Iwona Loewe (red.)
Encyklopedia mediolingwistyki
Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2023. ISBN: 978-8-32-423945-0, ss.513
Przez prawie 70 lat polscy językoznawcy prowadzili efektywne badania nad komunikacją za pośrednictwem mediów masowych. Mija dekada od ukazania się na rynku wydawniczym monografii Bogusława Skowronka Mediolingwistyka. Wprowadzenie (Kraków 2013), która dała tym badaniom nominację. Należy się zatem Czytelnikom przewodnik naukowy po mediolingwistyce jako nazwanej już subdyscyplinie w postaci encyklopedii. Zawiera ona wiedzę o najczęściej podejmowanych przedmiotach badań ujętą w dziewięć zasadniczych części: METODOLOGIE I METODY, MEDIA MASOWE, MEDIALNY AKT KOMUNIKACJI, TEKST MEDIALNY, GATUNEK MEDIALNY, DYSKURS MEDIALNY, ZNAK, NADAWCA, ODBIORCA. Rodzajem uznania jest część encyklopedii przeznaczona na zwartą charakterystykę badań mediolingwistycznych prowadzonych w krajach niemieckojęzycznych, w Czechach i Rosji, na Słowacji, Ukrainie oraz Białorusi.
Beata Abdallah-Krzepkowska, Katarzyna Górak-Sosnowska, Joanna Krotofil, Anna Piela
Managing spoiled identity. The case of Polish female converts to Islam.
Wydawnictwo Brill, Leiden 2023, ISBN: 978-90-04-52953-3, ss. 253
This is the first systematic study of Polish women’s conversion to Islam in English. Through interviews with Polish female converts to Islam and ethnographic observation, we learn about their journey to Islam in a country where Muslims constitute less than 0,5% of the population and experience daily struggles related to maintaining their national and religious identities sometimes considered to be spoiled. The analysis presented in the book illuminates different factors that shape the converts’ religious lives: attempts to establish “Polish Islam” with its unique cultural flavor; a new hybrid language that includes Polish, English and Arabic elements; intersectional identities as women, Muslims, Poles, and Eastern European immigrants among those who live outside of Poland. This study offers a fascinating window into the lives of Muslims in a sociopolitical context that is considered to be on the margins of the “Muslim world”.
Ewa Biłas-Pleszak, Marcin Maciołek, Katarzyna Sujkowska-Sobisz, Jaśmina Śmiech, Jolanta Tambor, Kinga Wąsińska
Inkluzywny narzędziownik stanowisk, funkcji i zawodów w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (słownik fleksyjno-słowotwórczy).
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023, ISBN: 978-83-226-4379-2, ss. 132
Publikacja ma pomóc tym, którzy chcą posługiwać się feminatywami i osobatywami (wobec osób niewskazujących na płeć), a nie zawsze wiedzą, które wybrać lub jak je tworzyć, i tym, którzy są takim formom przeciwni, ale może zechcą się z nimi zapoznać. Dlaczego „narzędziownik”? Bo ma stanowić poręczne narzędzie dla użytkowników polszczyzny. Recenzentka, prof. M. Gębka-Wolak z UMK napisała: „publikacja ma charakter doradczy, a nie nakazowy. To w gestii użytkowników języka […] leży wybór środków językowych nazywających stanowiska, funkcje i zawody”. Na pytanie bowiem: „Czy trzeba używać nazw żeńskich, czyli feminatywów?”, autorki i autorzy narzędziownika odpowiadają NIE. Na kolejne: „Czy można używać nazw żeńskich, czyli feminatywów?” – już zdecydowanie TAK. Decyzja w tej sprawie zależy od preferencji osoby pełniącej daną funkcję, zajmującej stanowisko, posiadającej tytuł, stopień, wykonującej jakąś czynność czy zawód oraz preferencji kogoś, kto mówi o takiej osobie. Tylko taka postawa pozwala na poszanowanie różnorodności oraz potrzeby swobodnego i wolnego od nacisku jej wyrażania.
Andrzej Charciarek
Polskie i czeskie napisy publiczne. Stylistyka i pragmatyka.
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023, ISBN: 978-83-226-4272-6, ss. 258
Tematem monografii są polskie i czeskie napisy publiczne ujęte jako zjawisko komunikacyjne i tekstowe powiązane z miejscem funkcjonowania, relacjami nadawczo-odbiorczymi i pełnionymi funkcjami. Autor koncentruje się na zagadnieniach statusu napisów publicznych oraz ich wyznaczników stylistycznych i komunikacyjnych. Zwraca uwagę na pokrewieństwo napisów publicznych zarówno z tekstami administracyjnymi, jak i z tekstami potocznymi, ze względu na różny stopień świadomości stylistycznej ich autorów. Publikacja adresowana jest głównie do lingwistów zainteresowanych zagadnieniami komunikacyjnymi i tekstologicznymi we współczesnym języku polskim i czeskim.
Mariusz Jakosz, Marcelina Kałasznik (red.)
Corona-Pandemie im Text und Diskurs
Wydawnictwo Brill: V&R unipress, Göttingen 2023. ISBN: 978-3-8471-1628-8, ss. 317.
