Uniwersytet Śląski w Katowicach

21 września 2022 (środa). Aula im A. Pawlikowskiego B/1.1

9.00-11.30: Otwarcie Kongresu: JM Rektor UŚ prof. dr hab. Ryszard Koziołek, Dziekan Wydziału Humanistycznego UŚ prof. dr hab. Adam Dziadek; Przewodniczący Stałego Komitetu Mediewistów Polskich prof. dr hab. Stanisław Rosik; Dyrektor Instytutu Historii UŚ prof. dr hab. Jerzy Sperka.

– wręczenie medalu Lux et Laus

– wręczenie Księgi Jubileuszowej prof. dr hab. Leszkowi Słupeckiemu.

11.30-12.15 – przerwa kawowa

12.15-12.45: Prof. dr hab. Krzysztof Ożóg (Uniwersytet Jagielloński): Unum corpus multi sumus – średniowieczny uniwersytet wobec wielokulturowości studentów i mistrzów. Przykład Krakowa.

12.45-13.00 – przerwa kawowa

13.00-13.30: prof. dr hab. Wojciech Fałkowski (Uniwersytet Warszawski/Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum): Rytuał i polityka – instrumenty królewskich rządów.

13.30-14.00 prof. dr hab. Przemysław Urbańczyk (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie): Słowianie byli „produktem przypadku historycznego”.

14.00-15.30 – przerwa obiadowa

15.30-19.00 – obrady w sekcjach

22 września 2022 (czwartek). Aula im A. Pawlikowskiego B/1.1

9.00-9.30 prof. dr hab. Anna Sochacka (Lublin): Przenikanie elementów kultury wschodniochrześcijańskiej na ziemie polskie w średniowieczu (na przykładzie Lubelszczyzny).

9.30-10.00 prof. dr hab. Jerzy Sperka (Uniwersytet Śląski): Na pograniczu Czech i Polski. O księstwie i książętach raciborskich w późnym średniowieczu.

10.00-14.00 – obrady w sekcjach

15.30-19.00 – obrady w sekcjach

20.00-22.00 – uroczysta kolacja (Hotel Katowice)

23 września 2022 (piątek). Aula im A. Pawlikowskiego B/1.1

9.00-9.30 prof. dr hab. Stanisław Rosik (Uniwersytet Wrocławski): „Barbarzyńcy już nie tacy obcy…” – Pomorzanie w hagiografii św. Ottona z Bambergu (XII w.).

10.00-14.00 – obrady w sekcjach

16.00-16.30: Podsumowanie obrad i zamknięcie Kongresu: Przewodniczący Stałego Komitetu Mediewistów Polskich prof. dr hab. Stanisław Rosik; Dyrektor Instytutu Historii UŚ prof. dr hab. Jerzy Sperka.

21 września 2022 (środa). Aula im. Prof. Ireneusza Opackiego – B/039

Moderator: prof. dr hab. Wojciech Iwańczak (Warszawa).

15.30-19.00

Prof. dr hab. Elżbieta Jung (Uniwersytet Łódzki).

Prof. dr hab. Jacek Banaszkiewicz (Warszawa).

Prof. dr hab. Andrzej Buko (Instytut Archeologii i Etnologii PAN).

Prof. dr hab. Leszek Słupecki (Uniwersytet Rzeszowski).

22 września 2022 (czwartek). Sala B/1.28

Moderator: dr hab. prof. UJ Marek Ferenc (Uniwersytet Jagielloński).

10.00-10.20: dr hab. Przemysław Mrozowski, prof. UKSW (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie): Czy książęta w późnym średniowieczu chcieli w swoich wizerunkach rozpoznawać własne twarze? Kilka refleksji o systemach reprezentacji władzy i o początkach portretu w Europie.

10.20-10.40: dr hab. Paweł Gancarczyk, prof. IS PAN (Instytut Sztuki PAN): Franko-flamandzcy kantorzy Fryderyka III i ich wpływ na kulturę muzyczną Europy Środkowej XV wieku.

10.40-11.00: dr Katarzyna Moskal (Muzeum Krakowa): Francuska amonierka w Muzeum Katedralnym na Wawelu jako rekwizyt stosowany w dworskiej dyplomacji.

