Oddziaływanie amin biogennych na rozwój i funkcjonowanie aparatu rozrodczego mszyc (Insecta, Hemiptera, Aphididae) – szkodników roślin użytkowych
Narodowe Centrum Nauki OPUS 10 (2015/19/B/NZ9/01265). Budżet: 733 845 PLN
Kierownik projektu: prof. dr hab. Karina Wieczorek
Aminy biogenne mogą zakłócać zachowania żywieniowe mszyc, prowadząc do krótkiego okresu głodu. Wpływa to na liczbę zarodków, a w konsekwencji na płodność samic. Jednocześnie nie obserwowano zmian w rozwoju i funkcjonowaniu aparatu rozrodczego mszyc na poziomie jego morfologii i ultrastruktury.
CEL PROJEKTU
Zwalczanie mszyc (Insecta, Hemiptera, Aphididae) jest kłopotliwe ze względu na ich masowe pojawianie się, różnorodność morf i skomplikowane cykle życiowe. Celem projektu było poznanie budowy układu rozrodczego kluczowych w cyklu życiowym mszyc morf pokolenia dzieworodnego (założycielka rodu) i jajorodnego (samica jajorodna i samiec) oraz sprawdzenie skuteczności oddziaływania amin biogennych, powszechnie występujących w tkankach roślin, na jego strukturę oraz płodność u wybranych gatunków mszyc o największym znaczeniu ekonomicznym dla upraw rolniczych i ogrodniczych
NAJWAŻNIEJSZE WYNIKI
Badania wykazały, że układ rozrodczy samców i samic jajorodnych charakteryzuje się konserwatywną i prostą pod względem histologii i ultrastruktury budową. Formą przetrwalną mszyc jest zimujące jajo, którego osłony chronią rozwijający się zarodek. Wczesną wiosną kontynuowany jest natomiast partenogenetyczny rozwój tych owadów – już w stadiach larwalnych założycielek rodu obserwowano embriony na różnym etapie rozwoju. Pod wpływem amin biogennych – putrescyny, tryptaminy i tyraminy, a szczególnie kadaweryny, zaobserwowano redukcję liczby rozwijających się embrionów a w konsekwencji całkowitej płodności i płodności dziennej oraz wzrost długości okresu reprodukcyjnego i średniego czasu rozwoju wymienionego pokolenia mszyc.
WNIOSKI
Aminy biogenne zakłócają zachowania żywieniowe mszyc, prowadząc do krótkiego okresu głodu, co wpływa na liczbę zarodków, a w konsekwencji na płodność samic. Znajomość strategii rozrodczej mszyc i mechanizmów jej regulacji przez naturalne biomolekuły roślinne może być postawą w opracowywaniu nowych generacji biopestycydów, skutecznych w zwalczaniu tych szkodników i bezpiecznych dla konsumenta.
Dokumenty: