NAUKI ŚCISŁE I TECHNICZNE SĄ WSZĘDZIE!
Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych na Śląskim Festiwalu Nauki. Naukowcy i Dydaktycy Wydziału zapraszają na liczne wykłady, warsztaty oraz pokazy. W niedzielę 10 października 2021 r. możecie nas spotkać na wielu scenach, bo nie da się nas zmieścić na jednej. A jeśli nie uda się Wam dotrzeć osobiście – oglądajcie nas online w ramach Wirtualnego Miasteczka Festiwalowego w dniach 11-15 października 2021 r.
Życzymy niezapomnianych wrażeń!
PLENEROWE MIASTO NAUKI NAD RAWĄ
10 października 2021 roku (niedziela)
godz. 9.30–20.00
SCENA DOLINA RAWY
Show naukowy Show naukowy
dr Aneta Szczygielska-Łaciak, dr hab. Dariusz Kajewski, dr Marcin Łaciak
Krótka prezentacja przedstawiająca właściwości tego czego nie widzimy, a co nas otacza. W trakcie eksperymentów opowiemy o właściwościach gazów wchodzących w skład powietrza. Wspólnie przeprowadzimy doświadczenia i będziemy się dobrze bawić. Na koniec nie zabraknie wielkiego bum.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
SCENA MIASTO
W jaki sposób trafić do celu? - wykład W jaki sposób trafić do celu? - wykład
dr Łukasz Dawidowski W XXI wieku chcąc trafić we wcześniej nieznane miejsce, możemy posłużyć się nawigacją satelitarną (czyli popularnym GPSem). Jednak od wieków ludzie starali się docierać w miejsca wcześniej nieznane, m.in. eksplorując nowe tereny lub dokonując odkryć geograficznych. Wielką rolę w tych podróżach odgrywała nawigacja. Kiedyś w wyznaczaniu drogi pomagały gwiazdy, teraz satelity. A jak to działa? W jaki sposób matematyka pomaga w dotarciu do celu? I dlaczego niekiedy suma kątów w trójkącie nie jest równa 180 stopni?
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
SCENA NAUK ŚCISŁYCH I TECHNICZNYCH
Techniki projektowania współczesnych gier komputerowych - (...) Techniki projektowania współczesnych gier komputerowych - wykład
dr Grzegorz Machnik Wykład przedstawi, jak wygląda tworzenie fotorealistycznych gier w obecnych czasach z punktu widzenia grafika 3D. Uczestnicy wykładu zobaczą, w jaki sposób wykonuje się skanowanie 3D realnych przedmiotów oraz poznają sposoby wykorzystania tej techniki. Uczestnicy nauczą się też podstaw obsługi programów do grafiki 3D oraz tworzenia gier komputerowych.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Tajemniczy świat kryształów- wykład Tajemniczy świat kryształów- wykład
dr hab. Izabela Jendrzejewska
Wykład przybliża świat kryształów, który nas otacza dookoła. Opowiada o kryształach, z jakimi spotykamy się w domu (np. kryształy soli). Wyjaśnia, dlaczego płatki śniegu są sześciokątne. W ramach wykładu przedstawione zostaną metody badań kryształów oraz najważniejsze odkrycia związane ze stanem krystalicznym.5>
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Chemia w muzyce - muzyka w chemii - wykład Chemia w muzyce - muzyka w chemii - wykład
dr hab. inż. Jacek Nycz Albert Einstein powiedział kiedyś: „Widzę swoje życie pod względem muzycznym”. Zainspirowany jego słowami, pokażę reakcje chemiczne w obecności muzyki, w sensie dosłownym i metaforycznym. Przedstawię takie postacie jak Michał Heller, Jean-Michel André Jarre oraz Aleksandr Borodin.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Pasja tworzenia gier komputerowych - wykład Pasja tworzenia gier komputerowych - wykład
dr Grzegorz Machnik W ramach wykładu przedstawimy teorię kryjącą się za etapem projektowania gry komputerowej, a także zaprezentujemy najważniejsze etapy twórcze – od prototypu i mechaniki świata gry po w pełni grywalną wersję produktu. Pokażemy możliwości oraz ograniczenia, jakie stoją przed twórcami tej specyficznej gałęzi przemysłu z pogranicza sztuki i rozrywki.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Nanotechnologia w farmacji – czy jesteśmy gotowi na nowe (...) Nanotechnologia w farmacji – czy jesteśmy gotowi na nowe interdyscyplinarne rozwiązania? - wykład
dr hab. Magdalena Tarnacka, prof. UŚ Jednym z najtrudniejszych zagadnień w przemyśle farmaceutycznym jest rozwój farmaceutyków nowej generacji, w tym innowacyjnych formulacji, stabilizatorów i nośników leków, charakteryzujących się zwiększoną skutecznością w porównaniu z obecnie dostępnymi. Znaczna część komercyjnie dostępnych aktywnych składników farmaceutycznych (API), stosowana w postaci krystalicznej, to leki słabo rozpuszczalne w wodzie, o ograniczonej biodostępności. Jedną z możliwości poprawy ich rozpuszczalności i szybkości rozpuszczania jest przekształcenie fizycznej postaci krystalicznej do stanu amorficznego, co może pozwolić na zastosowanie niższych dawek terapeutycznych z tym samym efektem, minimalizując liczbę niepożądanych skutków ubocznych. Niestety, ze względu na ich niestabilność termodynamiczną forma amorficzna może powrócić do mniej rozpuszczalnego, ale fizycznie stabilniejszego stanu krystalicznego. Inną unikalną strategią manipulowania lub zapobiegania zdarzeniom krystalizacji jest infiltracja wybranych API do porowatych szablonów wykonanych z obojętnych, biokompatybilnych, nietoksycznych materiałów składających się z porów o różnej geometrii, morfologii i rozmiarze porowatym. Czy dzięki materiałom porowatym możemy stworzyć nośniki leków nowej generacji z powodzeniem stabilizujące API w formie amorficznej? Jak wykorzystać tą nową perspektywą na swoją korzyść? W trakcie wykładu uczestnicy usłyszą o innowacyjnych perspektywach otrzymania materiałów o nowych właściwościach, a także o tym, dlaczego otrzymaliśmy właśnie taki materiał.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Podróż w głąb materii - wykład Podróż w głąb materii - wykład