11.00-11.15 przerwa kawowa

11.15-11.35: dr hab. Bożena Czwojdrak, prof. UŚ (Uniwersytet Śląski): Wielokulturowość dworów polskich królowych w późnośredniowiecznej Polsce.

11.35-11.55 dr hab. Janusz Grabowski, prof. AGAD (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie): W cieniu Jagiellonów. Peryferyjny dwór mazowiecki księcia Janusza II (1471-1495).

11.55-12.15: dr Marta PiberZbieranowska (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN): Model własny czy wzorzec obcy? Organizacja dworu książąt mazowieckich za panowania Anny Radziwiłłówny i jej synów (1503-1526).

12.15-14.00 dyskusja i zakończenie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala B/1.33

Moderator: dr hab. Paweł Stróżyk, prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).

10.00-10.20: dr Anna Adamska (Universiteit Utrecht): Średniowieczny dokument jako znak i przedmiot oglądu. Garść uwag o semiotyce dyplomatycznej i płynących z niej pożytkach.

10.20-10.40: dr hab. Marek Janicki (Uniwersytet Warszawski): Chorągwie trofealne w propagandzie jagiellońskiej w świetle nowych źródeł.

10.40-11.00: dr hab. Paweł Stróżyk, prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Klejnot hełmowy książąt piastowskich do początku XIV wieku. Znak władzy, element heraldyczny czy indywidualna ozdoba?

11.00-11.15 przerwa kawowa

11.15-11.35: dr hab. Marcin Starzyński, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński): Gmerk – znak własności czy tożsamości?

11.35-11.55: dr Miłosz Sosnowski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Znaki magiczne i ich międzykulturowa wędrówka. Na marginesie badań nad programem epigraficznym i ikonograficznym Szczerbca.

11.55-12.15: dr Tomasz Maćkowski (Uniwersytet Gdański): Między ciężarem a puncą. O metrologicznym rozpoznaniu średniowiecznych i wczesnonowożytnych odważników z ziem polskich.

12.15-14.00 dyskusja i zakończenie obrad sekcji

21 września 2022 (środa). Sala A/1.10

Moderator: dr hab. Andrzej Janeczek, prof. IAE PAN (Instytut Archeologii i Etnologii PAN).

15.30-15.50 mgr Maciej Radomski (Instytut Archeologii i Etnologii PAN), dr Monika Saczyńska-Vercamer (Instytut Archeologii i Etnologii PAN): W poszukiwaniu kontekstu. Tradycja i nowoczesność historii kultury materialnej.

15.50-16.10 dr hab. Małgorzata Kołacz-Chmiel (UMCS): Życie kobiety chłopskiej w świetle informacji o majątku ruchomym w późnośredniowiecznych źródłach pisanych.

16.10-16.30 dr hab. Ewa Wółkiewicz, prof. IAE PAN (Instytut Archeologii i Etnologii PAN): Szata księdza zwierciadłem jego duszy? Uwagi o codziennym stroju kleru śląskiego w późnym średniowieczu.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 dr Jakub Sawicki (Archeologický Ústav AV ČR, Praha): U progu masowej produkcji. Konsumpcja akcesoriów stroju w późnośredniowiecznej Europie Środkowo-Wschodniej (przykład Pragi i Wrocławia).

17.05-17.25 dr hab. Dariusz Adamczyk (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie): Rzeczy srebrne posiekane. Czy wśród Słowian Zachodnich istniał potlacz?

17.25-19.00 dyskusja i zamknięcie pierwszego dnia obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.10

10.00-10.20 dr hab. Grzegorz Myśliwski (Uniwersytet Warszawski): Znaki w handlu dalekosiężnym Północy.

10.20-10.40 dr Paweł Cembrzyński (Christian-Albrechts-Universität zu Kiel): Ekologia średniowiecznego miasta, czyli jak połączyć środowisko i społeczeństwo.

10.40-11.00 dr hab. inż. Marta Wardas-Lasoń (Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie), Wojciech Tabaszewski (Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Oddział Kraków): Przestrzeń materialna krakowskiego Stradomia przełomu średniowiecza i wczesnej nowożytności w badaniach geośrodowiskowo-archeologicznych.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 dr hab. Krzysztof Fokt (Uniwersytet Jagielloński), doc. PhDr. Tomáš Klír, Ph.D. (Univerzita Karlova, Praha), dr Maria Legut-Pintal (Uniwersytet Wrocławski): Na styku przestrzeni, uprawnień i miar. Przyczynek do kwestii formowania się wsi czeskich, morawskich i śląskich.

