Aneta Banaszek-Szapowałowa (red.) Słowiański krąg: słowo – myśl – obraz w tradycji i współczesności
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3780-7, ss. 358.
Monografia dedykowana jest Profesor Ewie Straś. Współpracownicy i przyjaciele z Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego oraz innych ośrodków w kraju i za granicą podzielili się na łamach tych stron rezultatami naukowego oglądu słów, myśli i obrazów słowiańskiego kręgu. W pięciu rozdziałach zgromadzonych jest 26 tekstów, w których autorzy przyjmują perspektywę semazjologiczną, onomazjologiczną czy translatoryczną, badają konkretne teksty dawne i współczesne, podejmują się omówienia zagadnień teoretycznych i praktycznego zastosowania metod i narzędzi lingwistycznych, omawiają określone przejawy działalności człowieka – nie tylko komunikacyjnej – w takich sferach jak władza, media, bezpieczeństwo. Większość tekstów ma charakter porównawczy, najczęściej analizowane są zagadnienia dotyczące języka polskiego i rosyjskiego, a także czeskiego.
Paulina Biały, Marcin Kuczok, Marcin Zabawa (red.) A Contrastive Perspective on Figurative Language
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3588-9, ss. 176
Książka jest monografią wieloautorską z dziedziny językoznawstwa kontrastywnego oraz kognitywnego. Poszczególne rozdziały analizują, zgodnie z tytułem całości pracy, różne aspekty tradycyjnie badane przez językoznawstwo kognitywne (np. metaforę, metonimię, znaczenie przenośne) w perspektywie międzyjęzykowej (kontrastywnej). Publikacja niniejsza adresowana jest przede wszystkim do językoznawców zajmującym się badaniami kontrastywnymi, a także językoznawstwem kognitywnym.
Ewa Biłaś-Pleszak, Aleksandra Kalisz, Ewelina Tyc (red.) Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w komunikowaniu masowym: błąd, kryzys, skandal
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3668-8, ss. 220.
Niniejsza książka to piąta i jednocześnie ostatnia praca poświęcona szeroko pojmowanemu dyskursowi autopromocyjnemu. Dotychczasowe rozważania pozwoliły uchwycić zagadnienie autopromocji i autoprezentacji w perspektywie synchro- i diachronicznej. Ostatni tom spaja pozostałe części, dopełniając zagadnienie autopromocji o trzy niezwykle istotne pojęcia: błąd, kryzys i skandal. W świetle tak wielu wyraźnych przemian w zakresie komunikowania masowego istotne było przyjrzenie się trzem kolejno przywołanym zjawiskom, dopełniającym szeroko omawiane zagadnienie dyskursu autopromocyjnego. Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w komunikowaniu masowym. Błąd, kryzys, skandal uzupełniła dotychczasowe spostrzeżenia na temat sposobów komunikowania, tym samym wytyczając nową ścieżkę promowania wizerunku. Zebrane w tomie artykuły pozwoliły zatem stworzyć kompleksowy przegląd sposobów radzenia sobie z obecnością w sferze publicznej poszczególnych jednostek, zbiorowości, instytucji w dobie, gdzie za sukces dotarcia określonego komunikatu do potencjalnego odbiorcy odpowiada dosadny, coraz częściej szokujący przekaz.
Bożena Cetnarowska Compound Nouns and Phrasal Nouns in English and Polish
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3639-8, ss. 246
W monografii przedstawiono rezultaty badań nad rzeczownikami złożonymi oraz zestawieniami (tj. wielowyrazowymi połączeniami o charakterze leksemów frazowych, czyli leksemów nieciągłych) w języku angielskim oraz polskim. Szczególną uwagę poświęcono połączeniom przymiotnikowo-rzeczownikowym zawierającym przymiotniki klasyfikujące. Zbadano wewnętrzną spójność zestawień oraz stopień widoczności ich składników dla operacji składniowych. Ukazano nieostrość granicy pomiędzy złożeniami właściwymi i wielowyrazowymi jednostkami leksykalnymi. Podkreślono interakcję pomiędzy procesami słowotwórczymi oraz składniowymi. Przedstawiono analizę omawianych zjawisk w ramach teorii morfologii konstrukcji (Construction Morphology), stanowiącej zastosowanie założeń gramatyki konstrukcji do badania wewnętrznej struktury wyrazów.
Andrzej Charciarek, Ewa Kapela (red.) Tradycja i współczesność w badaniach nad językami słowiańskimi: księga jubileuszowa dedykowana Profesor Annie Zych
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3515-5, ss. 268.
Monografia została przygotowana z okazji jubileuszu czterdziestolecia pracy naukowo-dydaktycznej Profesor Anny Zych związanej z Instytutem Filologii Wschodniosłowiańskiej UŚ niemal od początku jego istnienia. W tomie zebrano dwadzieścia jeden tekstów językoznawczych z dziedziny slawistyki ofiarowanych Jubilatce przez współpracowników, uczniów i przyjaciół nie tylko z Uniwersytetu Śląskiego. Różnorodność tematyczna i metodologiczna podejmowanej przez autorów problematyki jest jednym z walorów Księgi. Publikacja może stanowić inspirującą lekturę dla wszystkich zainteresowanych opisem zjawisk językowych z różnych perspektyw badawczych, szczególnie w ujęciu konfrontatywnym polsko-rosyjskim.
Andrzej Charciarek, Anna Zych (red.), Gatunki i style dyskursu publicznego w ujęciu konfrontatywnym
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3767-8, ss. 270.
Jest to trzecia, po Odmianach i stylach współczesnego języka polskiego i rosyjskiego oraz Dyskursie w aspekcie porównawczym, monografia poświęcona zagadnieniom dyskursu, gatunku i stylu.
Zadaniem niniejszej monografii jest przedstawienie współczesnych badań na dyskursem publicznym z perspektywy lingwistycznej. Choć wszyscy jej autorzy są językoznawcami, to jednak poszczególne analizy znacznie się od siebie różnią. Wynika to nie tylko z faktu, iż analiza dyskursu może być przeprowadzana za pomocą narzędzi różnych dyscyplin – semiotyki, stylistyki, kognitywizmu, pragmalingwistyki, teorii kultury czy psychologii społecznej. Istotne znaczenie mają również odmiennie ukształtowane narodowe metodologie badań nad dyskursem, np. polska, czeska, słowacka czy rosyjska. Zróżnicowanie tematyczne poszczególnych części monografii idzie w parze z ich zróżnicowaniem językowym – analiza dyskursu czy stylu dokonywana jest zarówno w planie jednego języka, jak i w aspekcie konfrontatywnym.
Bernadetta Ciesek-Ślizowska, Beata Duda, Ewa Ficek, Katarzyna Sujkowska-Sobisz (red.) Reprezentacje świata w dyskursach (modele, obrazy, wizje)
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978‑83‑226‑3848‑4, ss. 332.