dr hab. Arkadiusz Bubak, prof. UŚ W trakcie wykładu wyruszymy w podróż przez materię. Rozpoczniemy od obiektów makroskopowych, aż dotrzemy do jądra atomowego i jego składników. Uczestnik będzie miał okazję poznać liczne ciekawostki z zakresu fizyki jądrowej.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Naturalna promieniotwórczość - co to takiego i jak można(...) Naturalna promieniotwórczość - co to takiego i jak można ją badać? - wykład
dr Katarzyna Szkliniarz Skąd pochodzi naturalna promieniotwórczość? W jaki sposób wpływa na nas? Jak można ją badać? W trakcie wykładu odpowiemy na te i inne pytania. Uczestnikom zostanie wyjaśnione zagadnienie promieniotwórczości naturalnej w środowisku. Omówione zostaną także urządzenia wykorzystywane do pomiarów promieniotwórczości.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
O rzeczach, którym służy presja, czyli, po co nam ciśnie(...) O rzeczach, którym służy presja, czyli, po co nam ciśnienie? - wykład
dr hab. Sebastian Pawlus, prof. UŚ Na ogół mało kto lubi działać pod presją. Łatwo wówczas popełnić błąd (ale za to łatwo się z niego wytłumaczyć!). Są jednak rzeczy, którym działanie pod naciskiem służy, a nawet bez presji nigdy by nie zaistniały. Na przykład brylanty, czyli wyszlifowane diamenty. Żeby powstały, potrzebna jest bardzo wysoka presja, a konkretnie wysokie ciśnienie, które występuje w głębi Ziemi. Ale nie tylko diamentom to służy. Czemu jeszcze, dowiecie się w trakcie wykładu. A, i jeszcze wyjaśnimy sobie, czym w ogóle jest to ciśnienie.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Neutrina wokól nas - wykład Neutrina wokól nas - wykład
prof. dr hab. Jan Kisiel Neutrina to cząstki elementarne bardzo rozpowszechnione we wszechświecie. Wokół nas są ich miliardy, ale nie odczuwamy ich obecności, ponieważ bardzo niechętnie oddziałują z materią. W czasie wykładu zostaną przedstawione własności tych cząstek oraz eksperyment T2K, w którym bada się oddziaływania neutrin. Eksperyment ten jest realizowany w Japonii z udziałem fizyków z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Matematyka w konstrukcji odzieży - wykład Matematyka w konstrukcji odzieży - wykład
dr Łukasz Dawidowski Krawiectwo jest bardzo użyteczną dziedziną, formą sztuki użytkowej wymagającą zdecydowanie więcej matematyki niż mogłoby się wydawać. Chcemy pokazać, gdzie jest jej miejsce w projektowaniu odzieży. Postaramy się to osiągnąć poprzez opisanie jak wygląda proces produkcji ubrań oraz dokładny jej przebieg na przykładzie bluzki stworzonej od zera przez prowadzącą – od projektu przez konstrukcję w pełni funkcjonalnego wykroju do gotowego fragmentu odzieży. Jest to bardzo czasochłonna praca wymagająca wielu konstrukcji odcinków, rzutów oraz krzywych, a także ogromu liczenia. W trakcie spotkania dwie osoby: przyszła projektantka mody i studentka inżynierii wzornictwa przemysłowego oraz zawodowy matematyk porozmawiają na temat wykorzystania matematyki (przede wszystkim geometrii) w praktyce. Spróbują odpowiedzieć dlaczego w tworzeniu ubrań nie można się obejść bez tej dziedziny.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
SCENA TECHNIKI
Co drzemie w środku komputera - wykład Co drzemie w środku komputera - wykład
dr inż. Roman Simiński Dlaczego komputer jest cyfrowy? Po co są zera i jedynki? Skąd się wzięły i do czego służą? Jak działa komputer i czy smartfon działa inaczej? Co lodówka, pralka i mikrofalówka mają wspólnego z komputerem? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań dostarczy proponowany wykład, prezentujący w przystępny sposób fundamentalne zagadnienia związane z cyfrową reprezentacją informacji, ich transmisją i przetwarzaniem oraz zasadą działania komputera. W trakcie wykładu będzie można poznać architekturę oraz zrozumieć istotę działania współczesnych urządzeń komputerowych.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Sztuczna inteligencja - wczoraj, dziś, jutro - wykład Sztuczna inteligencja - wczoraj, dziś, jutro - wykład
dr Tomasz Xięski Wykład poświęcony będzie zmianom zachodzącym w dziedzinie sztucznej inteligencji – jak była postrzegana w swoich początkach, w jakich zastosowaniach spotykana jest obecnie, a także jakie pokładane są w niej nadzieje na przyszłość. Słuchacze dowiedzą się, czym jest termin „sztuczna inteligencja”, jaki wpływ na jej postrzeganie miały dzieła filmowe i literatura science fiction oraz w jakim kierunku zmierzają badania nad nią (szczególnie w kontekście tzw. big data).