11.35-11.55 dr hab. Małgorzata Grupa, prof. UMK (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): Guziki – zapięcia czy ozdoba – dylemat kostiumologa.

11.55-12.15 dr hab. Urszula Sowina, prof. IAE PAN (Instytut Archeologii i Etnologii PAN): Zmieniając postać świata. Wiedza kształtująca materialność w średniowieczu.

12.15-14.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.10

Moderatorki: prof. dr hab. Beata Możejko (Uniwersytet Gdański), dr hab. Aneta Pieniądz (Uniwersytet Warszawski).

Podsekcja 1: Od monarchini po żebraczkę – panel – stratyfikacja społeczna.

15.30-15.50 dr hab. Aneta Pieniądz (Uniwersytet Warszawski) i prof. dr hab. Beata Możejko (Uniwersytet Gdański): Co znaczyło być monarchinią – perspektywa wczesno i późno średniowieczna.

15.50-16.10 dr Witold Brzeziński (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy): Tożsamość społeczna szlachcianki w późnośredniowiecznej Polsce.

16.10-16.30 prof. dr hab. Agnieszka Bartoszewicz (Uniwersytet Warszawski): Kobieta w mieście polskim późnego średniowiecza. Nowe możliwości i perspektywy badawcze.

16.30-16.50 dr hab. Magdalena Biniaś-Szkopek, prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Kobiety różnych stanów przed średniowiecznymi sądami kościelnymi.

16.50-17.10 dr hab. Tomasz Wiślicz-Iwańczyk, prof. IH PAN (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN): Kobiety w społecznościach wiejskich u progu nowożytności.

17.10-19.00 dyskusja i zamknięcie pierwszego dnia obrad sekcji.

23 września 2022 (piątek). Sala A/1.10

Podsekcja 2: Różne spojrzenia – stereotypy i uprzedzenia z epoki.

10.00-10.20 doc. Martin Nodl (Centrum medievistických studií, Praha): Czy kobiety żyły w średniowieczu. Źródła – ich trudne odpowiedzi oraz milczenie.

10.20-10.40 dr hab. Grzegorz Pac (Uniwersytet Warszawski): Kobiety i świętość w średniowieczu – próba spojrzenia z lotu ptaka.

10.40-11.00 prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz (Uniwersytet Opolski): Zesłanie czy samorealizacja? Zakonnice w klasztorach śląskich w średniowieczu.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 dr Daniela Rywiková (Ostravská Univerzita): Ženské kvazimonastické komunity a jejich vizuální kultura (Kobiety w wspólnotach „zakonnych” i ich kultura wizualna).

11.35-11.55 dr Michaela Antonín Malaníková (Univerzita Palackého v Olomouci): Gender jako koncept výzkumu středověké městské společnosti – možnosti, limity, otázky.

11.55-13.15 dyskusja panelowa: Jak badać – metodologia, ograniczenia źródłowe, perspektywy, postulaty i zamknięcie obrad sekcji.

23 września 2022 (piątek). Sala B/1.28

Moderator: dr hab. Marcin W. Bukała, prof. IFiS PAN (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa).

10.00-10.20 dr hab. Martyna Koszkało, prof. UG (Uniwersytet Gdański): Wpływy filozofii Awicenny na metafizykę Jana Dunsa Szkota.

10.20-10.40 dr hab. Marcin W. Bukała, prof. IFiS PAN (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa): Wpływ komentarzy arabskich na łacińską XIII-wieczną recepcję Arystotelesowych uwag o sprawiedliwości z V księgi „Etyki nikomachejskiej”.

10.40-11.00 dr Marcin Trepczyński (Uniwersytet Warszawski): Ewolucja wykorzystania źródeł arabskich w twórczości Roberta Grosseteste.

11.00-11.15 przerwa kawowa

11.15-11.35 dr hab. Rafał Hryszko, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński): Wpływ farmakognozji muzułmańskiej i bliskowschodniego piśmiennictwa kulinarnego na rozwój cukiernictwa w łacińskim kręgu kulturowym w późnym średniowieczu.