Oryginalność monografii ujawnia się w lingwistycznej refleksji nad ważnym tematem, jakim jest pandemia koronawirusa oraz w ukazaniu różnorodności perspektyw metodycznych współczesnej lingwistyki w efektywnym badaniu rzeczonego zagadnienia. Podjęta tematyka wpisuje się w aktualny nurt pogłębionych badań dotyczących poszukiwania nowych rozwiązań w wymienionym obszarze i otwiera wiele nowych pól badawczych.
Bernadeta Niesporek-Szamburska, Maria Wacławek, Zuzana Obertová, Ivana Dobrotová, Anita Račáková (red.)
Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje.
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023, ISBN: 978-83-226-4329-7, ss. 538
Publikacja jest efektem współpracy badaczy oraz nauczycieli z Polski, Czech, Słowacji i Węgier w ramach projektu „Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje” (VF 22020071), koordynowanego przez Interdyscyplinarne Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Publikacja przybliża problematykę zmian klimatycznych oraz ideę przeformułowania zadań współczesnej humanistyki w krajach V4 i na świecie. Artykuły podejmują zagadnienia związane z interdyscyplinarną perspektywą w akademickiej i szkolnej edukacji proekologicznej oraz prezentują szeroką przestrzeń jej realizacji: od teorii ekodydaktyki – uniwersyteckiej i szkolnej, przez badania edukacyjne, koncepcje nauczania, ekotransformacje w edukacji, nowe metodologie, aż po przykłady dobrych praktyk (w postaci scenariuszy lekcji, ekoaktywności czy prezentacji realizowanych projektów). Publikacja jest kierowana do środowisk uniwersyteckich i szkolnych, badaczy, dydaktyków i nauczycieli zainteresowanych interdyscyplinarną humanistyczną edukacją proekologiczną.
Anna Stwora
Synergistic Application of Metaphorical and Humorous Elements in Polish and English Advertising Discourse
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023. ISBN: 978-83-226-4170-5, ss. 452.
Celem monografii jest analiza metafory i humoru współwystępujących w multimodalnej reklamie prasowej – w języku polskim i angielskim. Punktem wyjścia refleksji jest zwrócenie uwagi na podobieństwa konceptualne w sposobach konstruowania i rozumienia zarówno humoru jak i metafory, które autorka wiąże z teorią integracji pojęciowej. Analiza zebranego materiału reklamowego pozwala przyjrzeć się synergicznemu działaniu obu zjawisk. Co więcej, badaniu poddane zostają odczucia respondentów dotyczące atrakcyjności wybranych reklam oraz stopnia ich zabawności. Uzyskane rezultaty pomagają odpowiedzieć na pytanie, jak uczestnicy badania rozumieją mechanizmy humoru i metafory w reklamie, co pozwala na zidentyfikowanie podobieństw i różnic między przykładami z każdej grupy językowej.
Joanna Wilk-Racięska
En busca de la imaginería y la atmósfera de la obra original en la traducción
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2023. ISBN: 978-83-226-4297-9, ss. 154.
Autorka proponuje analizę tak nieuchwytnej wydawałoby się rzeczy jak opis atmosfery tekstu źródłowego w tekście docelowym. Zadanie to prowadziło stosunkowo niedawno do formułowania zdawkowych i subiektywnych uwag, które z naukowością nic, albo niewiele miały wspólnego, bowiem nie istniały wyspecjalizowane środki językowe do tworzenia i odtwarzania autorskich wyobrażeń, które tworzą literacki klimat. Jednak tej publikacji udało się uniknąć tego niebezpieczeństwa dzięki propozycjom kognitywistów. Punktem wyjścia jest przekonanie, że pisarze – mając do dyspozycji jedynie znaki językowe – tworzą obrazy utrwalane przed oczami czytelników. Narzędzia badawcze służące do analizy dzieła literackiego i jego przekładu zostały przedstawione w części pierwszej. Natomiast część II to aplikacja owych „narzędzi” do przekładów dokonanych przez doświadczonych tłumaczy [na język angielski, francuski, polski i rosyjski] i krytyczny komentarz rezultatu ich pracy.
Zuhal Ayik Yildirim, Katarzyna Baca, Beata Duda, Małgorzata Grzonka, Justyna Jopek, Dionisia Koutsi, Marta Margiel, Renata Pajda
Jak uczyć się kreatywnie? Podręcznik dla uczniów
Fundacja Wiedzy i Dialogu Społecznego Agere Aude, Chorzów 2023. ISBN: 978-83-964664-0-2, ss. 60.
Zapraszamy Cię w podróż do świata kreatywności. W czasie tej lekturowej wędrówki z pewnością napotkasz wiele inspiracji, wskazówek i zadań, które pomogą Ci łatwiej i skuteczniej uczyć się, pracować, a także twórczo korzystać z tego, co oferuje świat dookoła. To, od czego zaczniesz, zależy wyłącznie od Ciebie. Zajrzyj na kolejną stronę, gdzie – tam znajdziesz spis tematów tego podręcznika. Wybierz interesujące Cię wyzwanie i podejmij je, przechodząc do odpowiedniego działu, a potem i zacznij odkrywać siebie i swoje pokłady kreatywności!…(frag. wstępu).