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Upsss, coś się popsuło! Co zrobić żeby tego nie usłysz(...) Upsss, coś się popsuło! Co zrobić żeby tego nie usłyszeć? - wykład
dr Wojciech Gurdziel Część z nas podróżuje lub chciałoby podróżować samolotem. Dlaczego? Bo jest szybko, wygodnie, a my czujemy się trochę jak ptaki i mimo że zamknięci w metalowej puszce, to jednak mamy świadomość, że nie otacza nas nic poza powietrzem – można poczuć się wyjątkowo wolnym. Wsiadając do samolotu, zastanawiamy się, czy jest bezpieczny, czy obsługa będzie miła, a współpasażerowie nie okażą się dokuczliwi, czy nie będzie turbulencji i ciągle myślimy o celu wyjazdu. Może wakacje, a może powrót do domu... Nikt z nas nie zastanawia się, jak samolot lata, jak działa, co go popycha w górę i do przodu. Najważniejszym elementem samolotu, może poza skrzydłami, jest jego silnik. Patrząc na jego konstrukcję, możemy stwierdzić, że istotny okazuje się każdy najdrobniejszy element jego budowy, każda spinka i śrubka. Może warto chwilę zatrzymać się i zastanowić, co robimy, aby nasze samoloty zawsze docierały do celu i nie ulegały awariom. W powietrzu pomoc drogowa nie działa zbyt sprawnie, koła nie wymienią, paliwa nie dowiozą i z holowaniem też jest problem. Zapraszamy do zapoznania się z metodami specjalistycznej analizy materiałów stosowanych do budowy wojskowych i cywilnych silników lotniczych.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Hackowanie na żywo - jak włamać się na serwer - wykład Hackowanie na żywo - jak włamać się na serwer - wykład
Paweł Bednarz Prawdopodobnie każdy zadawał sobie kiedyś pytanie, w jaki sposób ktoś włamuje się na inne komputery? Jeżeli chcesz poznać odpowiedź na to pytanie zapraszam Cię na wykład, na którym pokażę przykładowe włamanie, wykorzystując specjalnie zaprojektowane do tego maszyny wirtualne. Dużo praktyki utrzymanej w formie, którą będzie w stanie zrozumieć każdy. Zobaczysz, jak uzyskać dostęp do komputera, na którym działa serwer WWW ze stroną internetową, a następnie, jak na takim serwerze można podnieść swoje uprawnienia do konta administratora.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Inteligencja stadna - mity i rzeczywistość - wykład Inteligencja stadna - mity i rzeczywistość - wykład
prof. dr hab. Urszula Boryczka Jeśli chcesz usłyszeć o inteligencji mrówki czy innego owada społecznego i nie ufasz naturze na tyle, aby symulować klucze żurawi, to przyjdź na ten wykład. Usłyszysz o robotach stadnych – swarmbotach i o inteligentnych tabletkach, które penetrują ludzkie wnętrze. A wszystko po to, aby zrozumieć samoorganizację i emergencję. To naturalne narzędzia do tworzenia inteligentnych algorytmów komputerowych. Jeśli Cię jeszcze nie przekonałam, to wyobraź sobie, że mało inteligentne stworzenia potrafią utworzyć nadorganizm o wybitnych umiejętnościach i to dziś się robi w ich symulacjach – systemach rozproszonych, stochastycznych z dodatnim sprzężeniem zwrotnym. I tak się tworzy Inteligencję stadną. Nikogo dziś nie dziwi system nietoperzowy czy świetlikowy. A czy Ty byłbyś w stanie stworzyć swój własny, inspirowany fenomenem w przyrodzie, system inteligencji stadnej?
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Zastosowania badań strukturalnych w życiu codziennym - wyk(...) Zastosowania badań strukturalnych w życiu codziennym - wykład
dr hab. Paweł Zajdel Na wykładzie omówiona zostanie rola badań strukturalnych w rozwoju materiałów używanych w życiu codziennym i gospodarce – ogniw paliwowych, materiałów fotowoltaicznych, czy źródeł molekularnych. Wystąpienie zostanie uzupełnione demonstracją zjawiska dyfrakcji i przykładowych struktur badanych materiałów.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
SCENA NAUK HUMANISTYCZNO-SPOŁECZNYCH
Ambitna praca? Weź udział w projekcie rozwoju kompetencji (...) Ambitna praca? Weź udział w projekcie rozwoju kompetencji - wykład
dr Małgorzata Gajos-Gržetić Celem wykładu jest zachęcenie studentów do uczestnictwa w projektach rozwoju umiejętności i kompetencji, np. w zakresie technologii wykorzystywanych w firmach, czy też w kontekście poszukiwania ciekawej i ambitnej pracy. Nabyte umiejętności z pewnością „nie pójdą w las”, ale pogłębią zdolność posługiwania się przydatnymi narzędziami wykorzystywanymi w wielu miejscach pracy. Zaprezentowane zostaną rezultaty realizacji Projektu pt.: „BPO&IT – wysokiej jakości program stażowy oraz program rozwoju kompetencji studentów kierunku informatyka WIiNoM UŚ”, w którym studenci uczestniczyli w programach stażowych, certyfikowanych szkoleniach, warsztatach, wizytach studyjnych i innych dodatkowych zajęciach realizowanych z pracodawcami.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
SCENA WODY
Czy chemia w duchu less waste jest możliwa? Warunki podwyż(...) Czy chemia w duchu less waste jest możliwa? Warunki podwyższonego ciśnienia jako nowy element kontrolujący przebieg reakcji polimeryzacji. - wykład
