takie jak funkcjonalność i użyteczność). Analizuję także interakcje zachodzące między nowymi technologiami a współczesnymi praktykami artystycznymi.

Staram się w mojej pracy wykorzystywać metody empiryczne, takie jak eyetracking i biofeedback. Rzucają one nowe światło na analizę percepcji oraz odbioru dzieł artystycznych. Obecnie zajmuję się określeniem wpływu treningu funkcji poznawczych na jakość gry na instrumencie.

Czy na filozoficzne pytania można udzielać odpowiedzi opartych na ustaleniach nauk empirycznych? Czy filozofia może wyjść poza tzw. eksperymenty myślowe i wysoce spekulatywne rozważania, aby uzupełnić swoje argumenty o dane pochodzące z laboratoriów? To pytania, z którymi muszą zmierzyć się dzisiaj filozofowie.

Moim zadaniem jest udzielenie odpowiedzi na problemy skromniejsze. W najbliższym czasie będą to kwestie z zakresu teorii poznania i filozofii języka. Stawiam pytania o to, czy zagadnienia filozoficzne, dotyczące znaczenia i jego kontekstowości (związane ze zjawiskami, takimi jak okazjonalność lub nieostrość w językach naturalnych), dają się tłumaczyć na procedury eksperymentalne.

Próbuję rozstrzygnąć kwestie możliwości zaprojektowania prostych badań z udziałem pomiarów fizjologicznych, okulograficznych oraz pomiaru fal mózgowych (EEG), które mogłyby dać odpowiedzi (lub rzucić nieco światła) na stawiane przez filozofów pytania o zależność kontekstową wyrażeń oraz elementów deiktycznych języka.

Ponadto zajmuję się opracowaniem metod pomiaru znajomości języka obcego za pomocą czasów reakcji na semantyczne przetwarzanie zdań.

P.S. Słynny projekt zorientowania rozstrzygnięć filozoficznych z pomocą badań ankietowych, zwany w literaturze filozofią eksperymentalną, różni się od zdań zespołu o tyle, o ile metody psychologii eksperymentalnej i poznawczej różnią się od metod badań społecznych.

Zespół Badań Mediewistycznych, kierowany przez Hannę Wojtczak, skupia się na badaniach nad filozofią i teologią późnego średniowiecza. Zespół analizuje twórczość intelektualną tego okresu, szczególnie w kontekście Uniwersytetu Paryskiego i Krakowskiego. Ważnym aspektem ich pracy jest opracowywanie krytycznych edycji łacińskojęzycznych tekstów rękopiśmiennych, co pozwala na lepsze zrozumienie i interpretację średniowiecznych dzieł.

Dotychczasowe osiągnięcia zespołu obejmują publikacje monografii, które zawierają komentarze do ważnych tekstów filozoficznych i teologicznych, aplikacje grantowe oraz liczne wystąpienia na konferencjach naukowych. Dzięki swojej pracy, zespół przyczynia się do pogłębiania wiedzy na temat filozofii i teologii późnego średniowiecza oraz do zachowania i udostępniania cennych rękopisów z tego okresu.

Działalność badawcza dotyczy filozofii polskiej w kontekście problemowym i historycznym, zwłaszcza w obszarze filozofii cywilizacji i filozofii człowieka. Szczególnie zależy mi na przybliżeniu poglądów stosunkowo mało znanych myślicieli, których nazwiska pozostały w cieniu znanych postaci pierwszej połowy XX wieku.

Uważam, że w rozpoznawaniu polskiej tradycji filozoficznej ważne jest skoncentrowanie uwagi badawczej na myślicielach mniej docenianych, ponieważ ich poglądy zasługują na uwagę jako fakt historyczny, bez którego dzieje polskiej filozofii byłyby niekompletne. Warto sięgać do mniej znanych faktów naszej historii, aby poznać utrwalone w nich myślenie filozoficzne danego okresu w całym bogactwie, aby pozyskać wiedzę na temat charakterystycznych przeobrażeń zachodzących w świadomości rodzimych środowisk intelektualnych.

Dotychczas dokonałam analizy poglądów filozoficzno-społecznych m.in. Erazma Majewskiego, Jana Karola Kochanowskiego, Zygmunta Wasilewskiego, Feliksa Młynarskiego.

