Uniwersytet Śląski w Katowicach

prof. dr hab. Aleksander Nawarecki

e-mail: aleksander.nawarecki@us.edu.pl

Orcid: https://orcid.org/0000-0001-7271-2080

ResearchGate https://www.researchgate.net/profile/Aleksander_Nawarecki

• Mgr filologii polskiej, teoretyk i historyk literatury
• Doktorat: „Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów” promotor Ireneusz Opacki (1992).
• Habilitacja: „Czarny karnawał. Uwagi  śmierci niechybnej księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji” (1993).

Biogram:

Ukończyłem polonistykę na Uniwersytecie Śląskim i studia doktoranckie w IBL PAN. Dysertacja powstająca pod kierunkiem Marii Janion została uznana za spełniającą wymogi rozprawy habilitacyjnej i właśnie ta praca, poświęcona fenomenowi ks. Baki („największego grafomana” w dziejach naszej literatury) zaważyła na moich późniejszych zainteresowaniach zjawiskami marginalnymi, wymykającymi się ocenie, lekceważonymi. Bezpośrednią kontynuacją była idea „mikrologii literackiej” i kolejne książki dotyczące literackiego postrzegania/niedostrzegania rzeczy (projekt parafernologii), roślin i zwierząt (projekt zoofilologii), a także tego, co uznano za błahe w dokonaniach „wielkich” pisarzy (Mickiewicz, Słowacki). Aktów zapominania, ukrywania  i wykluczania wypatruję w bliskości słowa: w etymologii, poetyce anagramów czy wróżbiarstwie augurów, ale też w sztuce gotowania i leczenia (projekt stomatopoetyki), a wreszcie w postrzeganiu Śląska. Większość z tych inicjatyw badawczych uznać można za rodzimy odpowiednik literackiej dekonstrukcji. Ich swoistym zwieńczeniem jest współredagowany prze mnie Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia (2018).

Monografie autorskie

1. Czarny karnawał. „Uwagi śmierci niechybnej” księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji., Ossolineum, Wrocław 1991.
2. Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1993.
3. Pokrzywa. Eseje, Wydawnictwo Off-max, Chorzów-Sosnowiec 1996.
4. Mały Mickiewicz. Studia mikrologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
5. Lajerman, wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
6. Parafernalia. Wydawnictwo UŚ, Katowice 2014.
7. Dialog troisty. Colloquia o Juliuszu Słowackim, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019, (wspólnie z A. Kotlińskim).

Prace edytorskie:

1. J.Baka, Poezje, PIW, Warszawa 1986, (wspólnie z A. Czyżem).
2. J.Baka, Uwagi, Wydawnictwo Test, Lublin 2000, (wspólnie z A. Czyżem).

Podręczniki szkolne i wydawnictwa dydaktyczne:

1. 1. Przeszłość to dziś. Literatura – język – kultura. Podręcznik dla II klasy liceum i technikum. Część, Wydawnictwo Piotra Marciszuka, Warszawa 2003-2022, (wspólnie z D. Siwicką).
2. Przeszłość to dziś. Dla klasy II część I. Przewodnik metodyczny ze scenariuszami lekcji. (Stentor. Wydawnictwo Piotra Marciszuka), Warszawa 2003, (wspólnie z B. Matusiak i D. Siwicką).
3. (wspólnie z Dorotą Siwicką). Przeszłość to dziś. Romantyzm. Materiały multimedialne CD-ROM. Stentor Wydawnictwo Piotra Marciszuka, Warszawa 2006, (wspólnie z D.Siwicką)

Redakcje tomów zbiorowych:

7. Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza. Interpretacje. Skamander 9. Katowice 1993, (wspólnie z I.Opackim).
8. Znajomym gościńcem. Prace ofiarowane Profesorowi Ireneuszowi Opackiemu w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Katowice 1993, (wspólnie z T.Sławkiem i D.Pawelcem).
9. Starość, Katowice 1995, (wspólnie z A.Dziadkiem).
10. Szybko i szybciej, Warszawa 1996, (wspólnie z D.Siwicką i M.Bieńczykiem).
11. Kanonada. Interpretacje wierszy polskich (1939-1989). Katowice 1999, (wspólnie z D. Pawelcem).
12. Miniatura i mikrologia literacka. T. 1-3 . Katowice 2000-2003.
13. Skala „mikro” w badaniach literackich, Katowice 2005, (wspólnie z M.Bogdanowską).
14. Wykłady lozańskie Adama Mickiewicza, Katowice 2006, (wspólnie z B.Mytych-Forajter).
15. Piłeczka. Studia o ruchu i melancholii, Katowice 2017, (wspólnie z W.Bojdą).
16. Ilustrowany słownika terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia, wydawnictwo słowo/obraz, Gdańsk 2018, (wspólnie z Z.Kadłubkiem i B.Mytych-Fotajter).

Wybrane artykuły w czasopismach:

1. O śląskiej szkole mikrologii (1999-2005). Garść wspomnień. / On the Silesian Micrological School (1999-2005). A Sprinklings of Reminiscens. Forum Poetyki / Forum of Poetics. (czasopismo internetowe) Wiosna/lato 2017 (6) Mikropoetyka.
2. Czytanie psalmów z Lutrem, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, 2018 z. 3.
3. Gatunek: zadanie tekstowe z matematyki, „Teksty Drugie” 2019 nr 3.
4. Mój „Sposób na Alcybiadesa”, „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” 2019 nr 3.
5. Katapulta. Przygody polonistyki niezdyscyplinowanej, „Przestrzenie Teorii” 2020.
6. Świat bez augurów, „Konteksty. Sztuka Ludowa” 2021 nr 3.
7. Strupki (etiuda literacko-dermatologiczna), „Rana. Literatura-doświadczenie-tożsamość”, 2021 nr 2.
8. “Che la cos’ è la poesia?” (Derrida, Uniłowski, Berardi), „Polono-Italica Fabrica Litterarum” 2021 z.3.