prof. dr hab. Kamil Kamiński Czy jesteśmy w stanie produkować mniej śmieci nie tylko w życiu codziennym ale także w praktyce przemysłowej? Czy chemia może być less waste? Czy możemy zmniejszać ilość odpadów przemysłowych bez pogorszenia jakości produkowanych materiałów? Czego potrzeba, aby zmienić myślenie na temat ciśnieniowej produkcji przemysłowej? W trakcie wykładu uczestnicy będą mogli usłyszeć o innowacyjnym połączeniu chemii i fizyki, które dokonuje się w przypadku wykorzystania wysokich ciśnień do wywarcia wpływu na przebieg reakcji chemicznych. Prowadzone w naszym zespole wielopłaszczyznowe badania skupiają się na otrzymywaniu biodegradowalnych i biokompatybilnych materiałów polimerowych na bazie poliestrów, ale także na znalezieniu takich metod, które otworzą nową perspektywę otrzymania materiałów o ścisłe określonej budowie i właściwościach w ekologicznych warunkach. Polimery te mają ogrom możliwości, w szczególności w zastosowaniach biomedycznych, a to wszystko dzieje się przy spełnieniu założeń tzn. zielonej chemii, która skupia się na tym, by nie tylko otrzymywane materiały, ale także metody ich syntezy były bezpieczne dla środowiska, co w szerokiej perspektywie może posłużyć do rozwiązania globalnych problemów z nadmierną ilością produkowanych śmieci.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
SCENA MEDYCYNY I ZDROWIA
Jak ratować życie czyli BLS/ALS w czasach pandemii - wyk(...) Jak ratować życie czyli BLS/ALS w czasach pandemii - wykład
dr hab. Andrzej Swinarew, prof. UŚ Jak udzielić pierwszej pomocy kobiecie w ciąży? W jaki sposób uratować osobę tonącą? Jak zachować się w czasach zagrożenia mikrobiologicznego SARS-CoV-2? Pierwsza pomoc powinna być udzielana przez każdą osobę posiadającą podstawową wiedzę na jej temat. Zamachy, katastrofy, wypadki. Czy wiesz jak udzielić pierwszej pomocy? To ona może uratować komuś życie - pomóc przetrwać do przyjazdu karetki.
Link do harmonogramu
Przychodzi plastik OD lekarza - czyli o tworzywach sztucznyc(...) Przychodzi plastik OD lekarza - czyli o tworzywach sztucznych w medycynie. - wykład
mgr Tomasz Flak To, że polimery jako materiał zdominowały nasze otoczenie, jest sprawą jasną. Gdzie się nie wybierzemy, będą nam towarzyszyć tworzywa sztuczne. Siedząc przy komputerze – korzystamy z tworzywowych klawiatur, idąc ulicą – kroczymy w butach o syntetycznych podeszwach, jadąc samochodem – ufamy w przyczepność do jezdni kauczukowych bieżników opon. No dobrze, ale czy są jakieś granice zastosowań tworzyw sztucznych? A jeśli tak, to czy możemy i powinniśmy je przesuwać? Zapraszam na wycieczkę po świecie tworzyw sztucznych od strony gabinetów lekarskich, sal operacyjnych, zespołów ratownictwa, a także sanitariuszy wojskowych – tam, gdzie od jakości materiału zależy zdrowie i życie pacjentów.
Link do harmonogramu
SCENA PRZYRODY
Implikacje symetrii odbicia lustrzanego w nauce i sztuce - w(...) Implikacje symetrii odbicia lustrzanego w nauce i sztuce - wykład
prof. dr hab. Janusz Gluza Badanie symetrii ma ogromne znaczenie dla współczesnej fizyki i nauk pokrewnych. Jednym z największych osiągnięć nauki w ostatnim stuleciu było zrozumienie faktu iż abstrakcyjne pojęcie symetrii (cechowania) tłumaczy pochodzenie różnych oddziaływań pomiędzy cząstkami elementarnymi. Wykład przedstawi symetrię odbicia lustrzanego, jej wpływ na sztukę i naszą świadomość, co zostanie zobrazowane odpowiednimi przykładami. Prawa i lewa ręka są swoimi wzajemnymi odbiciami, ale nie są one sobie równe. W fizyce, biologii i chemii rozróżnienie ręczności, określane fachowo jako chiralność lub skrętność, ma pierwszorzędne znaczenie. Pojęcia te wprowadzili Ludwik Pasteur i Lord Kelvin badając kryształy, które chemicznie są identyczne, ale polaryzują światło w przeciwnych kierunkach. Jest to nieodłączna własność przyrody oraz cząsteczek w receptorach w ludzkim ciele. Co ciekawe, grawitacja, elektromagnetyzm i silne siły jądrowe są oburęczne, traktując cząstki jednakowo niezależnie od ich skrętności, natomiast z zupełnie nieznanego powodu słabe siły jądrowe oddziałują tylko z cząstkami leworęcznymi. Dlaczego tak jest, to jedno z głównych pytań współczesnej fizyki. Taka asymetria mogła wpłynąć na stworzenie asymetrii chiralnej w biomolekułach zaobserwowanych przez Pasteura. To mogło doprowadzić do powstania układu molekularnego, który tworzy DNA, prawoskrętne cukry i lewoskrętne aminokwasy. Różnica między leworęcznymi i praworęcznymi obiektami mogła wpłynąć również na przewagę materii nad antymaterią we wszechświecie. Jedna z teorii zakłada iż praworęczne neutrina, których śladów intensywnie poszukujemy w różnych eksperymentach, mogą być odpowiedzialne za to, że we wszechświecie w ogóle istnieje materia, preferując rozpady do materii a nie antymaterii.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
WARSZTATY
wymagana rejestracja
Wszystkie barwy chemii Wszystkie barwy chemii
dr hab. inż. Jacek Nycz Wszelkie substancje kolorowe, w tym barwniki czy pigmenty, towarzyszyły ludzkości od niepamiętnych czasów. Zyskały bardzo wiele zastosowań. Wiele substancji, które możemy nazwać indykatorami wykazuje różne zabarwienie pod wpływem zmian środowiska, w którym się znajdują. Nierzadko dostarczają nam informacji na temat rodzaju zmian zachodzących w nim, takich jak np. pH czy obecność metali ciężkich. Barwy i ich zmiany towarzyszą wielu reakcjom chemicznym. Parę przykładowych przemian chemicznych przedstawimy z Waszą pomocą na naszych warsztatach.
