dr Mateusz Sokulski
adiunkt w Instytucie Historii UŚ (od października 2017 r.) Zainteresowania badawcze: historia Jugosławii i Europy Środkowo-Wschodniej, opór społeczny wobec komunizmu, historia dyplomacji.
Stażysta na Stanford University, Center for Russian, East European and Eurasian Studies w 2022 r. oraz laureat Stypendium Wyszechradzkiego w Open Society Archives w Budapeszcie w 2024 r. Prowadził badania w Instytucie Hoovera, archiwach w Moskwie, Belgradzie, Zagrzebiu, Pradze i Budapeszcie. Autor książki Polska w polityce Jugosławii w latach 1968-1981 (Katowice-Warszawa 2024) oraz ponad 20 artykułów naukowych. Współtwórca scenariusza i współreżyser (wspólnie z Grzegorzem Czerniakiem) filmu dokumentalnego Belgrad solidarny z „Solidarnością” (prod. Śląskie Centrum Wolności i Solidarności 2020). W 2018 r. uhonorowany Nagrodą II stopnia w Konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego Debiut Historyczny Roku w kategorii prac doktorskich.
W 2021 r. ukończył szkolenie organizowane przez MEiN i Uniwersytet w Groningen „Masters of Didactics”.
adres email: mateusz.sokulski@us.edu.pl
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1204-429X
https://silesian.academia.edu/MateuszSokulski
https://www.researchgate.net/profile/Mateusz-Sokulski
Najważniejsze publikacje:
- Polska w polityce Jugosławii 1968-1981, Katowice-Warszawa 2025, ss. 560.
- Stany Zjednoczone wobec możliwości wykorzystania górnośląskiego węgla do odbudowy Europy po 1945 r., „Polska 1944/1945-1989. Studia i materiały” 2024, nr 22, s. 53-83.
- Proces w Sarajewie w 1983 roku na tle sytuacji politycznej i społecznej Jugosławii lat 80. XX wieku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne” 2023, vol. 2, nr. 150, s. 387-405.
- Między upamiętnieniem a manipulacją: miejsce obozu koncentracyjnego w Jasenovacu w serbskiej pamięci i przestrzeni publicznej lat 80. i 90. XX wieku, „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia” 2023, nr. XXX, s. 225-248.
- Die nicht-nationalistische Anti-Regime-Elite in Serbien angesichts des sich zwischen 1976 und 1984 in Jugoslawien vollziehenden Wandels, [w:] R. Dampc-Jarosz, A. Kałuża (Hg.), Narrative des Wandels : Transformationsprozesse nach 1989 in den mittel- und osteuropäischen Literaturen, Göttingen 2022, s. 263-281.
- Sovjetski pogled na zbivanja u Hrvatskoj i Jugoslaviji u drugoj polovini 1950-ih i početkom 1960-ih, „Časopis za suvremenu povijest”, 2021, br 3, s. 875-899.
Mateusz Sokulski, PhD
Assistant Professor in the Institute of History, University of Silesia in Katowice
e-mail: mateusz.sokulski@us.edu.pl
ORCID 0000-0003-1204-429X
https://silesian.academia.edu/MateuszSokulski
https://www.researchgate.net/profile/Mateusz-Sokulski
https://scholar.google.com/citations?user=xeRiNd8AAAAJ&hl=pl
Research interests:
– history of Central-Eastern Europe 1945-1989
– history of diplomacy
– democratic opposition in Central-Eastern Europe
– history of Yugoslavia in the 20th century
Selected publications:
- Sokulski, Reakcje społeczeństwa jugosłowiańskiego na powstanie i rozwój Solidarności 1980-1981 [The reaction of Yugoslav society to the establishment and development of “Solidarity” 1980-1981], “Pamięć i Sprawiedliwość” no.1 (35) 2020, pp. 226-251.
- Sokulski, Politički procesi u Poljskoj u stavovima SKJ 1956-1970. godine [The Yugoslav Communists’ Society and its assessment of the political processes in Poland], “Historijski zbornik” 2(72) 2019, pp. 331-356.
- Sokulski, Proces zjednoczeniowy PPR i PPS w latach 1945-1948 z perspektywy jugosłowiańskiej [The process of PPR and PPS unification in 1945-1948 from a Yugoslav perspective], “Pamięć i Sprawiedliwość” no. 2(32) 2018, pp. 211-235.
- Sokulski, M. Previšić, W opozycji do Moskwy. Jugosłowiańska „droga do socjalizmu” 1948-1956 [In opposition to Moscow. The Yugoslav “road to socialism” 1948-1956], no. 2(28) 2016, pp. 396-417.
- Sokulski, Mihajlo Mihajlova droga od badacza literatury rosyjskiej do dysydenta (1964-1966) [Mihajlo Mihajlov’s road from Russian literature researcher to dissident (1964-1966)], [in:] Letnia Szkoła Historii Najnowszej IPN 2015, eds. J. Szumski and Ł. Kamiński, Warszawa 2016, pp. 91-102.
- Sokulski, Sytuacja w Polsce w latach 1978-1981 w świetle dokumentów najwyższych władz jugosłowiańskich [The situation in Poland in 1978-1981 in the light of the highest Yugoslav authorities’ documents], [in:] Świat wobec Solidarności 1980-1989, eds. Ł. Kamiński and P. Jaworski, Warszawa 2013.
Fellowships and grants:
- Polityka kulturalna jako mechanizm działań podporządkowania w polityce ZSRR w latach 1955-1957/1958. Przypadek Polski i Jugosławii. Project manager, the National Science Center, Miniatura 2 (December 2018—December 2019);
- Stosunki sowiecko-polskie 1953-1964. Sprawy zagraniczne i kwestie bezpieczeństwa. Dokumenty, Vol. 2, eds. Władysław Bułhak (leading editor) and Mateusz Sokulski (planned date of publication 2022) — collaboration in the IPN Central Research Project RGANI: Dokumenty do stosunków polsko-radzieckich 1953-1964 (od 2016 r.), participation in the compilation of the bilingual text (Polish, Russian) and the construction of the research apparatus and biographical entries for the publication;
- Collaboration in the IPN Research Project, Opozycja demokratyczna w PRL 1976–1989. Encyklopedia Solidarności, the preparation of one bibliographical entry for Vol. 3, Encyklopedia „Solidarności”, and 3 bibliographical entries for Vol. 4, Encyklopedia „Solidarności”.
Academic outreach and engagement:
- Director and scriptwriter (together with Grzegorz Czerniak) of the documentary Belgrad solidarny z „Solidarnością”, production: Film System Grzegorz Czerniak, Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, 2020. Premiere: March 17, 2021, Katowice.
- Open lecture in the Croatian Institute of History (Hrvatski Institut za Povijest) in Zagreb, May 2018 — on the March 1968 incidents in Poland.
- Participation in the Silesian Science Festival in 2017-2019 — lectures on the history of Yugoslavia, including sports and democratic opposition.