Publikacja gromadzi teksty dotyczące modelowania komunikacji przez poszczególne odmiany dyskursu. Badaczy (związanych z różnymi dyscyplinami i/lub paradygmatami naukowymi) szczególnie zajmują wielorakie formy przedstawień (reprezentacji) rzeczywistości oraz warunkujące je konwencje, normy, konteksty i wartości, a także środki wyrazu. Tom zawiera przy tym rozważania teoretyczne oraz prezentuje konkretne propozycje metodologiczne, np. analizy tekstów multimodalnych. Opracowania analityczno-interpretacyjne obejmują problemy stylowych bądź gatunkowych aktualizacji dyskursów, konstruowania dyskursowych światów przez wspólnoty ideologiczne (feministyczną, katolicką, łowiecką, kapitalistyczną, antykapitalistyczną), rozpatrują rolę aksjologii w dyskursach ideologicznych, w ich zakres wchodzą również rekonstrukcje medialnych oraz literackich obrazów i wizji. Swe miejsce w tomie znalazły refleksje nad dyskursem popkultury i dyskursem o popkulturze, poświęcone m.in. zyskującemu na znaczeniu fenomenowi terapii, kreowaniu albo wykpiwaniu obrazu rzeczywistości w mediach społecznościowych. W polu uwagi autorów pozostaje wreszcie kategoria pamięci – w tym portretowanie przeszłości przez wspólnoty kulturowo-etniczne czy sposoby utrwalania pamięci w Internecie.
Książka skierowana jest do specjalistów – zarówno do komunikologów, lingwistów, dyskursologów, jak i do wszystkich zainteresowanych mechanizmami, które sterują współczesną przestrzenią społeczno-językową.
Romuald Cudak, Wioletta Hajduk-Gawron, Jolanta Tambor (red.) Stanisław Lem – Jak ocalał świat (B1-B2), Maszyna Trurla (B2-C1), Wyprawa pierwsza A, czyli Elektrybałt Trurla (C1-C2), Czytaj po polsku: materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego, vol. 7
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-1907-0, ss. 136.
Kolejny, siódmy już tom, który ukazał się w doskonale znanej czytelnikom serii, przeznaczony jest dla studentów znających język polski na poziomie średnio zaawansowanym i zaawansowanym.
Tym razem materiałem wyjściowym, dzięki któremu czytelnicy będą mogli zdobywać i poszerzać swoje wiadomości na temat literatury, kultury polskiej, a także doskonalić umiejętności z zakresu języka polskiego, są utwory Stanisława Lema.
Książeczka zawiera tradycyjny (przyjęty i sprawdzony z powodzeniem! w serii „Czytaj po polsku”) podział na część lekturową, część ćwiczeniową, klucz do ćwiczeń oraz słowniczek.
Maria Czempka-Wewióra, Aleksandra Kalisz, Magdalena Ślawska (red.) Komunikacja ponad granicami: prace dedykowane Profesor Małgorzacie Kicie
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-63268-56-5, ss. 324.
Tom dedykowany profesor Małgorzacie Kicie przygotowali przyjaciele Jubilatki – uczeni, współpracownicy i uczniowie zainspirowani Jej pracami. Swoimi tekstami chcieli uczcić Jej wkład w rozwój polskiego językoznawstwa. Zebrane artykuły w sposób wielowymiarowy przedstawiają tytułową komunikację, tym samym uwypuklając transdyscyplinarne podejście do nauki samej Badaczki.
Piotr Czerwiński Пётр Червинский: Семантика многолюдства русского языкового сознания
Wydawnictwo Krok, Tarnopol 2019. ISBN 978-617-692-511-8, 268 s.
Piotr Czerwiński, Aneta Banaszek-Szapowałowa, Maciej Walczak Kim Ty jesteś? Ja kontra Adwersarz w polskiej debacie przedwyborczej: język a rzeczywistość w kategoriach ekspresji, polityki
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3837-8, ss. 211.
W prezentowanej monografii autorzy zastanawiają się nad rolą i znaczeniem Innego w warunkach komunikowania politycznego. Ściślej rzecz ujmując, podjęto tu rozważania nad relacją aktywnych uczestników debaty politycznej (Ja kontra Adwersarz) ukazującą wyobrażenia każdego z nich zarówno o sobie samym, jak i o współrozmówcy. Wyobrażenia, o których mowa, mogą być podawane przez polityka albo w sposób eksplicytny, albo przekazywane niejawnie, w tym także w podtekście wypowiedzi czy poprzez prozodyczno-fonetyczne wskaźniki. Każdy z rozdziałów prezentuje odmienne podejście badawcze do opisu owych mechanizmów i narzędzi bezpośredniego współdziałania uczestników debaty w studiu telewizyjnym. Rozpatrywana jest emocjonalność wypowiedzi polityków oraz wartościowanie od strony dźwiękowej, akustycznej i intonacyjnej, poszukiwane są niejawne (niezwerbalizowane) elementy wzajemnej charakterystyki polityków ukryte w podtekście taktyk komunikacyjnych wybieranych przez rozmówców, pokazane są również komponenty współoddziałujące w konfrontacji uczestników debaty w studiu i wyprowadzane są modele wyobrażeń zarówno o sobie samym, jak i o adwersarzu. Publikacja może zainteresować głównie lingwistów, lecz także politologów oraz specjalistów od kreowania wizerunku.
Danuta Gabryś-Barker (red.) Challenges of Foreign Language Instruction in the University Context
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3407-3, ss. 180
Praca jest zbiorem tekstów opracowanych głównie przez pracowników naukowo-dydaktycznych Instytutu Języka Angielskiego Uniwersytetu Śląskiego. Celem jej jest ukazanie ciekawych i nowatorskich metod dydaktycznych jakie można stosować zarówno w nauczaniu języka obcego na zaawansowanym poziomie kompetencji, jaką to posiadają studenci filologii angielskiej (np. w nauczaniu wymowy, gramatyki czy w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych), jak również na ćwiczeniach niejęzykowych, ale na których nauczanie odbywa się w języku obcym (angielskim), dla przykładu na kursie z wielojęzyczności. Czytelnik znajdzie tu również teksty poświęcone nauczaniu dodatkowego języka obcego (np. hiszpańskiego i chińskiego). Praca adresowana jest zarówno do doktorantów prowadzących zajęcia, młodszych stażem pracowników dydaktycznych, jak i do tych nauczycieli akademickich, którzy chcieliby spróbować nowego podejścia w nauczaniu na zaawansowanym poziomie języka, czyli w kontekście uniwersyteckiej neofilologii.
Danuta Gabryś-Barker, Ryszard Kalamarz (red.) Jakość w kształceniu językowym: rozważania teoretyczne i praktyczne rozwiązania
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3829-3, ss. 218.
Niniejsza monografia składa się z tekstów teoretycznych, dotyczących pojęcia jakości kształcenia językowego w szczególności, oraz praktycznych wspomagających jakość kształcenia.