Link do harmonogramu
Matematyka w obiektywie Matematyka w obiektywie
Maksymilian Pokorzyński, Magda Mamcarz Matematyka jest od dawna ważna w fotografii. Obliczanie prawidłowego czasu ekspozycji, natężenia światła czy też krotność przybliżenia względem ogniskowej. Uczestnik zapozna się z teorią obliczania tych rzeczy, a następnie sam doświadczy oddziaływania matematyki względem fotografii. Będzie zmieniał ustawienia i dzięki stosownym obliczeniom zauważy, jak szybko można dobrać poprawne parametry do potrzeb. Posiadanie własnego aparatu z ustawieniami ISO, czasu naświetlania oraz przysłony będzie pomocne, aczkolwiek wystarczy też telefon z ustawieniami PRO (ISO oraz czas naświetlania).
Link do harmonogramu
Szyfrowanie nie tylko dla orłów Szyfrowanie nie tylko dla orłów
Renata Kawa Szyfrowanie to proces zamiany tekstu jawnego, zrozumiałego dla człowieka w szyfrogram, czyli postać otrzymaną za pomocą serii przekształceń i podstawień, której nie da się odczytać ani odszyfrować bez znajomości klucza szyfrującego. Czy szyfrowanie jest trudne? Czy zawsze jest oparte na skomplikowanych obliczeniach? Czy wymaga użycia komputerów? Na te i inne pytania odpowiemy na naszych warsztatach.
Link do harmonogramu
Kwadratura koła Kwadratura koła
dr Natalia Cieślar Szyfrowanie to proces zamiany tekstu jawnego, zrozumiałego dla człowieka w szyfrogram, czyli postać otrzymaną za pomocą serii przekształceń i podstawień, której nie da się odczytać ani odszyfrować bez znajomości klucza szyfrującego. Czy szyfrowanie jest trudne? Czy zawsze jest oparte na skomplikowanych obliczeniach? Czy wymaga użycia komputerów? Na te i inne pytania odpowiemy na naszych warsztatach.
Link do harmonogramu
POKAZY
dostępne od 9.30 do 20.00
Biotechnologia – nauka bliżej nas! Biotechnologia – nauka bliżej nas!
dr Marek Matussek Biotechnologia to wszechstronna dziedzina nauki wykorzystująca na skalę przemysłową różne procesy biologiczne. Pokażemy Wam, jak za pomocą prostych doświadczeń można wytłumaczyć wiele z nich. Poznacie u nas sposób na odliczanie czasu za pomocą witaminy C oraz uzyskanie efektu prawdziwej krwi bez naruszania skóry. Zobaczycie też, jak wygląda chemiczny ogród i dowiecie się, co zrobić, gdy w portfelu przybywa miedziaków. Fani czystych rąk otrzymają możliwość pozostawienia odcisków palców i sprawdzenia czy obecne są na nich bakterie. Ponadto, odpowiemy na pytania: czy bakterie świecą i jak powstają sztuczne nasiona?
Link do harmonogramu
(K)MOc eksperymentowania (K)MOc eksperymentowania
mgr Małgorzata Szymura Proponujemy proste doświadczenia z motywem przewodnim, ale z różnego punktu widzenia. Na naszym stoisku młodzi odkrywcy, inspirowani np. barwami tęczy, zaprezentują doświadczenia związane ze światłem, jego tęczowymi barwami czy kolorowymi cieczami. Do przeprowadzenia naszych eksperymentów użyjemy składników, które są dostępne w każdym domu. Będzie więc bateria z ziemniaka, odrzutowy balon, ciecz nienewtonowska oraz tajemnicza implozja w kuchni. Postaramy się też pokazać, czy z coca-coli i folii aluminiowej można wytworzyć prąd – i wiele innych ciekawych rzeczy…
Link do harmonogramu
Chemiczny zawrót głowy Chemiczny zawrót głowy
dr Sławomir Kula Na pewno zastanawiacie się, dlaczego chemicy nigdy nie umierają. Albo dlaczego niedźwiedź nie rozpuszcza się w benzenie? Dlaczego chemik zabiera fenoloftaleinę na imprezę? Na te i inne pytania znajdziecie odpowiedź na naszym stanowisku. Jako studenci chemii i technologii chemicznej pokażemy Wam, jak w prosty sposób można bawić się chemią. A co, gdyby zobaczyć chemiczny wulkan na własne oczy? A może z bliska ujrzeć dym lokomotywy? Co zawiera w sobie miś Haribo, że jest tak reaktywny w kontakcie z odczynnikami chemicznymi? Wybuchy – z nimi mamy do czynienia na co dzień. Podczas tegorocznych pokazów zrobimy wielkie bum! Będziecie mogli zobaczyć substancję o tajemniczych właściwościach, która powoduje wielki hałas, a jednocześnie znika. Będzie chemicznie (nie)bezpiecznie.
