Uniwersytet Śląski w Katowicach

Poetka, dziennikarka, krytyk literacki. Skończyła polonistykę na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz teologię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Była stypendystką wiedeńskiej fundacji Janineum (2002), Fundacji Jana Pawła II w Rzymie (2003), Fundacji „Heinrich & Jane Ledig-Rowohlt” w Lavigny w Szwajcarii (2014).
Od roku 1989 pracuje w tygodniku „Gość Niedzielny”; współpracuje też z innymi tytułami prasowymi; w latach 2003–2006 kierowała „Działem krytyki i eseju” miesięcznika „Ślask”. Od 1994 roku należy do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, od 2001 do Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego, od 2018 do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (członek zarządu oddziału śląskiego). Wchodzi w skład grupy literackiej Magnus Ducatus Poesis na Litwie.
Wydała zbiory reportaży Mało obstawiony Święty. Cztery reportaże z Bratem Albertem w tle (ISBN 83-7030-400-1) i Zapisz jako… (ISBN 83-7030-411-7) ukazały się w latach (odpowiednio) 2002 i 2004 nakładem Księgarni św. Jacka, portret Czesława Miłosza Mój Poeta – osobiste wspomnienie o Czesławie Miłoszu (ISBN 9788371834998) – w roku 2007 (wyd. Videograf II), Takie piękne życie. Portret Wojciecha Kilara – Bytom 2015, Wydawnictwo Niecałe. ISBN 978-83-64453-18-2, „Życie rodzinne Zanussich. Rozmowy z Elżbietą i Krzysztofem” Wyd. Działania Wizualne, Czeladź 2019. ISBN 978-83-953378-0-2
Opublikowała następujące tomiki: Napić się pierwszej wody – Warszawa 1989, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, ISBN 83-203-3073-4,Teren prywatny – Katowice 1994, „Videograf”, Nic się nie stało – Katowice 1995, „Towarzystwo Zachęty Kultury”, wyd. II 1997, Pali się mój próg – Katowice 1997, Śląsk (ISBN 8371640498), Zapinając kolczyki – Katowice 2000, „Wydawnictwo Parol” (ISBN 8390833042), Podróż drugą klasą – Katowice 2002, „Bractwo Myśli Bratniej Związku Górnośląskiego”, Sprawdzanie obecności – 2004, [Wydawnictwo KOS] (ISBN 83-89375-51-6), Miegu su tavim po oda (Śpię z tobą pod skórą) – 2006, Kowno, polsko-litewski wybór wierszy, Nemunas (Podczas Litewskiej Wiosny Poezji Poezijos Pavasaris w 2006 został uznany za najlepszą książkę zagraniczną roku, Ile kosztuje łąka – Katowice 2007, „Biblioteka Śląska” (ISBN 9788360209110), Muchy i ludzie – 2008, Księgarnia św. Jacka (ISBN 978-83-7030-658-8), Dzban pełen ognia – 2009, Sankt Petersburg, polsko-rosyjski wybór wierszy wydany nakładem Generalnego Konsulatu Republiki Polskiej w Petersburgu, seria redagowana przez Anatola Niechaja, Ostatnie śniadanie – 2009, „Towarzystwo Przyjaciół Sopotu”, Biblioteka TOPOSU nr 45 (ISBN 978-83-61002-44-4, Mężczyzna i kobieta przed kremacją 2011 – wybór wierszy z lat 1989–2009, Klub Niezależnych Stowarzyszeń Twórczych „Marchołt”, Szara jak wróbel – 2012, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Biblioteka TOPOSU nr 76 (ISBN 978-83-61002-85-7), Dwoje o miłości (Dviese apie meilę), Barbara Gruszka-Zych i Julius Keleras, fundacja Naujoji Romuva, Wilno 2012 (ISBN 978-609-8035-19-3) Nasz Poeta – Wspomnienie o Czesławie Miłoszu, razem z Birute Jonuskaite, fundacja Naujoji Romuva, Wilno 2012 (ISBN 978-609-8035-18-Koszula przed kolana – Katowice 2014, Wydawnictwo Biblioteka Gościa, (ISBN 978-83-938007-3-5)Nie ma nas w spisie – Katowice 2014, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, (ISBN 978-83-7164-818-2) Dowody na istnienie ciemni – Wrocław 2014, Wydawnictwo Astrum, (ISBN 978-83-7277-647-1) Koszula przed kolana – Katowice 2014, Wydawnictwo Kurii Metropolitalnej „Gość Niedzielny” (ISBN 978-83-938007-3-5). Przyrząd do uzdatniania wody 2015 – Wrocław, Wydawnictwo Astrum (ISBN 978-83-7277-896-3), (ISBN 978-83-64453-18-2) „Tacy kruchutcy” Sopot. 2017, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu (ISBN 978-83-65662-19-4) „Samo święto. Wiersze miłosne”, Katowice 2017, Wyd. Śląsk, Basiu wróciłem – Katowice 2018, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.