Autorzy i redaktorzy mają nadzieję, że teksty w tym tomie przeznaczone są dla nauczycieli glottodydaktyków na wszystkich szczeblach edukacji językowej, dla uczniów jako „odbiorców” działań dydaktycznych nauczyciela, ale i dla tych, którzy odpowiedzialni są za organizację kształcenia w zakresie określenia standardów i celu kształcenia.
Ksenia Gałuskina La description lexicographique de la terminologie du droit pour les besoins de la traduction juridique du français vers le polonais. Analyse orientée objet des unités lexicales de la classe d’objets
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3546-9, ss. 342.
Przedmiotem monografii jest leksykograficzny opis terminologii prawa, uwzględniając jego zastosowanie w środowisku pracy tłumacza, a zatem w kontekście tłumaczenia automatycznego i wspomaganego komputerowo. Opis ten bazuje na modelu opracowanym przez W. Banysia w ramach zorientowanego obiektowo opisu jednostek leksykalnych. Niniejsza praca stanowi zastosowanie tego modelu do leksykograficznego opisu jednostek języka prawa, należących do wyodrębnionej klasy obiektowej . Monografia składa się z dwóch części. Pierwsza z nich ma charakter opisowy, a jej celem jest przedstawienie ram dyscyplinarnych i teoretycznych pracy. Druga część pracy ma charakter praktyczny, przedstawiono w niej leksykograficzny opis wybranych do analizy jednostek leksykalnych, sporządzony zgodnie z przedstawioną w części opisowej metodologią opisu.
Agnieszka Gasz Polskie i rosyjskie czasowniki jedzenia. Studium leksykalno-semantyczne
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3519-3, ss. 480
Rozprawa sytuuje się w nurcie badań leksykalno-semantycznych. Celem pracy jest konfrontatywny opis polskich i rosyjskich czasowników fizjologicznych domeny jedzenia. Czasowniki oznaczające czynność jedzenia (zarówno w polskiej, jak i w rosyjskiej lingwistyce) pozostają stosunkowo słabo rozpoznaną i najmniej opisaną klasą wyrazów. W danym opracowaniu podjęto próbę ich skompletowania oraz poddania analizie semantycznej z wykorzystaniem narzędzi wypracowanych na gruncie semantyki strukturalnej, kognitywnej oraz kulturowej. Analiza przebiega odpowiednio w trzech etapach. Przeprowadza się ją odrębnie dla każdej grupy materiałowej. Poszczególne odcinki badania podsumowuje się, wyciągając wnioski porównawcze. Struktura pracy, oprócz wstępu i zakończenia, obejmuje dwie podstawowe części: teoretyczną oraz materiałową, na które składają się kolejne rozdziały i podrozdziały. Rozdział pierwszy jest poświęcony omówieniu stanu badań nad czasownikami jedzenia. W rozdziale drugim nakreślono ramowy projekt ich opisu. Natomiast szczegółową charakterystykę wybranej klasy czasowników (rozpatrywanej w trzech głównych ujęciach) zawiera rozdział trzeci (analityczny). Rezultaty przeprowadzonych badań porównawczych zestawiono w załącznikach. Mogą one znaleźć zastosowanie w dydaktyce akademickiej: przy opracowywaniu pomocy naukowych dla osób uczących się języka polskiego i rosyjskiego jako obcego, przy tworzeniu słowników (jednojęzycznych i dwujęzycznych), a także w praktyce przekładowej.
Agnieszka Gasz, Gabriela Wilk (red.) Prace naukowe młodych filologów Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego z udziałem studentów i doktorantów z polskich i zagranicznych uczelni. T. 4
Wydawca: IFW UŚ. Katowice 2019. ISBN: 978-83-934352-6-5, ss. 206
Agnieszka Gwiazdowska, Zuzanna Lamża, Monika Sułkowska Frazeologia somatyczna w ć T. 2, Język hiszpański
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3791-3, ss. 125.
Podręcznik Frazeologia somatyczna w ćwiczeniach. Język francuski. Język hiszpański. Język włoski jest częścią projektu naukowo-wdrożeniowego i został opracowany przez Zespół z Instytutu Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego pracujący pod kierunkiem dr hab. Moniki Sułkowskiej. Książka obejmuje ćwiczenia z szeroko rozumianej frazeologii związanej z nazwami części ciała ludzkiego oraz jego atrybutów. Do podręcznika dołączono klucz z poprawnymi rozwiązaniami ćwiczeń, a także testy kontrolne pozwalające na samosprawdzenie nabytych kompetencji frazeologicznych. Opracowanie zawiera także pomocne przy rozwiązywaniu ćwiczeń glosariusze, które obejmują struktury frazeologiczne pojawiające się w kolejnych rozdziałach. Frazeologia somatyczna reprezentuje najbardziej produktywny obszar frazeologii, który jest zarazem często używany we wszystkich językach naturalnych. Kompozycja podręcznika jest trójdzielna i obejmuje trzy spokrewnione i popularne języki romańskie. Opracowanie kierowane jest do wszystkich osób uczących się języka francuskiegio, hiszpańskiego lub włoskiego na wyższym poziomie zaawansowania (B2-C2), w tym przede wszystkim do studentów szeroko pojętych studiów romanistycznych.
Aleksandra Kalisz Stacje ogólne i tematyczne polskiej telewizji z perspektywy genologii lingwistycznej
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3649-7, ss. 162.
Książka w przystępny sposób ukazuje genologiczną zawartość polskiej telewizji ze szczególnym uwzględnieniem warstw tematycznych i ogólnotematycznych wiodących stacji telewizyjnych – TVP, Polsat i TVN. Podjęte rozważania udzielają nie tylko odpowiedzi na pytania o to, jakim wachlarzem gatunków posługuje się współczesna telewizja, jak różni się zestaw kanonicznych modeli reprezentujących telewizję XXI wieku od tego z końca lat 80., jaki wpływ na obecny stan rzeczy mają telewizje tematyczne, i wreszcie, czym różni się ich oferta od tych proponowanych przez stacje ogólne, ale również jak radzi sobie audiowizualne medium w świecie zdominowanym przez internet. Wykorzystane w pracy metody badawcze umożliwiają wyodrębnienie narzędzi do dalszych penetracji tego nadal fascynującego medium. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny, dlatego z pewnością zainteresuje językoznawców, teoretyków i praktyków mediów oraz samych studentów uczelni humanistycznych.