Badania zespołu koncentrują się wokół problemów generowanych przez rozwój naukowo-techniczny i społeczny w ostatnich kilkudziesięciu latach, takich jak: rozwój cyfrowych technologii, zagrożenia ekologiczno-klimatyczne, zastosowanie osiągnięć naukowo-technicznych w medycynie, zjawiska społeczne związane z globalizacją i rozwojem kapitalizmu w różnych jego aspektach.

Filozoficzny sposób analizy tych problemów polega na wieloaspektowym badaniu przyczyn i społecznych skutków tych zjawisk z zastosowaniem pojęć i teorii z zakresu filozofii społecznej, filozofii techniki, etyki i bioetyki.

Zajmujemy się badaniem konsekwencji rozwoju cyfrowych technologii w różnych obszarach działalności (medycyna, edukacja, komunikacja, środowisko pracy, zmiany w praktykach i zachowaniach społecznych, w relacjach międzyludzkich). Analizujemy możliwości wypracowania zasad etycznych regulujących działania ludzi i instytucji w sferze wykorzystania narzędzi cyfrowych, działań o charakterze ekologicznym, w rozwiązywaniu konfliktów społecznych.

Aktualnie moje badania naukowe koncentrują się na dorobku przedstawicieli wczesnego romantyzmu niemieckiego (tzw. romantyzm jenajski), do których zaliczani są między innymi Friedrich i August Schleglowie, Novalis, Friedrich Schleiermacher czy Friedrich Hölderlin. Ich działalność nie tylko inicjuje narodziny nowej szkoły badań literackich oraz wprowadza nowatorskie rozwiązania w zakresie sposobów i form tworzenia literatury, ale jednocześnie łączy ją w sposób nierozerwalny z głównym nurtem niemieckiej refleksji filozoficznej przełomu XVIII i XIX wieku, czyli z myślą transcendentalną Immanuela Kanta i jego kontynuatorów.

Moje badania mają charakter interdyscyplinarny, obejmujący analizy tekstów pierwszych romantyków niemieckich w kontekście poszukiwania i identyfikacji filozoficznych pojęć i koncepcji w utworach literackich, badania utworów literackich pomyślanych jako dzieła filozoficzne, wykorzystania narracji literackich do objaśniania, reinterpretacji czy kwestionowania idei filozoficznych oraz znaczenia dyskursu filozoficznego w kształtowaniu się nowoczesnej krytyki literackiej. Szczególnie interesują mnie zagadnienia bezpośrednio powiązane z wczesnoromantyczną refleksją antropologiczną i historiozoficzną oraz filozoficzno-literackimi źródłami nowoczesności.

W przyszłości planuję również rozszerzyć zakres prowadzonych badań o angielską i amerykańską tradycję romantyczną, przyjmując za swój główny cel odkrywanie różnorodnych reinterpretacji idei filozofii transcendentalnej, przejawiających się na płaszczyźnie ekspresji literackiej ich przedstawicieli. Wyniki moich badań publikuję w polskich i międzynarodowych czasopismach naukowych, takich jak „Analiza i Egzystencja”, „Phainomena” czy „Philosophy and Literature”.

Badania realizowane przez zespół koncentrują się wokół kategorii imaginarium, wyobraźni i obrazu odniesionych do współczesnej kultury europejskiej. Badacze należący do zespołu odnoszą je zarówno do zagadnień o charakterze metodologicznym i historyczno-filozoficznym, jak i do rzeczywistych zdarzeń lub postaci (np. Karta ’77, V. Havel), w tym drugim przypadku podejmując próby rekonstrukcji i dekonstrukcji sfery wyobrażeń współkonstytuujących ich sensy kulturowe.

Główne obszary badawcze to:

• imaginaria Europy Środkowej;
• filozofia obrazu i wyobrażenia;
• imaginalność jako kategoria poznawcza i kulturowa;
• symbol, mit, wyobrażenie w filozofii i w kulturze;
• główne problemy i pojęcia filozofii wyobraźni.

