Nakładem Instytutu Mikołowskiego ukazała się książka Morderca i inne opowiadania Witolda Wirpszy, którą opracował
i opatrzył wstępem prof. dr hab. Dariusz Pawelec.
Witold Wirpsza – ur. 4.12.1918 r. w Odessie, zm. 16.09.1985 r. w Berlinie, gdzie został pierwotnie pochowany (obecnie grób pisarza znajduje się na cmentarzu w Warszawie przy ul. Wałbrzyskiej). Poeta, prozaik, krytyk, tłumacz z języka niemieckiego. Debiutował poetycko w „Kuźni Młodych” (1935). Studiował w Warszawie prawo oraz pianistykę. We wrześniu 1939 wziął udział w obronie Oksywia, po czym został osadzony w oflagu Neubrandenburg, następnie w Grossborn. Świadectwem tych doświadczeń jest powieść Pomarańcze na drutach (1964), a także Listy z oflagu (2015).
Po wojnie zamieszkał w Krakowie. W latach 1947-1956 osiedlił się w Szczecinie. W latach 1956-57 pracował w redakcjach „Po Prostu” i „Nowej Kultury” w Warszawie. Po pobytach na stypendiach w Berlinie (1967-68 i 1970) oraz w Lucernie (1970) zamieszkał w 1971 r. w Berlinie Zachodnim. Po odmowie przedłużenia paszportu w roku 1972 podjął wraz żoną decyzję o emigracji. Autor wielu zbiorów poezji, książek eseistycznych, dramatów, a także zbiorów opowiadań i powieści:
Na granicy (1954), Stary tramwaj i inne opowiadania (1955), Morderca (1966), Wagary (1970). Po jego śmierci ukazała się m.in. odnaleziona w Bibliotece Muzeum Polskiego w Rapperswilu powieść pt. Sama niewinność (2017).
Z bogatej i wielowymiarowej twórczości Witolda Wirpszy najsłabiej pamiętamy dziś chyba jego opowiadania – niesłusznie, gdyż są to teksty dorównujące poziomem jego powieściom, a w niektórych wypadkach nawet je przewyższające. Przed podjęciem ostatecznej decyzji o emigracji zdołał Wirpsza opublikować w kraju dwa tomy krótkich form narracyjnych: zbiór Stary tramwaj i inne opowiadania (1955) oraz książkę Morderca (1966). Zwłaszcza prozy z tego drugiego zbioru cechują się wysokimi walorami artystycznymi i inwencyjnym potraktowaniem pozornie konwencjonalnej, ponadczasowej tematyki, co czyni je atrakcyjnymi także dla współczesnego czytelnika. Wskazałbym tu zwłaszcza na otwierające tę publikację doskonałe Dziecko, które jawi się dziś jako tekst fascynujący i zdecydowanie wyprzedzający czas swego powstania. Niektóre opowiadania Wirpszy – w tym groteskowy, uniwersalny w swej wymowie Pojedynek – nie były do tej pory przedrukowywane ani wznawiane; rozproszone po numerach czasopism wydawanych w Paryżu („Kultura”), Londynie („Wiadomości”) czy Berlinie („Archipelag”) pozostają szerzej nieznane. Do innych, jakiś czas temu przypomnianych – myślę tu o apokryficznym Na piasku i satyrycznym Grzybie – z całą pewnością wciąż warto wracać.
Z kolei z nowelą Pierwszy krok na parterze i z obecnymi dotąd jedynie w literaturoznawczym obiegu autobiograficznymi Zapiskami datowanymi, bez porządku w nowym wydawnictwie można zetknąć się po raz pierwszy (Piotr Bogalecki).