Ireneusz Kida, Agnieszka Solska (red.) Oriental Encounters. Language, Society, Culture / Spotkania orientalistyczne. Język, społeczeństwo, kultura
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3527-8, ss. 192
Indyjski taniec Odissi, chińskie gry słowne czy leżąca u podstaw opartego na intuicji sposobu komunikowania się japońska „sztuka brzucha” to tylko niektóre z tematów omawianych w jedenastu artykułach składających się na tom „Oriental Encounters: Language, Society, Culture”. Książka, którą potraktować można jako swego rodzaju próbę dialogu międzykulturowego, dotyczy krajów orientalnych – Chin, Japonii oraz Indii. Zgromadzone w niej teksty są owocem dwóch interdyscyplinarnych konferencji naukowych zorganizowanych przez Uniwersytet Śląski w Katowicach. Zgrupowane w dwie części – anglo- oraz polskojęzyczną teksty podejmują całą gamę różnorakich zagadnień z dziedziny literatury, kultury, filozofii, komunikacji międzykulturowej oraz językoznawstwa. Napisane w fachowy, lecz przystępny sposób zainteresować mogą nie tylko badaczy zajmujących się tematyką orientalną, ale stanowić także mogą wartościową i inspirującą lekturę dla szerszej publiczności.
Beata Kiszka-Pytel Nazwy własne w najnowszej prozie polskiej – między idiolektem a problematyką współczesnej kultury
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3707-4, ss. 248.
Praca przedstawia funkcjonowanie sfery proprialnej w najmłodszej literaturze polskiej ze szczególnym uwzględnieniem chrematonimów, których obecność coraz silniej zaznacza się w najnowszych tekstach artystycznych. Materiał onomastyczny będący podstawą prowadzonych badań został wyekscerpowany z wybranych utworów twórców reprezentatywnych dla najnowszej prozy polskiej powstałej po 1989 roku – Joanny Bator, Manueli Gretkowskiej, Ignacego Karpowicza, Moniki Szwai i Krzysztofa Vargi. Świadomy zabieg, mający dostarczyć pogłębionych analiz i bogatszych wniosków, stanowi dobór pisarzy reprezentujących odmienne style i poziomy literackie, tworzących prozę adresowaną do odbiorców płci żeńskiej lub męskiej (bądź niezależnie od płci) o odmiennych, bardziej lub mniej wyszukanych, gustach czytelniczych. Jednym z głównych celów podjęcia badań nazw własnych jest wyłonienie warstwy idiolektalnej języka artystycznego wybranych prozaików. Za jej przejaw uznać można chociażby posługiwanie się specyficznymi, indywidualnymi sposobami wprowadzania propriów czy powiązanie pewnych onimów przewijających się z literaturze z danym autorem. Analizy onomastyczne są prowadzone na tle nierzadko dyskutowanych tematów współczesności, takich jak czas, przestrzeń czy konsumpcjonizm. Ujawniły istnienie problemu ważności współczesnej prozy polskiej i jej poczytności przez przyszłego czytelnika w perspektywie najbliższych kilkunastu lub kilkudziesięciu lat. Czy najnowsza literatura skazana jest przez onimy na niedługą żywotność, stanowiącą jedynie przejaw czasów współczesnych? Jaki będzie jej odbiór za kilkadziesiąt lat w związku z coraz większą frekwencją różnego rodzaju nietrwałych propriów w literaturze?
Małgorzata Kita, Iwona Loewe (red.) Język w prasie: antologia
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3352-6, ss. 268.
Miroslava Kysel’ová, Sylwia Sojda Uži si slovenčinu! : čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilỳch
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3641-1, ss. 242.
Podręcznik do nauczania języka słowackiego jako obcego Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých stanowi bardzo aktualny i potrzebny wkład do materiałów dydaktycznych dla cudzoziemców uczących się języka słowackiego, którzy opanowali umiejętności rozumienia tekstu czytanego na średniozaawansowanym poziomie B2-C1, a sprawności produktywne na poziomie B1 według ESOKJ. Pozycja powstała przede wszystkim z myślą o Słowianach, ale książka może posłużyć do nauki również studentom spoza tego kręgu kulturowego, których kontakt z językiem słowackim jest długotrwały, i którzy posiadają już odpowiednią kompetencję gramatyczną, a chcieliby udoskonalić swoje kompetencje, przede wszystkim w ramach umijętności komunikacyjnych. Ponadto, mogą po nią sięgnąć nie tylko filolodzy, ale wszyscy zainteresowani samodzielną nauką języka słowackiego na poziomie średniozaawansowanym (i wyższym). Publikacja składa się z 15 lekcji o takiej samej strukturze: blok lekcyjny złożony jest z trzech tekstów, dotyczących przewodniego tematu, do których dołączono ciekawe ćwiczenia komunikacyjne, ćwiczenia leksykalne, ćwiczenia gramatyczne oraz słowniczek, a wszystko odpowiednio dopasowane do założonego poziomu.Lekcje mogą składać się zarówno na odrębny kurs nauki języka słowackiego jako obcego, jak i stanowić uzupełnienie materiałów dydaktycznych w trakcie procesu nauczania. Atutem podręcznika są autentyczne, aktualne i oryginalne teksty zaczerpnięte ze słowackich portali internetowych. Stanowi to doskonałe źródło leksyki, której student często nie ma możliwości przyswoić podczas tradycyjnego kursu.
Karolina Lisczyk, Marcin Maciołek (red.) Społeczność w języku, język w społeczności
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3390-8, ss. 180.
Tematyczną osią publikacji jest komunikacja między ludźmi należącymi do grup społecznych zróżnicowanych terytorialnie, środowiskowo oraz zawodowo. Pomieszczone w tomie artykuły obejmują analizy zróżnicowane metodologicznie i przedmiotowo, prezentowane w ujęciu synchronicznym i diachronicznym. Autorzy tekstów podjęli namysł nad problemami sytuującymi się w obszarze historii języka (powstawaniem socjolektów), gramatyki (zjawiskami fonetycznymi w polszczyźnie Żydów), leksykologii (gwarowymi nazwami mieszkańców i przybyszy), dialektologii (nazwami terenowymi jako próbie odtworzenia wizerunku mieszkańców mikrowspólnot; funkcji polszczyzny wśród Polaków zamieszkujących tereny Bośni i Hercegowiny), pragmalingwistyki (językowymi wykładnikammi więzi między kibicami siatkówki; kulturą programistów w kontekście „myślenia w języku”), mediolingwistyki (technikami budowania familiarności w programie śniadaniowym; wpływem języka włoskiego mówionego na komunikację prasową) czy glottodydaktyki (komunikacją zawodową w podręcznikach do nauki języka polskiego).
Jolanta Lubocha-Kruglik, Oksana Małysa, Gabriela Wilk (red.) Przestrzenie przekładu 3
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3560-5 (wersja drukowana), ISBN: 978-83-226-3561-2 (wersja elektroniczna), ss. 312.
Monografia Przestrzenie przekładu 3 poświęcona jest w całości problemom przekładu. Zebrane w niej prace przekładoznawców z Polski, Rosji, Ukrainy i Estonii są wynikiem interdyscyplinarnego dyskursu, w którym zetknęły się różne metody stosowane we współczesnych badaniach nad przekładem – zarówno artystycznym, jak i specjalistycznym. Pokazują one jak pojemna jest przestrzeń przekładu, wykazują też jej wielowymiarowość, czego efektem są szerokie możliwości interpretacji opisywanych zjawisk. Tom kierowany jest do wszystkich, którzy interesują się tą dziedziną wiedzy. Zawiera zarówno propozycje teoretyczne, jak i rozwiązania szczegółowe.