Link do harmonogramu
Feeria barw Feeria barw
mgr Aneta Kurpanik Wszystko, co nas otacza, jest chemią. Książka, kot, drzewo, a nawet my sami – to skupiska związków chemicznych, pomiędzy którymi zachodzą pewne reakcje. Co więcej, chemia nadaje barwę wielu przedmiotom, więc śmiało można stwierdzić, że jest swego rodzaju farbką, która koloruje nasz świat – o tym przekonasz się, odwiedzając nasze stanowisko pokazowe. Czy zastanawiałeś się kiedyś, skąd się bierze kolor? W jaki sposób płomień może zmienić swoją barwę? Jak środowisko reakcji wpływa na barwę niektórych związków chemicznych i dlaczego popularny napój – tonik – świeci w świetle UV? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań uzyskasz podczas naszych pokazów.
Link do harmonogramu
Światło czy ciepło, a także coś, czego nie widać – c(...) Światło czy ciepło, a także coś, czego nie widać – ciśnienie, czyli dlaczego oddziaływania fizyczne są potrzebne chemikom
dr inż. Andrzej Dzienia Jak bez wysiłku otrzymać materiały polimerowe? Rozpalić ognisko, poczekać, aż wyjdzie słońce, czy może poprosić słonia, by stanął na malutkim paluszku? Na te i wiele innych pytań znajdziemy odpowiedzi razem w trakcie pokazów doświadczeń z dziedziny chemii polimerów. Tworzywa sztuczne są wszędzie, ale zanim będziemy mogli nadać im końcowy kształt, musimy najpierw otrzymać poszczególne polimery, które następnie poprzez mieszanie, stosowanie różnych dodatków, a także obróbkę staną się materiałami, z jakimi obcujemy na co dzień. W trakcie warsztatów zostaną porównane i zademonstrowane różne metody polimeryzacji, zarówno z wykorzystaniem światła, ciepła i ciśnienia, a także co szczególnie istotne – poprzez ich połączenie. Jest to o tyle wyjątkowe, że powszechnie w przemyśle stosuje się tylko ciepło lub światło, a my zademonstrujemy, jak otrzymywanie polimerów może wyglądać w bliższej lub dalszej przyszłości dzięki wykorzystaniu wysokiego ciśnienia.
Link do harmonogramu
W świecie ferromagnetyków i półprzewodników W świecie ferromagnetyków i półprzewodników
Magdalena Skraba Chcesz dowiedzieć się, jak zapisują dane dyski twarde, a kiedyś dyskietki? Zademonstrujemy za pomocą oscyloskopu i prostego układu zjawisko histerezy magnetycznej, które za to odpowiada. Pokażemy przykłady materiałów magnetycznie miękkich, półtwardych i twardych. Brakuje Ci kolejnych wrażeń? Jak powszechnie wiadomo, przepływ prądu generuje ciepło, dlatego twój komputer i telefon nagrzewają się po dłuższym użytkowaniu. Z pomocą ogniwa Peltiera pokażemy Ci, że przepływ prądu może także pochłaniać ciepło i – działając jak pompa ciepła – wypromieniuje je drugą stroną. Co więcej, efekt ten działa w dwie strony – różnica temperatur pozwoli nam wygenerować napięcie.
Link do harmonogramu
Napięcie czy prąd elektryczny? Napięcie czy prąd elektryczny?
dr Zenon Kukuła Na stanowisku zaprezentowane zostaną eksperymenty opisujące wielkości elektryczne, takie jak pojęcie napięcia elektrycznego i natężenia prądu. Odpowiemy, jakie są różnice mimo korelacji miedzy tymi wielkościami. Za pomocą modeli dydaktycznych pokażemy, jak definiować wielkości elektryczne. Z kolei korzystając z uczestników, zaprezentujemy – na ciągłych warsztatach i pokazach – źródła powstawania energii elektrycznej konwencjonalnej, jak i źródeł zielonej energii.
Link do harmonogramu
Matematyka w akcji – o kryptografii słów kilka Matematyka w akcji – o kryptografii słów kilka
Nicole Meisner Matematyka kojarzy się zazwyczaj z rozwiązywaniem zadań w zeszycie albo długimi obliczeniami. Opowiadając o kryptografii, chcemy pokazać, że jest inaczej. Matematyki używamy na co dzień i jest ona niezwykle przydatna – czy to podczas przeglądania stron internetowych, płacenia kartą za zakupy, czy nawet przy zapewnianiu bezpieczeństwa narodowego. Wszędzie tam znajdziemy matematykę.
Link do harmonogramu
Wykorzystanie skanera 3D w inżynierii biomedycznej Wykorzystanie skanera 3D w inżynierii biomedycznej
dr Szymon Sikorski Na stanowisku zostanie zaprezentowany proces skanowania 3D obiektów rzeczywistych oraz człowieka (twarz, ręka). Dzięki temu możliwe będzie wytwarzanie spersonalizowanych przedmiotów medycznych technikami przyrostowymi (technikami druku 3D). Pokażemy proces skanowania 3D oraz obróbkę danych uzyskanych w tym procesie – tzw. chmury punktów. Dodatkowo uczestnicy będą w stanie zobaczyć, czy możliwe jest zeskanowanie samego siebie, a następnie wydrukowanie postaci w miniaturze.
