Projekty indywidualne (aktualne w 2024 roku)
Wielu pracowników Instytutu Nauk Teologicznych prowadzi indywidualną działalność naukową. Wachlarz zainteresowań badawczych jest bardzo szeroki, a projekty dotyczą praktycznie wszystkich subdyscyplin teologicznych. Nie brak również badań interdyscyplinarnych. Poniżej prezentujemy projekty aktualnie realizowane w ramach naszego Instytutu.
Nazwa projektu badawczego: Apostolstwo Chorych
Realizujący: ks. dr hab. Antoni Bartoszek, prof. UŚ
Opis projektu:
Celem projektu jest finalizowanie prac nad tłumaczeniami źródeł holenderskich dotyczących funkcjonowania Apostolstwa Chorych w Holandii. Nastąpi także przygotowanie struktury oraz pierwszych dwóch rozdziałów książki o podobnym tytule, która będzie miała charakter książki profesorskiej.
Okres realizacji projektu:
01.01.2021 – 31.12.2025
Nazwa projektu badawczego: Uwarunkowania życia duchowego
Realizujący: ks. dr Krzysztof Matuszewski
Opis projektu:
Projekt dotyczy badań związków psychologicznych uwarunkowań funkcjonowania człowieka z jego życiem duchowym.
Poszukiwania mają charakter interdyscyplinarny, skoncentrowany wokół relacji między duchowością a psychoterapią – zwłaszcza dysfunkcyjnymi schematami funkcjonowania (terapia schematów oraz poznawczo-behawioralna) a życiem religijnym. Każde doświadczenie duchowe człowieka może być oddolnie modyfikowane przez dezadaptacyjne schematy. Np. schemat osłabionej autonomii i braku dokonań związany z wczesnymi doświadczeniami w środowisku rodzinnym i szkolnym oraz niezaspokojeniem podstawowych potrzeb emocjonalnych może sprzyjać nadmiernemu perfekcjonizmowi w życiu religijnym (styl kompensacyjny) lub małym zaangażowaniem, wycofaniem czy (styl unikania). W badaniach istotne będzie poszukiwanie, jakie treści religijne mogą wzmacniać lub modyfikować schemat. Wykorzystanie pomocniczej roli psychologii w rozumieniu i kształtowaniu życia duchowego (np. w ramach towarzyszenia, kierownictwa duchowego czy w innym kontekście duszpasterskim może sprzyjać bardziej właściwemu rozłożeniu akcentów
w kształtowaniu duchowości konkretnego człowieka.
Okres realizacji projektu:
01.01.2021 – 31.12.2024
Nazwa projektu badawczego: Interseksualizm. Studium teologicznomoralne
Realizujący: ks. dr Wojciech Surmiak
Opis projektu:
Okres realizacji projektu:
01.01.2021 – 31.12.2024
Nazwa projektu badawczego: Teologia pism Janowych
Realizujący: dr Beata Urbanek
Opis projektu:
Okres realizacji projektu:
01.01.2021 – 31.12.2024
Nazwa projektu badawczego: Pisma Janowe
Realizujący: ks. dr Dawid Ledwoń
Opis projektu:
Celem podejmowanych prac egzegetycznych, wpisanych w rozwój soteriologii biblijnej, są wieloaspektowe badania Pism Janowych w ujęciu synchronicznym. Przedmiot szczególnego zainteresowania stanowią zagadnienia znajdujące się na styku rozwijanej w nich paterologii i chrystologii. Wpisują się w nie następujące tematy badawcze:
1. Jezus jako pielgrzym w czwartej Ewangelii
2. Nawrócenie w czwartej Ewangelii
3. Świadectwo Ojca w Ewangelii Jana w świetle najnowszych badań egzegetycznych.
Poszczególne etapy studium w przyjętej wyznacza: delimitacja tekstu zmierzająca do precyzyjnego wyodrębnia przedmiotu badań, następnie analiza literacka, która obejmuje badanie syntaktyki teksu oraz jego warstwy semantycznej i teologicznej. Realizacja projektu zakłada przeprowadzenie kwerendy bibliotecznej w Bibliotece Papieskiego Instytutu Biblijnego w Rzymie (1-10.09.2022) oraz konsultację naukową podczas trzydniowego Sympozjum Stowarzyszenia Biblistów Polskich (19-21.09.2022).
Okres realizacji projektu:
01.01.2022 – 31.12.2029
Nazwa projektu badawczego: Troska chrześcijan różnych wyznań o globalizację solidarności
Realizujący: Ks. dr Tomasz Gwoździewicz
Opis projektu:
Projekt ma za zadanie ukazać solidarność jako zasadę życia społecznego o której realizację zabiegają różne wspólnoty chrześcijańskie. Solidarność na płaszczyźnie społecznej, międzynarodowej a także religijnej są konieczne we współczesnym świecie i pozwalają na zaangażowanie na rzecz budowania dobra wspólnego. Projekt szczególnie zwróci uwagę na etycznomoralny wymiar solidarności, ukazując deformacje w jej realizacji a także perspektywy budowania pokoju, rozwoju społeczeństw i moralności w oparciu o tę kategorię życia społecznego.
Okres realizacji projektu:
01.01.2023 – 31.12.2024
Nazwa projektu badawczego: Małżeństwa bliźniąt syjamskich
Realizujący: Dr Monika Gwóźdź
Opis projektu:
W ramach realizacji wskazanego wyżej tematu uwaga zostanie skupiona na interdyscyplinarnym opracowaniu zagadnień związanych z prawem do zawarcia małżeństwa przez osoby zrośnięte ciałami czyli bliźnięta nierozdzielone nazywane bliźniętami syjamskimi. Dorosłych bliźniąt syjamskich jest stosunkowo niewiele, jednak ich podmiotowa odrębność, a jednocześnie fizyczna jedność wymaga pogłębionej analizy prawa do zawarcia małżeństwa w świetle cywilnych i religijnych porządków prawnych. Szczególnych akcent położony będzie na analizę norm kanonicznych obowiązujących w Kościele katolickim.