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, co myślą wielcy filozofowie i co z ich myśli wynika dla nas? Nasz zespół badawczy zgłębia kluczowe nurty filozofii niemieckiej, analizując jej znaczenie dla współczesnej myśli i codziennych doświadczeń.

Czym dokładnie się zajmujemy? Nasze badania koncentrują się na trzech głównych obszarach:

• Fenomenologia Edmunda Husserla – Badamy, jak postrzegamy świat i jakie ma to dla nas znaczenie, interpretując jego koncepcje przez pryzmat filozofii Immanuela Kanta. Interesuje nas, w jaki sposób nasze doświadczenia łączą się z rzeczywistością.
• Neokantyzm i filozofia wartości – Analizujemy, jak kształtowało się pojęcie wartości po Kancie. Co uznajemy za naukowe, dobre i ważne? Jakie kryteria oceny stosujemy? Nasze badania przybliżają ewolucję tych idei i ich wpływ na współczesną kulturę, naukę i etykę.
• Polsko-niemiecka współpraca w logice – Zajmujemy się relacjami między szkołą lwowsko-warszawską a niemieckimi logikami, odkrywając wspólne inspiracje i różnice w podejściu do analizy logicznej.

Choć tematy te mogą wydawać się abstrakcyjne, dotyczą one fundamentalnych pytań o nasze myślenie i sposób postrzegania świata. Nasze badania pokazują, że filozofia niemiecka to nie tylko historyczna refleksja, ale także narzędzie do lepszego rozumienia współczesnych problemów. Dzięki naszej pracy filozofia przestaje być tylko odległą nauką, stając się istotnym elementem zrozumienia nas samych i świata wokół. Zespół, skupiając się na niemieckiej tradycji filozoficznej, oferuje głębokie i oryginalne spojrzenie na współczesne problemy.

W swojej działalności naukowej koncentruję się od lat na teorii i metodologii historiografii filozofii oraz na dziejach filozofii XX wieku, zwłaszcza polskiej, którą analizuję/opisuję przede wszystkim z perspektywy historii idei oraz tzw. historii intelektualnej.

W ostatnich latach zajmowałem się sporami oraz dyskusjami na temat koncepcji filozofii chrześcijańskiej uprawianej w Polsce w latach 1950–1989. Ścierali się w nich rzecznicy filozofii klasycznej, tradycji arystotelesowsko-tomistycznej, z propagatorami filozofii współczesnej. Osobliwością tych wieloletnich debat był ich otwarty, publicystyczny charakter oraz społeczno-polityczny kontekst ówczesnych sporów światopoglądowych.

Medialną platformę dla wymiany opinii stworzyły dyskutantom (przede wszystkim filozofom) ogólnodostępne czasopisma wyznaniowe: „Tygodnik Powszechny”, „Znak”, „Życie i Myśl”, „Więź”. Ze względu na swój opiniotwórczy charakter spór, o którym mowa, stanowił znaczące zjawisko powojennej filozofii polskiej oraz historii intelektualnej wskazanego okresu, kształtujące obraz oraz perspektywy rozwoju nurtu tzw. filozofii chrześcijańskiej.

Rezultaty badań przedstawiłem w książce Charyzma i doktryna. Spór o filozofię chrześcijańską w Polsce (1950-1989), Wyd. UŚ, Katowice 2024. Obecnie zajmuję się zjawiskiem/problemem filozoficznych autobiografii oraz autoprezentacji. Szukam odpowiedzi na pytanie, dlaczego filozofowie piszą autobiografie i autoprezentacje, dlaczego warto czytać nie tylko wielkie dzieła klasyków, ale i teksty, w których klasycy portretują i kreują zarazem siebie samych.