Lucyna Marcol-Cacoń, Agnieszka Pastucha-Blin, Monika Sułkowska Frazeologia somatyczna w ćwiczeniach T. 3, Język włoski
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3792-0, ss. 211.
Podręcznik Frazeologia somatyczna w ćwiczeniach. Język francuski. Język hiszpański. Język włoski jest częścią projektu naukowo-wdrożeniowego i został opracowany przez Zespół z Instytutu Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego pracujący pod kierunkiem dr hab. Moniki Sułkowskiej.Książka obejmuje ćwiczenia z szeroko rozumianej frazeologii związanej z nazwami części ciała ludzkiego oraz jego atrybutów. Do podręcznika dołączono klucz z poprawnymi rozwiązaniami ćwiczeń, a także testy kontrolne pozwalające na samosprawdzenie nabytych kompetencji frazeologicznych. Opracowanie zawiera także pomocne przy rozwiązywaniu ćwiczeń glosariusze, które obejmują struktury frazeologiczne pojawiające się w kolejnych rozdziałach. Frazeologia somatyczna reprezentuje najbardziej produktywny obszar frazeologii, który jest zarazem często używany we wszystkich językach naturalnych. Kompozycja podręcznika jest trójdzielna i obejmuje trzy spokrewnione i popularne języki romańskie. Opracowanie kierowane jest do wszystkich osób uczących się języka francuskiegio, hiszpańskiego lub włoskiego na wyższym poziomie zaawansowania (B2-C2), w tym przede wszystkim do studentów szeroko pojętych studiów romanistycznych.
Ewa Miczka (red.) Les valeurs en langue et en discours
„Śląsk” Wydawnictwo Naukowe. Katowice 2019. ISBN: 978-83-8183-026-3, ss. 258.
Tom Les valeurs en langue et en discours pod redakcją pani Ewy Miczki jest poświęcony wartościom i normom jako przedmiotowi analizy językoznawstwa (teoretycznego oraz stosowanego). Grupa badaczek (Ewa Miczka, Anna Brandt–Salmeri, Aneta Chmiel, Anna Dolata-Zaród, Beata Drynda-Pędziwiatr, Barbara Janikula, Anna Nowakowska-Głuszak, Agnieszka Pastucha-Blin, Dominika Topa-Bryniarska) dokonuje językoznawczej analizy aksjologicznego aspektu języka i mowy na wybranych przykładach z wielu dziedzin.
Interesująca publikacja wieloautorska (artykuły w języku francuskim, hiszpańskim i włoskim), która stanowi cenny przyczynek do językoznawczych badań teoretycznych nad szeroko definiowanymi wartościami (rozumianymi jako normy moralne).
Barbara Mitrenga (red.) Język w (kon)tekście…: szkice historycznojęzykowe, porównawcze i współczesne, Linguarum Silva, vol. 8
Wydawnictwo Uniwersytetu Ślą Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3827-9, ss. 192.
Najnowszy – ósmy – tom rocznika Linguarum silva, zatytułowany: Język w (kon)tekście… Szkice historycznojęzykowe, porównawcze i współczesne został podzielony na trzy części, zgodnie z informacją zawartą w podtytule rocznika. W pierwszej części zamieszone są artykuły o nachyleniu historycznojęzykowym, poświęcone zagadnieniom języka w kontekście przeobrażeń semantycznych, możliwościom zastosowania Modelu ,,Sens ←→ Tekst” Jurija Apresjana, Igora Mel’čuka i Stefana Zolkovsky’ego w analizie czasownika degustować oraz omówieniu warstwy językowej wybranych dawnych polemik językoznawczych w aspekcie pragmatycznym i stylistycznym. Druga część tomu – Język w (kon)tekście… Szkice porównawcze – zawiera trzy artykuły slawistyczne poświęcone różnym zagadnieniom językowym: analizie polsko-ukraińskich homonimów i paronimów międzyjęzykowych, wskazaniu różnic między czeskimi prefikasmi pro- i pře- w kontekście polskiego przedrostka prze- oraz omówieniu językowo-kulturowego obrazu słoweńskich kulinariów w perspektywie autostereotypowej. W ostatniej – trzeciej – części tomu zgromadzono pięć artykułów podejmujących tematykę języka i tekstu w perspektywie współczesnej: tekst poświęcony naukowej refleksji nad plotką w aspekcie genologicznym, szkic na temat dyskursu internetowego oraz botów; opracowanie będące próba opisu blogów kulinarnych jako gatunku internetowego o polisemiotycznej teksturze i trójdzielnej strukturze, a także artykuł poświęcony reklamie teaserowej. Tom wieńczy tekst podejmujący zagadnienie socjolektu lekarzy okulistów.
Publikacja adresowana jest zarówno do językoznawców i studentów kierunków humanistycznych, jak i do Czytelników interesujących się problemami języka i tekstu w ujęciu historycznym, porównawczym oraz współczesnym.
Barbara Muszyńska, Katarzyna Papaja Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe (CLIL). Wprowadzenie
PWN, Warszawa 2019. ISBN: 978-83-01-20739-7, ss.210
Książka prezentuje podstawowe zagadnienia dotyczące CLIL i skierowana jest do nauczycieli uczących w klasach CLIL, zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji, od klasy VII szkoły podstawowej oraz w liceum, jak do również studentów licencjackich i magisterskich studiów filologicznych uzyskujących uprawnienia do nauczania oraz wszystkich osób zainteresowanych nauczaniem dwujęzycznym.
Książka podzielona jest na część teoretyczną i praktyczną:
- Celem części teoretycznej jest zdefiniowanie zintegrowanego kształcenia przedmiotowo-językowego, opisanie jego różnych wariantów i uwarunkowań modułowych. Celem tej części jest także przedstawienie kształcenia przedmiotowo-językowego w kontekście polskim oraz międzynarodowym. Autorki zwracają szczególną uwagę na poparcie tego programu edukacyjnego przez Unię Europejską oraz korzyści płynące z wprowadzenia CLIL w szkołach. Korzyści te przedstawione są z perspektywy ucznia, nauczyciela, szkoły, a także społeczeństwa.
- Celem części praktycznej jest zaprezentowanie sposobów nauczania oraz uczenia się w zintegrowanym kształceniu przedmiotowo-językowym ze szczególnym zwróceniem uwagi na podejście poznawcze, konstruktywistyczne oraz komunikacyjne. W części tej zostaną także przedstawione wymagane kompetencje nauczycieli CLIL oraz formy uczenia się (uczenie przez dociekanie naukowe, opowiadania edukacyjne etc.). Czytelnik uzyska także praktyczną wiedzę dotyczącą planowanie modułu CLIL (wybór treści, sposoby połączenia treści, język i procesów poznawczych, rozwijanie świadomości międzykulturowej), doboru środków dydaktycznych, tworzenia materiałów dydaktycznych oraz sposobów oceniania w zintegrowanym kształceniu przedmiotowo-językowym.