Specjalnością Barbary Gruszki-Zych są reportaże i wywiady, które dotyczą zarówno ludzi kultury, współczesnego życia w kraju i zagranicą, jak tematów związanych dramatami z II wojny światowej, np. Co widziały moje oczy, reportaż o Henryku Mandelbaumie, palaczu zwłok w obozie w Birkenau i Fotografie z piekła – Historia Wilhema Brasse, jak i ze sztuką, np. Chagall za rogiem. Przeprowadziła wywiady m.in. z Czesławem Miłoszem, Janem Nowakiem-Jeziorańskim, ks. Januszem St. Pasierbem, Adamem Zagajewskim, Ewą Lipską, Wojciechem Kilarem, Krzysztofem Zanussim. Niektórzy rozmówcy włączyli je do własnych książek; znalazły się między innymi w książkach księdza Janusza Pasierba (Obrót rzeczy, Poznań 1993; Pelplin 2002), Jana Nowaka-Jeziorańskiego (Rozmowy o Polsce, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1995, ISBN 83-07-02466-8), księdza Jana Sochonia (Zdania, przecinki, kropki, Poznań, 1998). Teksty jej autorstwa ukazywały się w czasopismach: „Akcent”, „Akant”, „Almanach Prowincjonalny”, „44 / Czterdzieści i Cztery”, „Dziennik Zachodni”, „Echo Czeladzi Fraza”, „Gazeta Wyborcza”, „Gość Niedzielny”, „Integracje”, List Oceaniczny – dodatek kulturalny do Gazeta (Kanada), „Literatura i Sztuka”, „Mandragora”, „Na Przełaj”, „Opcje”, „Przegląd Artystyczno-Literacki”, „Przegląd Powszechny”, „Kulturny časopis Psí víno” (Czechy), „Rzeczpospolita” (dodatek Plus Minus), „Studio”, „Śląsk”, „Świat Młodych”, „Topos”, „Temat”, „Tygodnik Powszechny”, „Moje Miasto” (czasopismo polonijne, Niemcy), „Nowy Dziennik”(USA), „Nemunas” (Litwa), „W drodze”, „Znad Wilii” (Litwa), „Zarys”(Niemcy), „Zeszyty Literackie”.
Otrzymała następujące odznaczenia i nagrody:

• Brązowy Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2011)
• I nagroda w Konkursie Poezji Religijnej „Wolność – Wieczność – Wielkość” (1997)
• I nagroda w Konkursie Poetyckim im. Haliny Poświatowskiej (1999)
• II nagroda w Konkursie im. Zbigniewa Herberta O liść konwalii, w ramach Toruńskiego festiwalu Książki (1999)
• Nagroda „Polskie Pióro” za reportaże o Polakach żyjących na Wschodzie, przyznawana przez Pomoc Polakom na Wschodzie (2005)
• Nagroda Miasta Czeladź w dziedzinie kultury (2005)
• II nagroda w konkursie śląskich mediów „Silesia Press” za reportaż o palaczu zwłok w Auschwitz-Birkenau „Co widziały moje oczy” (2009)
• Nagroda „Ubi Caritas” przyznawana przez Caritas Polska w kategorii „Współpraca z Caritas” za reportaże propagujące dzieła miłości bliźniego (2010)
• III nagroda w konkursie śląskich mediów „Silesia Press” za wywiad z Wojciechem Kilarem Jestem jak koncert fortepianowy (2011)
• Nagroda Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich im. Macieja Łukaszewicza za wywiad z Wojciechem Kilarem „Harmonia ducha” (2012)
• Tomik „Szara jak wróbel” znalazł się w dwudziestce książek nominowanych do nagrody „Orfeusz” 2013
• Nagroda ks. Twardowskiego w 2015 za tomik „Koszula przed kolana”
• Nominacja do nagrody Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2016 za tom „Przyrząd do uzdatniania wody”
• Nagroda Pierścienie Saturna 2018 za osiągnięcia w dziedzinie kultury przyznawana przez burmistrza miasta Czeladź
• nominacja do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz 2019 za tom Basiu wróciłem
• wyróżnienie Feniks w dziedzinie literatury na Targach Ksiązki Katolickiej 2016 za książkę „Takie piękne życie. Portret Wojciecha Kilara”
• wyróżnienie w Konkursie Dziennikarskim Krystyny Bochenek 2016 za reportaż „Mazdą do nieba”.
• wyróżnienie w kategorii za publikacje o problemach i wydarzeniach na świecie im. Kazimierza Dziewanowskiego Za reportaż „Paragraf 1666” w Konkursie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich 2019