Okres realizacji projektu:
01.01.2023 – 31.12.2025
Nazwa projektu badawczego: Współczesna eklezjologia, duchowość i ekumenizm
Realizujący: Ks. dr Przemysław Sawa
Opis projektu:
Projekt zakłada badania w zakresie współczesnej eklezjologii, duchowości chrześcijańskiej oraz ekumenizmu.
Wśród głównych obszarów badawczych znajdują się:
- Nowe perspektywy rozumienia Kościoła i ich teologiczne uzasadnienie.
- Drogi odnowy Kościoła proponowane przez papieży „nowej ewangelizacji”: Jana Pawła II, Benedykta XVI, Franciszka oraz perspektywy rozwoju ich myśli.
- Przejawy i treść współczesnych zjawisk w chrześcijańskiej duchowości. Opis, teologia, ocena, wyzwania.
- Współczesne formy ewangelikalizmu i pentekostalizmu: zjawiskowość, teologia, historia i współczesność, wyzwania pastoralne.
- Katolicyzm ewangelikalny jako przetrzeń ekumenizmu Ducha ze wspólnotami ewangelikalnymi, pentekostalnymi i Nowymi Kościołami Charyzmatycznymi.
- Dialog ekumeniczny z Kościołami historycznymi i Kościołami wyboru (wolnymi): teologia i duchowość.
- Transpozycja pojęć i praktyk ewangelikalnych na grunt katolicki.
Okres realizacji projektu:
01.01.2023 – 31.12.2025
Nazwa projektu badawczego: Koncepcja zbawienia w myśli papieża Franciszka na tle tradycji teologicznej i magisterium Ecclesiae
Realizujący: Dr hab. Anna Woźnica, prof. UŚ
Opis projektu:
Celem projektu jest ukazanie nowatorskiego charakteru myśli papieża Franciszka o wspólnotowym i powszechnym wymiarze zbawienia. Jego nauczanie sformułowane w encyklice Fratelli Tutti wnosi nowe światło w rozumienie zbawienia w jego aspekcie komunijnym oraz powszechnym. Papież Franciszek w swojej encyklice przyznaje możliwość zbawienia osobom spoza Kościoła i ukazuje wspólnotę jako korzystne miejsce do osiągnięcia indywidualnego zbawienia w przekonaniu, że nikt nie zbawia się inaczej jak we wspólnocie i uznaje konieczność wejścia do wspólnoty także nie chrześcijan.
Okres realizacji projektu:
01.01.2023 – 31.12.2025
Nazwa projektu badawczego: Źródła katolickiej nauki społecznej
Realizujący: Ks. dr hab. Arkadiusz Wuwer, prof. UŚ
Opis projektu:
Okres realizacji projektu:
01.01.2023 – 31.12.2025
Nazwa projektu badawczego: „Humanizacja Boga”, – „ubóstwienie człowieka” w refleksji Luca Ferry
Realizujący: Ks. dr hab. Sławomir Zieliński
Opis projektu:
Projekt dotyczy filozoficznej refleksji francuskiego myśliciela Luca Ferry (1951), który na przełomie XX i XXI stulecia proponuje oryginalną „humanistyczną koncepcję zbawienia człowieka”. Jako uważny obserwator współczesnego społeczeństwa zsekularyzowanego i rozczarowanego nowożytnością oraz współczesnością a także poddającego wszelkie możliwe autorytety i punkty odniesienia procesowi dekonstrukcji i krytyce, autor proponuje swoją specyficzną koncepcję antropologiczną zabawienia, dystansując się do klasycznych kryteriów zarówno transcendencji jak i materializmu/naturalizmu. Celem projektu jest próba krytycznego podejścia do rozwiązań Ferry, które korzystając z terminologii teologicznej, nadają jej zredukowany zakres. Jednocześnie myśl Ferry jest szansą na zauważenie roli immanencji ludzkiej w procesie humanizacji, prowadzącym do otwarcia się na transcendencję.
Okres realizacji projektu:
01.01.2023 – 31.12.2024
Nazwa projektu badawczego: Teologia moralna na przełomie XX i XXI wieku – perspektywa amerykańska
Realizujący: dr Aleksandra Kłos-Skrzypczak
Opis projektu:
Teologia moralna podchodzi do kwestii ludzkich ze stanowiska kreowanego przez wiarę i doświadczenie, za pośrednictwem Pisma Świętego i tradycji chrześcijańskiej.
Celem podejmowanych prac jest próba przedstawienia zmian, które nastąpiły w amerykańskiej teologii moralnej w ciągu ostatnich kilku dekad. W toku prowadzonych badań dokonana zostanie analiza źródeł czołowych amerykańskich teologów moralistów, tzn.:
- Janet Smith
- James E. Keenan
- Richard A. McCormick
- Charles Curran
Okres realizacji projektu:
01.01.2024 – 31.12.2024
Nazwa projektu badawczego: Poczucie własnej wartości w Biblii oraz w wybranych nurtach psychologicznych. Wspólne oraz wykluczające się implikacje
Realizujący: ks. dr Bartosz Zygmunt
Opis projektu:
Autor zbada temat poczucia własnej wartości w Piśmie Świętym oraz w wybranych nurtach psychologicznych. Przedstawi wspólne oraz wykluczające się główne założenia, fundamenty oraz implikacje.
Okres realizacji projektu:
01.01.2024 – 31.12.2024