Książka stanowi kompendium dla ogółu nauczycieli pracujących metodą CLIL i jest pierwszą taką publikacją na polskim rynku. Autorki podają w niej zarys teoretyczny i praktyczny, który dotyczy edukacji dwujęzycznej całościowo i wszyscy nauczyciele mogą z niego czerpać. Z książki skorzystają studenci wszystkich ścieżek kształcenia nauczycieli języków obcych, zwłaszcza angliści, jak również nauczyciele akademiccy przygotowujący przyszłych nauczycieli do pracy w szkołach i pracujący z przyszłymi nauczycielami na studiach podyplomowych, czynni zawodowo nauczyciele i lektorzy CLIL zainteresowani podnoszeniem swoich kwalifikacji oraz nauczyciele pracujący w szkołach dwujęzycznych, zarówno nauczyciele przedmiotowi, jak i językowi.
Dorota Muszyńska-Wolny, Piotr Michałowski, Dorota Urbanek (red.) Język rosyjski jako obcy. Dydaktyka przekładu, słowniki i pomoce naukowe. Русский язык как иностранный. Дидактика перевода, словари и учебные пособия
Uniwersytet Warszawski. Warszawa 2019. ISBN 978-83-951407-4-7, ss. 264.
Dwuczęściowa monografia zawierająca teksty autorów reprezentujących akademickie ośrodki naukowe z Polski, Francji i Rosji. W pierwszej części znajdują się prace poświęcone zagadnieniom dydaktyki przekładu z języka rosyjskiego i na ten język. Prezentują one rozważania dotyczące m.in. przekładu różnych typów tekstów (w tym audiowizualnych) oraz konkretnych zjawisk językowych (nazw realiów, frazeologizmów). Teksty dotyczą również rozwiązań metodycznych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, a także współczesnych koncepcji lingwistycznych (np. teoria frejmów). Na część drugą tomu składają się teksty poświęcone szeroko rozumianym pomocom naukowym, w tym nowym typom słowników dwu- i wielojęzycznych (słownikowi metafor, paraleli frazeologicznych, homografów) oraz bazom leksykalnym.
Dorota Muszyńska-Wolny, Piotr Michałowski, Dorota Urbanek (red.) Język rosyjski jako obcy. Dydaktyka w audytorium słowiańskim i niesłowiańskim. Русский язык как иностранный. Дидактика в славянской и неславянской аудитории
Uniwersytet Warszawski. Warszawa 2019. ISBN 978-83-951407-3-0, ss. 329.
Dwuczęściowa monografia zawierająca teksty autorów reprezentujących akademickie ośrodki naukowe z Polski, Czech, Francji, Grecji, Kazachstanu, Litwy, Rosji, Serbii i Ukrainy. W części „Dydaktyka w audytorium słowiańskim” poruszane są problemy kształtowania kompetencji międzykulturowej i leksykalnej w różnych aspektach oraz rozwiązań całościowych i kursów m.in. w obszarze komunikacji biznesowej. Teksty dotyczą również nowoczesnych metod nauczania z wykorzystaniem materiałów audiowizualnych. Na część „Dydaktyka w audytorium niesłowiańskim” składają się teksty poświęcone takim szczegółowym aspektom dydaktyki ogólnego i specjalistycznego języka rosyjskiego, jak interferencja językowa na poziomie fonetycznym i leksykalnym oraz współczesne metody dydaktyczne m.in. z zastosowaniem komunikatorów internetowych.
Aleksandra Niewiara Imagologia – pamięć zbiorowa – umysł i kultura
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3469-1, ss. 320.
Tematem książki są zagadnienia zbiorowych wyobrażeń o narodach, które scharakteryzowano jako konceptualizacje kulturowe i opisano pod względem ich powstawania, przetwarzania i ewolucji zarówno w indywidualnym umyśle, jak i w kulturze. Zostały one także przedstawione jako kategorie pamięci zbiorowej, istotne w procesie wyłaniana się aktualnych dla danego czasu tożsamości wspólnotowych. W pracy omówiono wyniki trwającego ponad dwadzieścia lat badania, w którym zastosowano oryginalną metodę porównania badania asocjacyjnego wizualnego, polegającego na rysowaniu przez respondentów przedstawicieli narodów, z tradycyjnym badaniem nastawionym na uzyskanie wyników werbalnych.
Publikacja adresowana jest do etnolingwistów, antropologów, psychologów oraz do wszystkich zainteresowanych problematyką stereotypów narodowych oraz pamięci zbiorowej.
Danuta Pluta-Wojciechowska Efektywność terapii dyslalii: logopedyczno-lingwistyczna analiza wyników badań
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3629-9, ss. 332.
Książka prezentuje pierwsze w Polsce badania dotyczące efektywności terapii w przypadku wad wymowy wynikających z zaburzeń anatomicznych i czynnościowych, takich jak ankyloglosja, wada zgryzu, przerost migdałka gardłowego, zaburzenia oddychania i połykania. Autorka przedstawia wyniki badań na tle szerokiego kontekstu poznawczego. Analizuje bowiem transformację diagnozy i terapii wad wymowy, jaka odbyła się w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat w polskiej logopedii. Na takim tle omawia opracowaną przez siebie oryginalną Strategiczną metodę usprawniania realizacji fonemów (SMURF) i podstawy Fizjologicznej terapii miofunkcjonalnej (FTM). Monografia zawiera relację w wyników badań efektywności terapii za pomocą SMURF i FTM z wykorzystaniem analiz lingwistycznych i logopedycznych, a także testów statystycznych. Autorka porównuje opracowaną przez siebie metodę terapii z innymi sposobami postępowania opisanymi w literaturze polskiej i zagranicznej. Przedstawione studia ukazują SMURF jako oryginalną metodę terapii, która ma wyraźne umocowania lingwistyczne, biologiczne i logopedyczne. Jest także jedyną metodą terapii dyslalii w Polsce, której skuteczność została udowodniona w badaniach naukowych.
Małgorzata Płomińska Juristische Fachphraseologie – zwischen Konvention und Routine. Untersucht am Beispiel deutscher und polnischer Gesetzestexte zum Zivilrecht
Peter Lang Verlag. Frankfurt am Main u.a. 2019. ISBN: 978-3-631-79361-9, ss. 420.
Wiele gatunków tekstów używanych w obrębie dyscypliny prawa powstaje w powtarzających się i standaryzowanych sytuacjach. Ich cechą charakterystyczną i wyróżniającą jest w związku z tym wielopoziomowa formuliczność oraz konwencjonalizacja, której przedstawienie stanowi cel pracy. Głównym przedmiotem publikacji jest frazeologia specjalistyczna niemieckiego i polskiego języka prawa, przedstawiona na przykładzie niemieckich i polskich tekstów ustaw. Występujące w analizowanych tekstach frazeologizmy specjalistyczne zostały poddane klasyfikacji, opisane w aspekcie formalnym, semantycznych oraz w funkcjach w badanych tekstach.
