Niemiecka grupa Rammstein zagrała dwa koncerty na Stadionie Śląskim w Chorzowie w ramach trasy Europe Stadium Tour. Koncerty odbyły się w dniach 30 i 31 lipca 2023r. Ze względu na to, że Stadion Śląski znajduje się w odległości ok. 1300 metrów od Planetarium Śląskiego możliwe było zarejestrowanie drgań wywołanych tym wydarzeniem. W Planetarium zainstalowano sejsmograf Uniwersytetu Śląskiego, który monitoruje drgania skorupy ziemskiej w ramach projektu AdriaArray. Celem tego projektu jest dokładne zbadanie budowy głębokiego wnętrza Ziemi pod Alpami, Karpatami i Półwyspem Bałkańskim.
Stosunkowo niewielka odległość pomiędzy oboma obiektami pozwoliła na zarejestrowanie drgań wywołanych koncertem grupy Rammstein. Pełny zapis drgań koncertu znajduje się na infografice. W czasie ponad dwóch godzin można wyróżnić kilkanaście „mocniejszych uderzeń” o amplitudach wybijających się ponad naturalne tło. Sejsmograf, który pracuje w Planetarium, mierzy prędkości drgań. Na infografice można zaobserwować maksymalne prędkości jakie zostały zarejestrowane w trakcie trwania koncertu i wynoszą odpowiednio 0,01 mm/s dla składowej poziomej wschód-zachód EW oraz po 0,006 mm/s dla składowych: poziomej północ-południe NS i pionowej Z. Czy to jest dużo? Nie, w Planetarium nikt nie był wstanie odczuć tych drgań, oczywiście poza czujnikiem Uniwersytetu i innymi sejsmografami tam się znajdującymi. Na infografice wyróżniono mały fragment, który rozpoczyna się ok. 21:30 czasu polskiego (na infografice jest to około 19:30, ponieważ rejestracje sejsmologiczne odbywają się w uniwersalnym czasie koordynowanym UTC). Na zbliżeniu widać osiem epizodów, najpierw 4 słabsze, a następnie 4 mocniejsze. Każdy trwał minutę lub mniej. Poniżej zbliżenia na zapis koncertu znajduje się diagram pokazujący pozorny ruch sejsmografu w przestrzeni 3D. Jak widać, wychylenia sejsmometru miały kierunek NW-SE, czyli kierunek prostopadły do kierunku wskazującego położenie Stadionu względem Planetarium. Wynika to z charakteru fal powierzchniowych. Dolne dwa diagramy przedstawiają widma amplitudowe, odpowiednio fourierowskie i gęstości widmowej. Na obu widmach widać, że dominujące częstotliwości w sygnale to 2,1Hz, 4,1 Hz oraz 13 Hz. Dodatkowo diagram gęstości widmowej zawiera granice dla dolnego i górnego poziomu szumów. Źle jest, kiedy amplitudy przekraczają górną granica. Na diagramie dla większości częstotliwości amplitudy mieszczą się w „normach”. Czyli jednak Rammstein, aż takiego trzęsienia ziemi nie wywołał, ale na pewno wywołał poruszenie wśród wielu fanów.
Źródło:
AdriaArray: https://orfeus.readthedocs.io/en/latest/adria_array_main.html
Planetarium – Śląski Park Nauki: https://www.planetarium.edu.pl/
Planetarium – Facebook: https://www.facebook.com/PlanetariumSlaskie/?locale=pl_PL
Autor notatki: dr Maciej Mendecki
