prof. dr hab. Aldona Skudrzyk
Kontakt: aldona.skudrzyk@us.edu.pl
profesor nauk humanistycznych w Instytucie Językoznawstwa. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół socjolingwistycznych, pragmatycznych i stylistycznych aspektów zróżnicowania współczesnej polszczyzny. Publikuje rozprawy dotyczące m.in. pragmatyki, socjolingwistyki, teorii dyskursu, przemian współczesnej polszczyzny pisanej – w tym także polszczyzny artystycznej, języka podręczników szkolnych, funkcjonowania polszczyzny regionalnej, ortografii oraz możliwości wykorzystania współczesnych metodologii opisu języka dla potrzeb glottodydaktyki.
Najnowsze badania dotyczą stanu piśmiennego stylu myślenia (literacy of the young generation; analfabetyzm funkcjonalny), wpływu nowych mediów na język młodego pokolenia oraz regionu i roli języka w konstruowaniu tożsamości lokalnych. Jest autorką ponad 150 publikacji naukowych, w tym kilku monografii. Zajmuje się również teoretycznie i praktycznie glottodydaktyką – jest współautorką skryptów do nauczania języka polskiego jako obcego, wykłada na studiach podyplomowych dla nauczycieli języka polskiego jako obcego zarówno w edycjach polskich, jak i zagranicznych. Naukowy opis dyskursu edukacyjnego – w szerokiej społecznej i kognitywnej perspektywie zaowocował działaniami aplikacyjnymi: kursy pogłębiające sprawność stylistyczno-pragmatyczną (dla tłumaczy, prawników); program Radia Katowice „Każdemu damy radę”, opieka merytoryczna nad przebiegiem kilku konkursów ortograficznych o różnym zasięgu.
Jest członkiem Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego oraz Stowarzyszenia “Bristol” Polskich i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego.
Profil Pracownika w portalu ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5503-5150
Wybrane publikacje:
Współczesna polszczyzna mieszkańców Sosnowca, w: Sosnowiec. Obraz miasta i jego dzieje, t. 2, red. A. Barciak, A. T. Jankowski, Muzeum w Sosnowcu, 2016, s. 505-518.
Style współczesnego języka polskiego. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków 2013.
Literacy of the young generation in a diglossic environment, Uniwersytet Śląski, Katowice 2012, ss. 159 (współautorstwo
Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Uniwersytet Śląski, Katowice 2010, ss. 324 (współautorstwo).
Kultura piśmienności młodego pokolenia, Uniwersytet Śląski, Katowice 2010, ss. 264 (współautorstwo).
Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005, ss. 219.
Język (za)pisany. O kolokwialności dialogów współczesnej prozy polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1994, ss. 104.
Przyszłość bez przeszłości? Język wobec współczesnych przemian komunikacji, w: Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości, red. K. Kłosińska, R. Zimny, Warszawa 2017, s. 75-87.
Od semantyki do pragmatyki, czyli o osłabieniu precyzji komunikowania, [w:] Język, człowiek, społeczeństwo, red., J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin 2013, s. 241 – 252.
Determinizm technologiczny a przestankowanie w epoce/kulturze odwróconych wektorów, czyli przecinek bezmyślności, kropka nienawiści, „Poradnik Językowy”, 2019, z. 3, s. 7-16.
Aldona Skudrzyk, PhD, DLitt
Professor in the Institute of Linguistics, University of Silesia in Katowice
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5503-5150
https://www.researchgate.net/profile/Aldona-Skudrzyk/stats
https://scholar.google.com/citations?user=kBPurVsAAAAJ
Research interests:
Her research interest focus on various — sociolinguistic, pragmatic and stylistic — aspects of modern Polish. The most recent research concerns the condition of the writing style of thinking (functional illiteracy), the impact of the new media on the language used by the young generation (technological determinism), and generally educational discourse — in a social and cognitive perspective. The second, important, area of research is the sociolinguistic and pragmatic image of the region and regionality, especially the role of language in the construction of local identities and communication in the context of diglossia. The third, equally important, research area is glottodidactics, both dealt with theoretically and practically (analytical articles and textbooks for foreigners).
Selected publications:
- Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym [Is it the twilight of writing culture? On synesthesia and functional illiteracy], 2005, Katowice, 219 pages.
- Kultura piśmienności młodego pokolenia [The writing culture of the young generation], Uniwersytet Śląski, Katowice 2010, 264 pages (co-author)
- Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych [Little homelands. Linguistic and cultural awareness of local communities], Uniwersytet Śląski, Katowice 2010, 324 pages (co-author)
- Literacy of the young generation in adiglossicenvironment, Katowice 2013, 159 pages. (co-author)
- Przyszłość bez przeszłości? Język wobec współczesnych przemian komunikacji [Future without the past? Language and the contemporary changes in communication], in: Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości, eds. K. Kłosińska, R. Zimny, Warszawa 2017, pp. 75-87.
- Dialekty województwa śląskiego [The dialects of the Silesian Voivodeship], Encyklopedia Województwa Śląskiego, Vol. 5, 2018. (online)
- Determinizm technologiczny a przestankowanie w epoce/kulturze odwróconych wektorów, czyli przecinek bezmyślności, kropka nienawiści [Technological determinism and punctuation in the era/culture of reverse vectors, or the comma of inconsiderateness, the full stop of hate], “Poradnik Językowy”, 2019, issue 3, pp. 7-16.
- Dyglosja a proces socjalizacji [Diglossia and the socialization process], „Postscriptum Polonistyczne”, no. 2019, 1 (23), Polska różnorodna, eds. J. Tambor, K. Pospiszil, pp. 229-237
- Od prorokini do marszałkini, czyli o derywacji w miarę potrzeb [From prorokini to marszałkini, or on derivation if necessary]. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica, 2020, no. 15, 247-254.
- Katowicka szkoła socjolingwistyki. Od mikroobserwacji do ujęć dyskursywno-komunikacyjnych [The Katowice school of sociolinguistics. From micro-observation to discursive-communicative approaches]. Socjolingwistyka Vol. 34, Kraków 2020.
Fellowships and grants:
Project manager:
- Kształtowanie się lokalnej świadomości językowo-kulturowej w prasie polskiej lat 1970-2009. Proces promocji językowych odmian terytorialnych (no. 641/fil/2007);
Participation in international grants:
- Project (Polish-French) Socrates-Lingua (no. 72087-CP-1-1999-FR-Lingua-LD): ModimNet. Multimedialny kurs językowy „modimes” dla dorosłych początkujących frankofonów. The program was awarded with the European Label 2002.
- Zapadoslovanské jazyky v 21. storoči, in cooperation with the three universities: Univerzita Mateja Bela Banska Bystrica, Ostravska univerzita v Ostravĕ, and the University of Silesia in Katowice
Principal Investigator:
- „Gwara śląska – świadectwo kultury, narzędzie komunikacji”, (no. 234/fil/97);
- „Zmiany w świadomości językowej współczesnych Polaków” (no. 1HO1D00218):
- „Kultura piśmienności młodzieży szkolnej w perspektywie analfabetyzmu funkcjonalnego. Badania sprawności komunikacyjnej w szkołach Śląska i Zagłębia” (no. 631/fil/2007)
- Style współczesnego języka polskiego, Grant no. NN 104378640
