Uniwersytet Śląski w Katowicach

„Nie ma ekologii bez właściwej antropologii” (LS 118) – społeczno-teologiczne inspiracje encykliki Laudato si.

Kierownik zespołu: ks. dr Wojciech Surmiak (Wydział Teologiczny)

Członkowie zespołu:

1. ks. dr Bartłomiej Kuźnik (Wydział Teologiczny)
2. Dr Mariola Kozubek (Wydział Teologiczny)
3. Mgr Magdalena Biolik-Moroń (doktorantka, Wydział Teologiczny)
4. Agata Rzepka (studentka nauk o rodzinie, Wydział Teologiczny)
5. Zuzanna Skorupka (studentka nauk o rodzinie, Wydział Teologiczny)
6. Jadwiga Gorol (studentka nauk o rodzinie, Wydział Teologiczny)
7. Dr Leokadia Szymczyk (Instytut Pedagogiki WNS UŚ, pracownik Wydziału Teologicznego) 
8. Dr Marcin Moroń (Instytut Psychologii, WNS UŚ)

Opis projektu:

Temat badawczy Zespołu wpisuje się w realizację globalnych celów zrównoważonego rozwoju określonych w rezolucji ONZ „Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, które zostały ujęte w Strategii Rozwoju Uniwersytetu Śląskiego. Są to: działania w dziedzinie klimatu (nr 13); dobre zdrowie i jakość życia (nr 3); partnerstwa na rzecz celów (nr 17). 

Badania, które już są prowadzone przez poszczególne osoby dotyczą interdyscyplinarnej (teologiczno-społecznej) analizy problematyki przedstawionej w encyklice Laudato si ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z należytym rozumieniem ekologii integralnej i adekwatnej antropologii oraz ich wzajemnego przenikania. Celem badawczym jest także poszukiwanie możliwości aplikacyjnych tych ważnych zagadnień w różnych obszarach życia społecznego. Wpisują się one w POB 1: „Harmonijny rozwój człowieka – troską o ochronę zdrowia i jakość życia” oraz w POB 3: „Zmiany środowiska i klimatu wraz z towarzyszącymi im wyzwaniami społecznymi”. 

PLAN REALIZACJI 

Temat zostanie zrealizowany w dwóch etapach.  

W pierwszym etapie (luty 2020-luty 2021) badania będą miały charakter działań analitycznych, diagnostycznych, edukacyjno-formacyjnych oraz promocyjnych do ekologii integralnej rozpatrywanej w czterech zasadniczych płaszczyznach życia człowieka:  

1. Równowaga wewnętrzna (z samym sobą)
2. Równowaga z naturą (szacunek do wszystkich istnień żyjących)
3. Równowaga społeczna (solidarność z wszystkimi ludźmi)
4. Równowaga duchowa (otwartość na Boga).  

Działania obejmują: wstępne badania empiryczne dotyczące poziomu świadomości ekologicznej dzieci przedszkolnych (oddziały zerówek), uczniów szkół podstawowych (klasy czwarte) i średnich (klasy pierwsze LO) oraz ich rodziców. Następnie zostaną przeprowadzone działania edukacyjne w przedszkolach i szkołach (zajęcia, jednostki lekcyjne, warsztaty) oraz szkolenia rodziców w zakresie ekologii integralnej i adekwatnej antropologii. Adresatami badań są placówki edukacyjne publiczne i katolickie. Podsumowaniem działań opartych na pedagogii service learning będą działania praktyczne na rzecz lokalnego środowiska podejmowane we współpracy z samorządami i instytucjami ochrony środowiska (akcja sadzenia drzew przez uczniów i ich rodziny na terenach wybranych przez nich, pod kierunkiem nadleśnictwa danego miasta). W ostatniej fazie tego etapu zostaną przeprowadzone: badania kontrolne we wszystkich grupach, analiza wyników i ich opracowanie naukowe: seminarium studyjne w Szczecinie oraz przygotowanie i opublikowanie artykułów naukowych. 