Praca w XXI wieku

Automatyzacja procesów myślowych, powiązana z szybkim rozwojem generatywnych systemów sztucznej inteligencji, nie tylko realnie przekształca świat pracy. Towarzyszy temu jednocześnie sprzeciw wobec kapitalistycznego etosu pracy z końca lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, w polskim dyskursie medialnym nazywanym „kulturą zap***dolu”. Badania prowadzone w obszarze „Praca w XXI wieku” bazują na założeniu, że w tych dwóch nakładających się na siebie kontekstach (automatyzacja pracy jako czynności i rozczarowanie pracą jako instytucją) mniej mamy do czynienia z końcem pracy, a bardziej – z radykalną zmianą sensu aktywności, którą tym słowem zwykło się określać w społeczeństwach przemysłowych. To dobry moment, aby pracę na nowo przemyśleć w jej nieredukowalnym wymiarze antropologicznym i egzystencjalnym, a dzięki temu lepiej rozumieć jej przekształcenia w dobie obliczeniowego kapitalizmu (Stiegler) lub technofeudalizmu (Durand, Varoufakis). Bo pytanie, jak i z czego będziemy żyć po zintegrowanej automatyzacji nigdy nie było bardziej aktualne.

Efekty badań zostaną przedstawione w książce „Wiedzy, pracy, czasu wolnego! Ekonomia polityczna automatyzacji” (w przygotowaniu), a także podczas sesji specjalnej „Co warto automatyzować? Wartość pracy”, organizowanej w ramach dziesiątej edycji Open Eyes Economy Summit 2025 w Krakowie.

Zespół ds. badań nad myśleniem krytycznym (ZBMK) koncentruje się na analizie istoty, funkcji i znaczenia krytycyzmu w filozofii, nauce i życiu społecznym. Badamy zarówno jego teoretyczne podstawy, jak i praktyczne zastosowania, przyglądając się historycznym tradycjom oraz współczesnym wyzwaniom związanym z kształtowaniem postawy krytycznej. Nasza działalność obejmuje prowadzenie badań, publikację artykułów w prestiżowych czasopismach, przygotowywanie monografii oraz rozwijanie międzynarodowej współpracy naukowej. Dążymy do tego, by krytyczne myślenie stało się nie tylko przedmiotem refleksji filozoficznej, ale również narzędziem wspierającym edukację i praktykę naukową w zmieniającym się świecie.

W swoich badaniach łączę systematyczne badania nad filozoficznymi podstawami nauk o duchu (czyli nauk społecznych i humanistycznych), analizując najbardziej fundamentalne dla tych nauk pojęcia, takie jak: jaźń, wola, wartości, sens, działanie z perspektywą historyczno-filozoficzną (badaniem rozwoju tych pojęć w tradycji niemieckiej filozofii transcendentalnej: Kant, Fichte, Hegel, neokantyzm marburski i badeński, postneokantyzm (Nicolai Hartmann, Martin Heidegger, Karl Jaspers), Hans Wagner, Edyta Stein, Hannah Arendt i inni).

Wyniki badań prezentowane są podczas międzynarodowych konferencji naukowych na całym świecie (Polska, Rosja, Wielka Brytania, Niemcy, Szwecja, USA, Chile) oraz publikowane w postaci artykułów w renomowanych czasopismach naukowych („Ruch Filozoficzny”, „Forum Philosophicum”, „Logic and Logical Philosophy”, „Ethos”, „Kultura i Wartości”, „Folia Philosophica”).

Zajmuję się również działalnością translatorską, tłumacząc na polski teksty filozoficzne z języków niemieckiego, angielskiego i rosyjskiego. Od listopada 2023 roku kieruję filozoficzno-translatorskim projektem naukowym w ramach programu NPRH Uniwersalia 2.2, którego celem jest tłumaczenie, redakcja naukowa i wydanie pism Nicolaia Hartmanna.

Przy swoich badaniach współpracowałam z naukowcami zatrudnionymi w innych instytucjach badawczych w kraju (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) i za granicą (College of the Holy Cross w USA, National Autonomous University of Mexico). Jestem członkinią i wiceprezeską Nicolai Hartmann Society i w ramach jego działalności organizowałam międzynarodową konferencję naukową Nicolai Hartmann International Conference 2019. Byłam stypendystką Polskiej Misji Historycznej przy Julius-Maximilians-Universität Würzburg (2022 rok), prowadząc badania nad myślą Hansa Wagnera oraz dwukrotnie prowadziłam badania nad spuścizną filozoficzną Nicolaia Hartmanna w Deutsches Literaturarchiv Marbach (2002, 2024).