Link do harmonogramu
Demonstrator PET – fizyka w medycynie Demonstrator PET – fizyka w medycynie
dr hab. Elżbieta Stephan Stanowisko pokazowe będzie demonstrować pozytronową tomografię emisyjną (PET), która jest nowoczesną metodą diagnostyczną, wykorzystywaną w medycynie do tworzenia obrazu narządów i procesów zachodzących w organizmie pacjenta. Na stoisku będzie dostępne niewielkie urządzenie, które działa na tej samej zasadzie, co prawdziwy tomograf PET. Na ekranie komputera będzie można zobaczyć działanie symulacji komputerowej.
Link do harmonogramu
Love Chemistry – wyspa wrażeń Love Chemistry – wyspa wrażeń
dr Marek Matussek Piraci z Karaibów przemierzali odległe zakątki świata swym tajemniczym, spowitym mgłą galeonem zwanym czarną perłą, unoszącym się nad wzburzonymi falami mórz i oceanów. Idąc w ślad za naszymi bohaterami i wykorzystując niezwykłe właściwości materii, a doprecyzowując – gęstość niektórych gazów – my także spróbujemy dokonać niezwykłego i poddać „lewitacji” nasze obiekty. Niedosyt wrażeń? A zatem to nie wszystko! Wspólnymi siłami będziemy tworzyć ogromne kręgi dymne i strzelać nimi dookoła, ukazując tym samym, że energia może być przenoszona na różne sposoby. Co więcej, postaramy się odtworzyć i wyjaśnić naturę szczególnie niebezpiecznego, a zarazem niebywale widowiskowego zjawiska płonącego tornada, które w sprzyjających warunkach tworzy się podczas pożarów. Te eksperymenty potrafią zaszokować!
Link do harmonogramu
Magiczna chemia Magiczna chemia
dr Justyna Polak Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o magicznej chemii? Zapraszamy głodnych wrażeń do barwnego, tajemniczego świata reakcji chemicznych na kolorowe i wybuchowe eksperymenty. Zaprezentujemy kameleona, chemiczne światła drogowe, znikający błękit, sympatyczny atrament, magiczną zapałkę oraz znikającą bawełnę.
Link do harmonogramu
Wędrująca i kolorowa woda Wędrująca i kolorowa woda
mgr Barbara Szymańska-Markowska W ramach pokazu zobaczycie wędrującą wodę w organizmie człowieka, a także szereg doświadczeń związanych ze wszystkimi kolorami wody.
Link do harmonogramu
Wodowanie i wyścigi statków Wodowanie i wyścigi statków
mgr Barbara Szymańska-Markowska Na stanowisku będzie można wykonać statki z takich materiałów jak styropian, plastik (biodegradowalne), liście, szyszki, kora itp. Następnie odbędą się wodowanie i wyścigi statków. Podczas aktywności będziemy prowadzić dyskusję na temat wyporności, gęstości oraz warunków wykonania jak najlepszego statku.
Link do harmonogramu
WIRTUALNE MIASTECZKO FESTIWALOWE
11-15 października 2021 roku
godz. 9.30–20.00
Trzeci dzień festiwalu odbędzie się w przestrzeni wirtualnej (online) i będzie dedykowany Naukom Przyrodniczym.
Implikacje symetrii odbicia lustrzanego w nauce i sztuce - w(...) Implikacje symetrii odbicia lustrzanego w nauce i sztuce - wykład
prof. dr hab. Janusz Gluza Badanie symetrii ma ogromne znaczenie dla współczesnej fizyki i nauk pokrewnych. Jednym z największych osiągnięć nauki w ostatnim stuleciu było zrozumienie faktu iż abstrakcyjne pojęcie symetrii (cechowania) tłumaczy pochodzenie różnych oddziaływań pomiędzy cząstkami elementarnymi. Wykład przedstawi symetrię odbicia lustrzanego, jej wpływ na sztukę i naszą świadomość, co zostanie zobrazowane odpowiednimi przykładami. Prawa i lewa ręka są swoimi wzajemnymi odbiciami, ale nie są one sobie równe. W fizyce, biologii i chemii rozróżnienie ręczności, określane fachowo jako chiralność lub skrętność, ma pierwszorzędne znaczenie. Pojęcia te wprowadzili Ludwik Pasteur i Lord Kelvin badając kryształy, które chemicznie są identyczne, ale polaryzują światło w przeciwnych kierunkach. Jest to nieodłączna własność przyrody oraz cząsteczek w receptorach w ludzkim ciele. Co ciekawe, grawitacja, elektromagnetyzm i silne siły jądrowe są oburęczne, traktując cząstki jednakowo niezależnie od ich skrętności, natomiast z zupełnie nieznanego powodu słabe siły jądrowe oddziałują tylko z cząstkami leworęcznymi. Dlaczego tak jest, to jedno z głównych pytań współczesnej fizyki. Taka asymetria mogła wpłynąć na stworzenie asymetrii chiralnej w biomolekułach zaobserwowanych przez Pasteura. To mogło doprowadzić do powstania układu molekularnego, który tworzy DNA, prawoskrętne cukry i lewoskrętne aminokwasy. Różnica między leworęcznymi i praworęcznymi obiektami mogła wpłynąć również na przewagę materii nad antymaterią we wszechświecie. Jedna z teorii zakłada iż praworęczne neutrina, których śladów intensywnie poszukujemy w różnych eksperymentach, mogą być odpowiedzialne za to, że we wszechświecie w ogóle istnieje materia, preferując rozpady do materii a nie antymaterii.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Czwarty dzień festiwalu odbędzie się w przestrzeni wirtualnej (online) i będzie dedykowany Technice.
