Śląskie Centrum Wody
BADANIA |
EKSPERTYZY |
MONITORING |
REKULTYWACJA |
Pasją i celem zespołu Śląskiego Centrum Wody jest wieloaspektowe podejście do zagadnień wodnych w środowisku. Dzięki niestandardowemu podejściu i innowacyjnym metodom badawczym ŚCW od 2017 roku prowadzi badania nawodne, podwodne i podziemne, zarówno w środowisku naturalnym zlewni akwenów, jak i w środowisku wirtualnym tworzonych cyfrowo modeli.
Głównym obszarem działania jest Górnośląskie Pojezierze Antropogeniczne z 16 000 zbiorników wodnych, ale Centrum rozwija również działalność poza Śląskiem, wychodząc naprzeciw wyzwaniom związanym z działaniem człowieka w skali lokalnej i globalnej.
ŚCW skupia specjalistów z wielu dziedzin naukowych związanych z gospodarką wodną, zwłaszcza hydro-: geologów, biologów, geografów, ekologów, meteorologów, chemików i informatyków. Na styku dziedzin, także we współpracy międzynarodowej, powstają opracowania, ekspertyzy i innowacyjne rozwiązania na potrzeby nauki, gospodarki i ochrony środowiska. Zespół ŚCW zaprasza wszystkich, których zawodowo lub hobbystycznie interesuje woda: temat-rzeka.
Historia i zadania ŚCW
Śląskie Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zostało utworzone w 2017 roku jako międzywydziałowy zespół prowadzący działalność badawczą, rozwojową, wdrożeniową, popularyzatorską i dydaktyczną związaną ze środowiskiem i gospodarką wodną. Założycielami ŚCW byli naukowcy związani wówczas z Wydziałem Biologii i Ochrony Środowiska oraz Wydziałem Nauk o Ziemi (obecnie jest to Wydział Nauk Przyrodniczych UŚ).
Powstanie jednostki było efektem realizacji i komercjalizacji projektu ZiZOZap realizowanego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (PO Innowacyjna Gospodarka). Funkcję koordynatora i głównego wykonawcy pełnił Uniwersytet Śląski.
W październiku 2019 roku, w ramach reorganizacji struktury uczelni, ŚCW zostało przekształcone w centrum badawcze.
Tematyka badawczo-dydaktyczna ŚCW obejmuje liczne dziedziny nauki, szczególnie związane z fizycznymi, chemicznymi, biologicznymi i ekologicznymi aspektami wód oraz potamologię, limnologię, hydrogeologię, hydrometeorologię, hydrochemię, hydrobiologię, chemometrię, a także inne obszary dotyczące wód i środowiska.
Jednym z najważniejszych zadań centrum jest koordynacja interdyscyplinarnych badań prowadzonych na Uniwersytecie Śląskim oraz przez partnerów w obszarach związanych ze środowiskiem wodnym.
Cele, jakie stawia przed sobą zespół ŚCW, to pozyskiwanie środków na badania i realizacja projektów naukowych. Centrum ma również łączyć naukę z gospodarką poprzez komercjalizację wyników badań oraz współpracę z ekspertami w zakresie opracowywania rozwiązań wspierających gospodarkę wodną.
Członkowie centrum podejmują również działania z zakresu dydaktyki. Inicjują nowe programy nauczania, uwzględniające najnowsze osiągnięcia badawcze i technologiczne, aktualne i przyszłe wyzwania środowiskowe oraz unijne i krajowe uregulowania prawne. Ważnym zadaniem centrum ma być działalność edukacyjna związana z realizowaną tematyką badawczą Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz podmiotów zewnętrznych (w tym szkół). Równolegle z powołaniem ŚCW utworzono Międzywydziałowe Koło Naukowe „Elementum”, działające przy centrum, które wspiera zespoły w trakcie prowadzenia badań. W ramach tej działalności studenci zyskują nowe, często unikalne, kompetencje w prowadzeniu badań, których wyniki są wykorzystywane do przygotowania różnorodnych opracowań naukowych.
Warto również dodać, że zespół tworzący ŚCW ma duże doświadczenie związane z badaniami wód zdobyte w trakcie realizacji projektu ZiZOZap na Zbiorniku Goczałkowickim, weryfikowane i wzbogacane w ramach działalności badawczej podejmowanej w okresie utrzymania trwałości projektu. Były to prace zlecane m.in. przez urzędy takich miast, jak Jaworzno (na zbiorniku Sosina) czy Tychy (na zbiorniku Paprocany) oraz ekspertyzy przygotowane dla Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach, dotyczące oceny stanu wód zlewni Kłodnicy.
Głównym obszarem działania Centrum jest województwo śląskie, na obszarze którego znajduje się prawie 16 000 zbiorników wodnych o łącznej powierzchni prawie 200 km2. Te zbiorniki tworzą jeden z silniej ujeziornionych obszarów, nazwanych przez śp. prof. Andrzeja Jankowskiego Górnośląskim Pojezierzem Antropogenicznym. Wiele z tych akwenów to niezwykle cenne urbanistycznie zbiorniki śródmiejskie, płytkie, o nieuregulowanej gospodarce wodnej, narażone na degradację i wymagające racjonalnego zarządzania. Centrum pragnie rozwijać swoją działalność również poza obszarem Śląska, wykorzystując zdobyte doświadczenie do realizacji projektów w Polsce i za granicą.
ŚCW zaprasza do współpracy pracowników naukowych i dydaktycznych oraz zespoły badawcze i aplikacyjne zarówno związane z Uniwersytetem Śląskim, jak i spoza uczelni.