Zespół badawczy kierowany przez Krzysztofa Ślezińskiego koncentruje się na systematycznym opracowaniu modeli pochodzenia i rozwoju rzeczywistości przyrodniczej. W ramach swoich prac analizuje zarówno kontekst kulturowy, jak i naukowy w procesie formułowania modeli istnienia i pochodzenia rzeczywistości. Badania zespołu obejmują również opracowanie modeli kosmologicznych wraz z ich filozoficznym ujęciem, a także integrację filozofii nauki, filozofii przyrody i przyrodoznawstwa w kontekście wyjaśniania genezy i ewolucji rzeczywistości przyrodniczej.

Piszę obecnie piąty tom z serii o głównym tytule „Dzieje religii, filozofii i nauki”. Ten będzie miał podtytuł „Od Pascala do Hume’a”, a obejmie okres od 1650 r. do 1750 r. Łącznie z opublikowanym w 2023 r. tomem „Od soboru trydenckiego do Kartezjusza” da on m.in. obraz wczesnych faz wielkiej rewolucji naukowej. Badania nad procesem narodzin naukowych stylów myślowych pozwalają, jak uważam, w szczególny sposób zrozumieć, czym jest nauka i co ją różni od religii, filozofii czy pseudonauki.

Moje obecne stanowisko jest następujące. Na światopoglądy ogółu ludzi składa się wiedza potoczna i mity. Wiedzę potoczną zdobywamy, żyjąc w pewien sposób, a tworzą ją przekonania dotyczące jednostkowych zdarzeń i ich indukcyjne uogólnienia. Zdecydowana większość z tych przekonań jest prawdziwa, a zarazem wolna od wartościowań. Mity złożone są z przekonań w większości fałszywych, a nasyconych wartościami. Wiedzę naukową tworzą wspólnoty badaczy dysponujących wolnym czasem, dzięki czemu doświadczenia, na których ta wiedza się opiera, są gromadzone w sposób nieporównanie bardziej systematyczny – i krytyczny – niż dzieje się to w trakcie zdobywania wiedzy potocznej. Do badań prowadzą naukowców założenia teoretyczne, których nie należy traktować jako prawdziwych bądź fałszywych (i o tyle przypominają one mity), ale z których, w koniunkcji ze zgromadzoną już wiedzą, wynikają zdania doświadczalne. To pozwala system wiedzy naukowej sprawdzać, a także rozwijać – bo z założeń teoretycznych, zgromadzonej wiedzy i wyników doświadczeń wciąż wynikają nowe zdania teoretyczne. (Zilustrowałem to licznymi przykładami w wydanej w 2020 książce „Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce”).

Moje zainteresowania badawcze koncentrują się na filozofii klasycznej, ze szczególnym uwzględnieniem myśli Platona, a także na zagadnieniach ontologii i filozofii nauki. W swojej pracy staram się łączyć analizę tekstów filozoficznych z refleksją nad fundamentalnymi strukturami rzeczywistości, co znajduje odzwierciedlenie zarówno w prowadzonych badaniach, jak i w wystąpieniach konferencyjnych oraz publikacjach.

Regularnie uczestniczę w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych, na których przedstawiam wyniki swoich badań. W ostatnim czasie moje wystąpienia dotyczyły m.in. roli symetrii w ontologii Platona, koncepcji Dobra w jego filozofii, a także relacji między ontologią a muzyką w kontekście twórczości J.S. Bacha. Moje analizy obejmują zarówno interpretacje klasycznych tekstów, jak i ich znaczenie dla współczesnych problemów filozoficznych.

Wyniki moich badań publikowane są w uznanych czasopismach naukowych i tomach pokonferencyjnych. W ostatnim czasie ukazał się mój artykuł w Kwartalniku Filozoficznym, a kolejne teksty zostały przyjęte do druku w wysoko punktowanych czasopismach, takich jak Konteksty czy Zagadnienia Filozoficzne w Nauce. W ramach dalszych prac badawczych przygotowałem również projekt książki, który został złożony w formie wniosku grantowego do Narodowego Centrum Nauki.

Poza działalnością badawczą angażuję się w prace recenzyjne, oceniając artykuły i monografie w ramach postępowań naukowych oraz programów grantowych. Moja aktywność obejmuje także współpracę z różnymi ośrodkami akademickimi, zarówno w zakresie organizacji wydarzeń naukowych, jak i wspólnych projektów badawczych.