Artur Rejter Nazwy własne w kon/tekstach kultury
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3445-5, ss. 316.
Pomieszczone w książce rozważania podporządkowano różnym zagadnieniom zebranym w pięciu ogniwach tematycznych odzwierciedlających zainteresowania autora problematyką nazw własnych. W grupie pierwszej znalazły się teksty dotykające problematyki ogólnej, teoretycznej, syntetyzującej, a ściślej propozycji ujęć problematyki onomastycznej z uwzględnieniem zdobyczy współczesnej lingwistyki. Ujęcia te stanowią próby sformułowania propozycji ścieżek badawczych o szerszych perspektywach zasięgu. Kolejna część zbiera teksty będące onomastycznymi re/interpretacjami dzieł literatury epok minionych (głównie baroku, ale też pozytywizmu i piśmiennictwa XX wieku). W ogniwie trzecim zaproponowano opracowania sytuujące onomastykę w kontekście gender studies, co stanowi rzadkość w polskim językoznawstwie. Podobnie — nieczęsto — podejmuje się problematykę analiz onomastycznych tekstów popkulturowych. Temu zagadnieniu poświęcona jest część czwarta. Monografię zamykają dwa teksty o charakterze rekonesansu, dotyczące wybranych problemów tematycznych z zakresu ideonimii oraz zoonimii (ogniwo piąte).
Stanislav Štěpáník, Klára Eliášková, Eva Hájková, Eva Höflerová, Jana Kesselová, Martin Klimovič, Ludmila Liptáková, Bernadeta Niesporek-Szamburska, Jolanta Nocoń, Marta Szymańska Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi
Nakladatelství Karolinum, Praha 2019. ISBN: 978-80-246-4353-3, ss. 226.
This monograph represents a unique achievement in our linguistic and didactic production as the cooperation of experts in didactics of language instruction from the Czech Republic, Slovakia and Poland, three countries that are close linguistically, historically, culturally and socially, offers a remarkable contrastive view of the main theme of the book, the relationship between language and communication. From the perspective of language instruction as well as from a broader, international view, its solution appears fundamental for creating an suitable environment for teaching native languages, for an examination and improvement of its quality and, primarily, for implementing innovations. In the Czech-Slovak-Polish environment, this monograph represents a work, which addresses the issue with complexity and in depth. To address the issues that the instruction of Czech, Slovak and Polish faces, the scholars present a systemic communicative and functional approach as the basic starting point, which is elaborated in the publication.
Monika Sułkowska (red. naukowy), Anna Dolata-Zaród, Dominika Topa-Bryniarska Frazeologia somatyczna w ćwiczeniach. Tom 1: Język francuski
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019, ISBN: 978-83-226-3631-1, ss. 145.
Opracowanie Frazeologia somatyczna w ćwiczeniach. Tom 1: Język francuski jest częścią projektu badawczo-wdrożeniowego prowadzonego w Uniwersytecie Śląskim przez Zespół Romanistów, który pracuje pod kierunkiem dr hab. Moniki Sułkowskiej.
Książki obejmują ćwiczenia z szeroko rozumianej frazeologii związanej z nazwami części ciała ludzkiego oraz z nazwami jego podstawowych atrybutów. Do podręczników dołączono klucze z poprawnymi rozwiązaniami ćwiczeń, a także testy kontrolne pozwalające na samosprawdzenie nabytych kompetencji frazeologicznych. Opracowanie zawiera także pomocne przy rozwiązywaniu ćwiczeń glosariusze, które obejmują struktury frazeologiczne pojawiające się w kolejnych rozdziałach. Frazeologia somatyczna reprezentuje najbardziej produktywny obszar frazeologii, który jest zarazem często używany we wszystkich językach naturalnych. Celem opracowania jest pomoc w rozwijaniu i doskonaleniu kompetencji frazeologicznych w językach obcych.
Podręczniki kierowane są do wszystkich osób uczących się języka francuskiegio, hiszpańskiego lub włoskiego na wyższym poziomie zaawansowania (B2-C2), w tym przede wszystkim do studentów szeroko pojętych studiów romanistycznych.
Cecylia Tatoj, Sergio Balches (red.) Voces y caminos en la enseñanza de español /LE: desarrollo de las identidades en el aula
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3488-2, ss.240
Monografia „Voces y caminos en la enseñanza de español /LE: desarrollo de las identidades en el aula”, ma na celu przedstawienie różnorodności badań prowadzonych we współczesnej dydaktyce języka hiszpańskiego dotyczących kształtowania się i rozwijania tożsamości. Znajdziemy w niej dwanaście rozdziałów napisanych przez autorów reprezentujących polskie i zagraniczne uczelnie, poświęconych zarówno rozważaniom teoretycznym zawartym w pierwszej części, jak i konkretnym propozycjom wykorzystania badań w praktyce glottodydaktycznej, które opisane zostały w części drugiej.
Jacek Warchala Formy perswazji
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3684-8, ss. 428.
Książka próbuje ustalić dystynkcje między dowodzeniem, argumentacją, manipulacją, informacją a perswazją sensu stricto. Perswazja została określona jako wywieranie wpływu drogą racjonalną lub emocjonalną, a precyzyjniej, jako forsowanie znaczeń i sensów, co ma na celu zmianę pierwotnego stanowiska. Zostały także określone i scharakteryzowane warunki w jakich odbywa się argumentacja, dowodzenie, manipulacja, informowanie oraz tzw. coercive persuasion i czym różnią się te techniki od perswazji sensu stricto.
W książce omówione zostały niektóre pragmatyczne warunki konieczne, aby perswazja mogła zaistnieć jako akt mowy: warunek wolności, warunek polaryzacji sądów, równoważności racji, wspólnoty świata i języka, warunek wystąpienia sytuacji dialogowej, afirmatywnego stanowiska uczestników działania perswazyjnego, wspólnoty kodu, emocjonalizacji przekazu werbalnego i pozawerbalnego, właściwego statusu nadawcy, zachowania procedury wywodu, technologizacji perswazji, wreszcie warunek przyjemności estetycznej.
Omówione zostały szczegółowe zagadnienia perswazyjnej natury języka, prawdy, postprawdy i kłamstwa, emocjonalizacji przekazu dziennikarskiego jako przykładu dominacji w dyskursie publicznym perswazyjnych zabiegów zmierzających do pozyskiwania czytelników i wyborców nad obiektywną informacją; omówiono zagadnienie metafory i jej funkcji perswazyjnej w polityce i praktyce dziennikarskiej; omówione zostało zagadnienie wizualności w perswazji i roli argumentów wizualnych we współczesnej kulturze multimedialności; szczegółowo omówiono językowe wyznaczniki perswazyjnego przekazu oraz redefiniowanie znaczeń jako zabieg na pograniczu perswazji i manipulacji. Zaproponowane zostało także rozdzielenie faktu i wydarzenia i omówiono problem faktów jako zinterpretowanych wydarzeń i problem tzw. faktów medialnych.