Etap drugi (marzec-grudzień 2021) będzie miał charakter badań międzynarodowych: planowane jest podjęcie wspólnego projektu badawczego w ramach Erasmus K2 (partnerstwo strategiczne) lub w innym projekcie grantowym.  

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA 

Realizacja podejmowanego tematu badawczego oparta jest także na współpracy międzynarodowej – przewidziane są trzy wydarzenia: 

1. Podróż studyjna do Università Magna Graecia z Catanzaro (luty/marzec 2020): trzy Studentki wezmą udział w seminarium naukowym oraz działaniach praktycznych. 
2. Seminarium studyjne na Wydziale Teologicznym UŚ (kwiecień lub maj 2020) z udziałem studentów z Catanzaro oraz z Hebrajskiego Uniwersytetu w Jerozolimie.  
3. Udział całego zespołu w międzynarodowej konferencji naukowej (3-5 czerwca 2020) na Universidad CEU San Pablo w Madrycie. Studentki prezentują poster, pracownicy naukowi referaty. 

Okres realizacji projektu:  

01.01.2020 – 31.12.2021

Kierownik: ks. prof. dr hab. Jan Słomka

Członkowie zespołu: 

1. Dr hab. Anna Maliszewska, prof. UŚ

Opis projektu: 

Celem utworzenia zespołu jest wspólna praca nad różnymi aspektami teologii zawartej w oficjalnych dokumentach papieża Franciszka. Te dokumenty są zbudowane fundamencie na głębokiej refleksji teologicznej, której założenia Franciszek przedstawił w Evangelii gaudium. Potrzeby i celowości takiej pracy teologicznej nie trzeba chyba specjalnie uzasadniać, zwłaszcza, że dotychczas teologia Franciszka nie stała się przedmiotem pogłębionych badań. Ten brak jest widoczny przede wszystkim – ale nie tylko – w polskiej literaturze teologicznej. 

Okres realizacji projektu:  

01.01.2020 – 31.12.2021

Kierownik: ks. dr hab. Arkadiusz Wuwer, prof. UŚ

Członkowie Zespołu 

1. Katarzyna Stołpiec, mgr, lic. – Wydział Teologiczny
2. Marlena Rolnik mgr, lic. – Wydział Teologiczny
3. Tomasz Piec mgr, lic. – Wydział Teologiczny

Opis projektu:

Celem projektu są badania nad stanem obecnym, możliwościami i perspektywami aplikacji zasad katolickiej nauki społecznej (pomocniczości, dobra wspólnego, zrównoważonego rozwoju) do praktycznych rozwiązań w sferze politycznej, społecznej i ekonomicznej. 

Z metodologicznego punktu widzenia projekt zakłada trzy elementy: 

1. Wydobycie z rozproszonego nauczania społecznego Kościoła integralnego rozumienia poszczególnych zasad społecznych 
2. Określenie stanu recepcji tych zasad w życiu publicznym (poziom znajomości oraz zastosowanie w istniejących rozwiązaniach ustrojowych 
3. Opisanie warunków koniecznych do pogłębienia wpływu tych zasad na etyczne funkcjonowanie struktur społecznych i jednostek. 

Okres realizacji projektu:  

01.01.2020 – 31.12.2022

Kierownik: ks. dr hab. Roman Buchta, prof. UŚ

Członkowie zespołu: 

dr hab. Anna Zelma, prof. UWM
ks. prof. dr hab. Wojciech Cichosz (UMK)

Pełny temat badawczy: Edukacja religijna w Polsce w czasach pandemii wirusa Covid-19 z perspektywy nauczycieli religii województwa śląskiego

Opis projektu:

Celem projektu jest…

Okres realizacji projektu:  

01.01.2021 – 31.12.2021

Kierownik: dr Aleksandra Kłos-Skrzypczak

Członkowie zespołu: 

dr Mariola Kozubek
mgr lic. Magdalena Biolik-Moroń

Pełny temat badawczy: Teologiczno-społeczne nauczanie papieża Franciszka w dobie pandemii

Opis projektu:

Celem projektu jest…

Okres realizacji projektu:  

01.01.2021 – 31.12.2021