Dążę do tego, aby moje badania nie tylko pogłębiały rozumienie klasycznych problemów filozofii, lecz także wnosiły nowe perspektywy do współczesnej refleksji nad ontologią, epistemologią i filozofią nauki.

Celem mojej indywidualnej działalności badawczej jest historyczno-filozoficzne oraz krytyczne zbadanie, pod kątem zagadnienia intuicji i jej teorii, różnych stanowisk filozoficznych myślicieli polskich od końca XIX wieku po czasy dzisiejsze. Niniejszy projekt badawczy ma zatem dwa punkty ciężkości, które się równoważą. To problematyka intuicji i współczesna historia filozofii polskiej.

Problematyka intuicji jest tutaj ujmowana szeroko, filozoficznie, ale także interdyscyplinarnie i transdyscyplinarnie, a rozumiana jest jako rodzaj narzędzia poznawczego człowieka, które swoje źródło (zależnie od stanowiska danego myśliciela) ma ulokowane w ludzkim intelekcie, w wyobraźni lub/i w ludzkiej woli.

Tego rodzaju podejście badawcze i zarazem badawcza postawa jest w pewnym stopniu typowa dla filozofii polskiej, która od zawsze poszukiwała poznawczej alternatywy dla wyłączności rozumu. Filozofia polska, niemalże od początku swoich dziejów, zakorzeniona była w myśleniu praktycznym i dystansującym się od jednostronnej, teoretyzującej postawy. Wielu przedstawicieli filozofii polskiej wychodziło z założenia, że refleksja filozoficzna rodzi się z niczego innego, jak tylko z samego życia i w życiu znajduje zastosowanie oraz potwierdzenie. Życie to działanie, dynamika i zmienność wyrażona kondycją ludzkiej natury i kultury (nauki, sztuki, filozofii, etyki, polityki, relacji społecznych i międzyosobowych itd.), jak również całej przyrody. Człowiek natomiast to realne i konkretne jestestwo, nie zaś abstrakcyjny twór, np. w postaci czystej świadomości.

Prezentowany projekt jest jednocześnie próbą wykazania naukowego wkładu współczesnych polskich filozofów w rozwój tradycji filozoficznej na świecie, zwłaszcza z perspektywy tego, co z punktu widzenia filozofii jest najważniejsze – z perspektywy budowania krytycznego sposobu myślenia człowieka.

Moje zainteresowania i badania naukowe koncentrują się na etyce i filozofii polityki, w szczególności na analizie pojęć wartości oraz związanych z nimi idei, a także sposobów argumentacji za sądami aksjologicznymi zawartymi w różnych koncepcjach etycznych i filozofii polityki. Aktualnie prowadzę badania w tym zakresie głównie w odniesieniu do myśli filozoficznej kształtującej się w tradycji Austriackiej Szkoły Ekonomii.

Szkoła ta, założona pod koniec XIX wieku przez Carla Mengera, mimo swojego ekonomicznego charakteru – z naciskiem na wolnorynkowe podejście, rolę indywidualnych decyzji oraz krytykę centralnego planowania – jest także szkołą filozoficzną, ponieważ niektórzy jej przedstawiciele byli nie tylko ekonomistami, ale jednocześnie filozofami. W obszarze filozofii nacisk kładziony jest szczególnie na obronę idei wolności indywidualnej, co znajduje wyraz w rozważaniach na temat warunków zaistnienia i funkcjonowania wolnościowego ładu społecznego.

Filozofia polityki uprawiana w tej tradycji wpisuje się w nurt klasycznego liberalizmu (Ludwig von Mises, Friedrich August von Hayek itd.) oraz libertarianizmu pojętego jako anarchokapitalizm (m.in. Murray Rothbard). Moje teksty publikowane w czasopismach naukowych oraz referaty wygłaszane na konferencjach krajowych i zagranicznych skupiają się na proponowanych w tej tradycji myślowej ujęciach wolności oraz wartości z nią związanych, takich jak odpowiedzialność, sprawiedliwość itp., a także na analizie formułowanych we wskazanych nurtach koncepcji prawa, moralności czy indywidualizmu.