Całość osadzona jest w tradycji retoryki jako teorii perswazji i przynosi bogaty materiał definicyjny.
Książka przeznaczona jest dla badaczy języka i komunikacji, studentów, dziennikarzy, marketingowców, wszystkich zainteresowanych komunikowaniem, manipulowaniem informacją, technikami perswazji.
Adam Warzecha Kościół w sferze publicznej: Natanek, Nergal, Boniecki. Wybrane studia przypadków
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978‑83‑226‑3597-1, ss. 210.
Relacje pomiędzy Kościołem rzymskokatolickim i sferą publiczną odgrywają ważną rolę w polskim życiu społeczno–politycznym. Ostatnio sytuacja Kościoła stała się jednak bardziej złożona. Książka stanowi próbę udzielenia odpowiedzi na pytania o przyczyny tej sytuacji. Czytelnik dowiaduje się w jaki sposób polski Kościół funkcjonuje komunikacyjnie w sferze publicznej i jakie strategie dyskursywne stosuje. W badaniu zastosowano Krytyczne Public Relations (KPR), oryginalne i prezentowane po raz pierwszy interdyscyplinarne podejście badawcze, łączące aparaty pojęciowe public relations (PR) i Krytycznej Analizy Dyskursu (KAD). Zastosowano je do analizy bardziej i mniej utrwalonych w polskim Kościele przejawów semiozy komunikacyjnej typu public relations. Uzyskano w ten sposób odpowiedź na pytanie w jaki sposób zmaterializowała się ona w wielorakich „twardych” kościelnych strukturach społecznych (instytucje, stanowiska, funkcje, strategie, procedury itp.) i jak operacjonalizowana jest w „miękkich”, nietrwałych, choć konkretnych i dynamicznych zdarzeniach komunikacyjnych. W tym celu zbadano studia przypadków ks. Piotra Natanka, Adama „Nergala” Darskiego i ks. Adama Bonieckiego.
Wioletta Wilczek (red.) Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 7
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3411-0, ss. 192.
Publikacja przedstawia dorobek ogólnopolskiej konferencji naukowej studentów, doktorantów i młodych doktorów (Katowice, 9 XI 2016). Autorzy zgromadzonych w tomie artykułów skupili się na takich kwestiach, jak: 1) opis leksyki dawnej (też współczesnej) zorientowany słowotwórczo, semantycznie czy etymologicznie; 2) analiza dawnych tekstów; 3) zagadnienia poprawności ortograficznej i językowej. Wskazane kręgi tematyczne stały się podstawą podziału niniejszej książki na trzy części zatytułowane: Język a słowo, Język a tekst oraz Język a ortografia.
Iwona Wowro, Mariusz Jakosz, Jolanta Gładysz (red.) Geöffnetes Zeitfenster nutzen! Frühes Fremdsprachenlernen – Zwischen Theorie und Praxis
V&R unipress. Göttingen 2019. ISBN 978-3-8471-1010-1, ss. 366.
Monografia zbiorowa, która zawiera 18 prac naukowych polskich i zagranicznych germanistów, obejmuje przyczynki z zakresu szeroko pojętej wielojęzyczności i akwizycji języka drugiego ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień glottodydaktycznych. Uwaga badawcza autorów koncentruje się m.in. na przedstawieniu argumentów przemawiających za wczesnym uczeniem się języków obcych oraz dydaktyczno-metodycznych postulatów wczesnego nauczania języków obcych z perspektywy niemieckiej i polskiej.
Marta Zając, Ireneusz Kida (red.) Studia hebraica: księga pamiątkowa Seminarium Wiedzy o Hebrajszczyźnie Biblijnej dedykowana Pani Profesor Kamilli Termińskiej
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2019. ISBN: 978-83-226-3662-6, ss. 349.
Studia Hebraica to wyjątkowy zbiór artykułów i wspomnień, których początek i inspirację stanowiły spotkania z Panią Profesor Kamillą Termińską, na zorganizowanym przez nią i prowadzonym przez kilkadziesiąt lat Seminarium Wiedzy o Hebrajszczyźnie Biblijnej. Studia językoznawcze przeplatają się z szerszą refleksją nad żydowską kulturą i religią. Analizy hebrajskich rdzeni i leksemów wraz z ich symboliką (mężczyzna, kobieta, noga, krew); analizy znanych biblijnych fraz (Arka Pana, światło i ciemność; bezład i pustkowie, nawrócenie); hebrajski paralelizm; studia nad chasydyzmem; spory rabinów; mistyka liter hebrajskiego alfabetu; obraz żyda w kulturze i literaturze polskiej, renesansowe przekłady Biblii; postaci żydowskich krytyków literackich, rozważania nad ideą uniwersytetu i naukowego autorytetu – to imponujący wachlarz zagadnień, przedstawianych z badawczą pasją i osobistym zaangażowaniem. Obrazu dopełniają krótkie formy poetyckie oraz wplecione w teksty naukowe wątki bardzo osobiste. Tom zawiera także liczne dodatki oddające specyfikę seminaryjnych spotkań, a także obszerne cytaty z prac naukowych pani profesor Termińskiej, w których znajdziemy jej osobiste przemyślenia na temat języka, językoznawstwa, kultury Zachodu, Biblii hebrajskiej i wiele innych.
Edyta Źrałka Manipulation in Translating British and American Press Articles in the People’s Republic of Poland
Cambridge Scholars Publishing. Newcastle upon Tyne 2019. ISBN: 978-1-5275-1668-7, ss. 288.
Książka porusza problem manipulacji w tłumaczeniu brytyjskich i amerykańskich artykułów prasowych na język polski pod wpływem cenzury prewencyjnej w czasopiśmie Forum. Przeglad Prasy Światowej w okresie PRL. Obecność manipulacji tekstem źródłowym w tłumaczeniu została potwierdzona analizą porównawczą tekstów źródłowych i docelowych. Analizie poddano tematykę artykułów, elementy edytorskie, techniki tłumaczenia oraz obecność cech charakterystycznych dla nowomowy. Zaobserwowano istnienie metod manipulowania tekstem źródłowym w ramach wszystkich wybranych obszarów analitycznych. Manipulację stosowano w celu tworzenia pozytywnego wizerunku władz komunistycznych i sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w kraju. Książka oferuje szeroki zakres teorii i praktyki dotyczącej specjalistycznego języka polityki i propagandy, teorii tłumaczenia, strategii i technik tłumaczeniowych oraz stanowi źródło wiedzy i praktyki zarówno dla początkujących tłumaczy, jak i specjalistów.
