Uniwersytet Śląski w Katowicach

Zostały podjęte i będą kontynuowane badania bioindykacyjne wykorzystujące wybrane wskaźniki ekofizjologiczne roślin w wybranych ekosystemach (np. miejskich, leśnych, rolniczych), oparte m.in. na analizach biochemicznych i morfologicznych wybranych parametrów oraz będzie oszacowana jakość gleby wybranych ekosystemów w oparciu o analizy zgrupowań mikrostawonów (m.in. wskaźnik jakości gleby QBS, gatunki wskaźnikowe), a także aktywność enzymatyczną gleby. Wykazano najwyższe stężenia Cd, Cu, Ni, Pb i Zn stwierdzono w liściach Vaccinium myrtillus, które były narażone na emisje z huty cynku. Podobna tendencję koncentracji wykazano w glebie. Określono ryzyko ekologiczne za pomocą wskaźnika potencjalnego ryzyka ekologicznego (RI), biorąc pod uwagę stężenia metali ciężkich, czynniki ryzyka ekologicznego i czynniki reakcji toksycznej. Skrajnie wysokie ryzyko ekologiczne oszacowano dla dwóch miejsc poboru prób (Miasteczko Śląskie i Bukowno), a znaczne ryzyko ekologiczne dla terenu Łosień.

Dodatkowo wykazano, że Cd jest metalem, który stanowi największe zagrożenie ekologiczne na badanych obszarach. Badane metale ciężkie istotnie wpłynęły na powierzchnię, szerokość, obwód, współczynnik kształtu i wskaźnik okrągłości badanych liści borówki. W szczególności, wzrost zawartości Mn w liściach borówki istotnie zmniejszał te parametry (oprócz wskaźnika kształtu).

Badania będą kontynuowane. Dodatkowym aspektem badań będzie poszerzenie i usystematyzowanie wiedzy na temat znaczenia bioindykacyjnego badań, a przede wszystkim wytypowanie najlepszych wskaźników „zdrowia” roślin i gleby, użytecznych do oceny jakości środowiska.

 

Słowa kluczowe:

• ekologia terenów poddanych i niepoddanych antropopresji,
• bioindykacja,
• metale ciężkie,
• ekofizjologia roślin,
• mikrostawonogi glebowe

1.  Dr hab. Aleksandra Nadgórska – Socha, prof. UŚ – lider zespołu
2.  Dr Gabriela Barczyk 
3.  Dr hab. Ryszard Ciepał, prof. UŚ 
4.  Dr Marta Kandziora-Ciupa