Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ks. Jerzy Cuda urodził się w Suchej Górze (Bytom) 20 stycznia 1940 r. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie. Po święceniach prezbiteratu (1964) pracował trzy lata jako wikariusz w parafii Stanowice.

W 1967 r. rozpoczął studia licencjackie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1971 r. przeniósł się do Paryża, aby w Institut Catholique kontynuować studia doktoranckie. Rozprawę doktorską przygotował pod kierunkiem profesora teologii fundamentalnej, dominikanina Claude’a Geffré. 2 lipca 1976 r. obronił tezę doktorską noszącą tytuł La croyance et l’incroyance à la lumière de la théologie de l’espérance. Essai d’une synthèse thématique fondé sur la théologie de l’espérance de J.B. Metz. Po powrocie z Paryża przez jeden rok pracował w parafii Orzegów (pomoc duszpasterska).

Od 1978 do 2001 r. prowadził wykłady z teologii fundamentalnej i religiologii w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie, a później w Katowicach. W tym czasie prowadził równoległe wykłady w Wyższym Instytucie Kultury Religijnej KUL, a także w Eksternistycznych Studiach Teologicznych KUL z siedzibą w Katowicach.

Od 1995 do 2001 r. podjął zajęcia zlecone w Sekcji Teologii Fundamentalnej KUL wygłaszając wykłady monograficzne dla doktorantów. 11 listopada 1999 r. odbyło się kolokwium habilitacyjne na Wydziale Teologii KUL. Uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowo-dydaktycznego i rozprawy zatytułowanej Praktyczno-społeczne kryterium wiarygodności objawionego sensu historii. Analityczno-syntetyczne studium inspirowane paradygmatem nowej teologii politycznej. Habilitacja została zatwierdzona 26 kwietnia następnego roku.

Od 1.10. 2001 r. rozpoczął pracę na powołanym do istnienia Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W pierwszych dwóch latach funkcjonowania Wydziału, ks. J. Cuda pracował jako adiunkt w Zakładzie Teologii Fundamentalnej i Dogmatycznej. W roku akademickim 2003/2004 powołano do istnienia Zakład Teologii Fundamentalnej. Ks. J. Cuda uczestniczy w formalno-merytorycznej organizacji pracy Zakładu jako jego pierwszy kierownik. W 2006 r. został zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego UŚ.

Inspirowany naukowymi środowiskami (Paryż, Münster) badawczy paradygmat J. Cudy wpisany jest w interpretacyjny trójkąt: teologia – antropologia – hermeneutyka. Kluczowym przedmiotem zainteresowania są zagadnienia praktyczno-społecznego kryterium wiarygodności objawionej antropologii. W tym projekcie badań spotyka się całokształt działalności ks. Cudy. Wyraża się to w wykładach kursorycznych i monograficznych. Na uwagę zasługuje podręcznik z teologii fundamentalnej, (Wiary godna antropologia. Hermeneutyczny zarys teologii fundamentalnej, Katowice 2002) uznawany przez polskie środowisko teologów fundamentalnych za klasykę tej dyscypliny teologicznej. Należy także przywołać prowadzone od początku seminarium naukowe z teologii fundamentalnej i liczne grono wypromowanych magistrów. Nie można pominąć wkładu w organizację i uczestnictwo w sympozjach. 23-24 września 2003 r. pod kierunkiem J. Cudy zostało zorganizowane na Wydziale Teologicznym UŚ w Katowicach dla polskiego środowiska naukowego teologów fundamentalnych, międzynarodowe sympozjum, poświęcone społecznej aktualizacji tożsamości człowieka, zwłaszcza w perspektywie przeżywanych na progu XXI stulecia kryzysów postawy prospołecznej i pluralizmu poszukiwań wyjaśnienia tożsamości człowieka. Sympozjum przyjęło charakter zarówno międzynarodowy (prelegenci z Wiednia i Paryża), jak i interdyscyplinarny (obok prelegentów-teologów, zaproszeni zostali przedstawiciele innych dyscyplin naukowych m.in. z Uniwersytetu Warszawskiego /psychologia/ i Wydziału Nauk Społecznych UŚ /socjologia/). Owocem sympozjum była wydana pod redakcją J. Cudy publikacja: Społeczna aktualizacja tożsamości człowieka. Teologia fundamentalna w interdyscyplinarnym dialogu, (Katowice 2004). Trzeba także dodać aktywne wystąpienia J. Cudy w czasie dorocznych zjazdów Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce, którego jest członkiem zwyczajnym, czy w sympozjach organizowanych przez Komitet Nauk Teologicznych PAN. Podczas VIII Zjazdu Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych, odbywającego się w Bydgoszczy (wrzesień 2012), ks. Cuda został włączony do grona Członków honorowych Stowarzyszenia, doceniając jego dorobek naukowy dla rozwoju teologii fundamentalnej.

Będąc na emeryturze, ks. Cuda nie zaprzestał swojego „zmagania się” z problematyką antropogenezy wyrażającej się w poszukiwaniu i odkrywaniu tożsamości człowieka trwając przy modelu prowadzenia myśli, jakim jest paradygmat antropologiczno-hermeneutyczny. Owocem jego przemyśleń, jako teologa objawionej antropologii, było wiele opublikowanych artykułów i publikacji książkowych (m.in. Człowiek dowodem istnienia Boga? (2010), …mamy nadzieję, że w to co wierzymy zrealizujemy miłością… (2016), „Prawa ? Lewa” (Mt 25, 33n). Ostatnia alternatywa (2019).W tym ostatnim tekście, będącym swoistego rodzaju testamentem naukowym pisał: „Historia ludzkości jest więc Nadzieją czekającą na żniwa ostatecznej sprawiedliwości. Stwórczo-zbawczą historię ludzkości zakończy ‘ostatnia alternatywa’: Życie – Śmierć – Zmartwychwstanie” (s.8).

Zobacz: Artykuł poświęcony drodze naukowej ks. Jerzego Cudy, otwierający dedykowaną mu księgę jubileuszową