Świat druku 3d - warsztat Świat druku 3d - warsztat
mgr inż. Piotr Salwa, dr inż. Michał Dworak Zastanawiasz się, czym jest druk 3D? Jak powstaje trójwymiarowy model? Do czego wykorzystywane jest drukowanie przestrzenne? Na te i wiele innych pytań znajdziesz odpowiedź podczas warsztatów.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Sztuczna inteligencja – wczoraj, dziś, jutro - wykład Sztuczna inteligencja – wczoraj, dziś, jutro - wykład
dr Tomasz Xięski Wykład poświęcony będzie zmianom zachodzącym w dziedzinie sztucznej inteligencji – jak była postrzegana w swoich początkach, w jakich zastosowaniach spotykana jest obecnie, a także jakie pokładane są w niej nadzieje na przyszłość. Słuchacze dowiedzą się, czym jest termin „sztuczna inteligencja”, jaki wpływ na jej postrzeganie miały dzieła filmowe i literatura science fiction oraz w jakim kierunku zmierzają badania nad nią (szczególnie w kontekście tzw. big data).
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Co drzemie w środku komputera? - wykład Co drzemie w środku komputera? - wykład
dr inż. Roman Simiński Dlaczego komputer jest cyfrowy? Po co są zera i jedynki? Skąd się wzięły i do czego służą? Jak działa komputer i czy smartfon działa inaczej? Co lodówka, pralka i mikrofalówka mają wspólnego z komputerem? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań dostarczy proponowany wykład, prezentujący w przystępny sposób fundamentalne zagadnienia związane z cyfrową reprezentacją informacji, ich transmisją i przetwarzaniem oraz zasadą działania komputera. W trakcie wykładu będzie można poznać architekturę oraz zrozumieć istotę działania współczesnych urządzeń komputerowych.
Szczegóły wykładu
Link do wykładu
Piąty dzień festiwalu odbędzie się w przestrzeni wirtualnej (online) i będzie dedykowany Naukom Humanistyczno-Społecznym.
W tym dniu nas nie ma.
Szósty dzień festiwalu odbędzie się w przestrzeni wirtualnej (online) i będzie dedykowany Naukom Ścisłym.
Sztuczna inteligencja w grach komputerowych - wykład Sztuczna inteligencja w grach komputerowych - wykład
mgr Michał Bałchanowski Choć sztuczna inteligencja jest wykorzystywana coraz powszechniej w różnych dziedzinach naszego życia, to zazwyczaj nie mamy możliwości zobaczyć, jak przebiega sam proces uczenia się. Gry komputerowe jednak poprzez swoje wirtualne środowisko umożliwiają nam łatwą i bezpieczną wizualizację tego procesu, więc jeżeli chcecie zobaczyć, jak on przebiega, lub jesteście zainteresowani tworzeniem gier wykorzystującym SI, ale nie wiecie, od czego zacząć, to zapraszam na mój wykład. W trakcie wykładu zaprezentuję, jak użyć silnika Unity do stworzenia prostej gry komputerowej wykorzystującej SI.
Link do harmonogramu
Zbiory i systemy rozmyte - wykład Zbiory i systemy rozmyte - wykład
dr inż. Przemysław Kudłacik W trakcie wykładu zostaną przedstawione techniki przetwarzania danych niedokładnych, nieprecyzyjnych z użyciem zbiorów rozmytych. Jest to bardzo prosta i intuicyjna technika, inspirowana ludzkim uogólnianiem informacji. W ramach zajęć zostaną zaprezentowane proste przykłady oraz ich zastosowanie w otaczającym nas świecie.
Link do harmonogramu
Naturalna promieniotwórczość - co to takiego i jak można(...) Naturalna promieniotwórczość - co to takiego i jak można ją badać? - wykład
dr Katarzyna Szkliniarz Skąd pochodzi naturalna promieniotwórczość? W jaki sposób wpływa na nas? Jak można ją badać? W trakcie wykładu odpowiemy na te i inne pytania. Uczestnikom zostanie wyjaśnione zagadnienie promieniotwórczości naturalnej w środowisku. Omówione zostaną także urządzenia wykorzystywane do pomiarów promieniotwórczości.
Link do harmonogramu
O rzeczach, którym służy presja, czyli, po co nam ciśnie(...) O rzeczach, którym służy presja, czyli, po co nam ciśnienie? - wykład
dr hab. Sebastian Pawlus, prof. UŚ Na ogół mało kto lubi działać pod presją. Łatwo wówczas popełnić błąd (ale za to łatwo się z niego wytłumaczyć!). Są jednak rzeczy, którym działanie pod naciskiem służy, a nawet bez presji nigdy by nie zaistniały. Na przykład brylanty, czyli wyszlifowane diamenty. Żeby powstały, potrzebna jest bardzo wysoka presja, a konkretnie wysokie ciśnienie, które występuje w głębi Ziemi. Ale nie tylko diamentom to służy. Czemu jeszcze, dowiecie się w trakcie wykładu. A, i jeszcze wyjaśnimy sobie, czym w ogóle jest to ciśnienie.
Link do harmonogramu
Neutrina wokól nas - wykład Neutrina wokól nas - wykład
prof. dr hab. Jan Kisiel Neutrina to cząstki elementarne bardzo rozpowszechnione we wszechświecie. Wokół nas są ich miliardy, ale nie odczuwamy ich obecności, ponieważ bardzo niechętnie oddziałują z materią. W czasie wykładu zostaną przedstawione własności tych cząstek oraz eksperyment T2K, w którym bada się oddziaływania neutrin. Eksperyment ten jest realizowany w Japonii z udziałem fizyków z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego.
Link do harmonogramu
Siódmy dzień festiwalu odbędzie się w przestrzeni wirtualnej (online) i będzie dedykowany Medycynie i Zdrowiu.
W tym dniu nas nie ma.