11.35-14.00 dyskusja i zakończenie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala B/1.34

Moderatorzy: dr hab. Radosław Biskup, prof. UMK (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), dr hab. Krzysztof Kwiatkowski, prof. UMK (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu).

Podsekcja etniczna.

10.00-10.20 dr Marcin Sumowski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): „Niclos, Surgaude und Andres”. Imiona mieszkańców Prus Dolnych jako wyraz zróżnicowania kulturowego (komturia królewiecka, XIV-XVI w.).

10.20-10.40 dr Alicja Dobrosielska (Towarzystwo Naukowe Pruthenia, Olsztyn): Prusowie w południowej Warmii do 1525 r.

10.40-11.00 dr hab. Krzysztof Kwiatkowski, prof. UMK (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): Szalweńczycy i Kurowie w późnośredniowiecznych Prusach.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

Podsekcja elitarno-ideowa.

11.15-11.35 dr Přemysl Bar (Masarykova Univerzita, Brno): Krzyżackie elity wobec autorów pism polemicznych wspierających Zakon.

11.35-11.55 dr hab. Radosław Biskup, prof. UMK (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): Między Kwidzynem a Królewcem: wyższe duchowieństwo krzyżackie jako elita (XIV/XV‒XVI w.).

11.55-12.15 dr Julia Możdżeń (Uniwersytet Gdański): Realizacja idei „dobra wspólnego” w Toruniu jako przykład dyscyplinowania elit i mieszkańców miasta (XIV-pocz. XVI w.).

12.15-12.35 dr Aleksandra Girsztowt (Uniwersytet Gdański): Udział rzemieślników we władzach miejskich w okresie średniowiecza ‒ przykład małych miast pruskich.

12.35-14.00 dyskusja i zakończenie obrad sekcji.

21 września 2022 (środa). Sala A/1.1

Moderator: dr hab. Piotr Guzowski (Uniwersytet w Białymstoku), prof. UwB.

15.30-15.50 dr Cezary Kardasz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): Koniunktura gospodarcza w miastach południowego pobrzeża Bałtyku w XIV-początku XV wieku i jej determinanty.

15.50-16.10 dr Piotr Łozowski (Uniwersytet w Białymstoku): Życie gospodarcze Warszawy w późnym średniowieczu – kryzys, stagnacja czy rozwój?

16.10-16.30 dr hab. Dagmara Adamska (Uniwersytet Wrocławski): Opuszczanie osiedli na średniowiecznym Śląsku – przyczyny, skala i dynamika.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 dr Tomasz Związek (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN): Czy zmiany klimatu mogły spowodować kryzys w późnym średniowieczu?

17.05-17.25 dr hab. Piotr Guzowski, prof. UwB (Uniwersytet w Białymstoku): Rozwój gospodarki wiejskiej w późnym średniowieczu w świetle źródeł przyrodniczych.

17.25-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

21 września 2022 (środa). Sala B/1.36

Moderator: prof. dr. Daniel Bagi (Eötvös Loránd Tudományegyetem, Budapest).

15.30-15.50 prof. dr. Daniel Bagi (Eötvös Loránd Tudományegyetem, Budapest): Polsko-węgierskie stosunki za panowania ostatnich Arpadów.

15.50-16.10 prof. dr hab. Ryszard Grzesik (Instytut Slawistyki PAN), dr Adrien Queret-Podesta (Instytut Slawistyki PAN): Wędrówki kronik i kronikarzy między Węgrami a Polską.

16.10-16.30 László Szokola (Eötvös Loránd Tudományegyetem, Budapest): Polscy żołnierze w wojsku węgierskim za panowania Władysława II i Ludwika II Jagiellończyka.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 dr hab. Andrzej Marzec, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński): Ruś między Polską i Węgrami w II poł. XIV wieku.

17.05-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

Aula im. Prof. Ireneusza Opackiego – B/0.39

Moderatorzy: prof. dr hab. Sobiesław Szybkowski (Uniwersytet Gdański), prof. dr hab. Jerzy Sperka (Uniwersytet Śląski).

10.0-10.20 dr hab. Paweł Żmudzki (Uniwersytet Warszawski): Tradycja historiograficzna wobec wygnania i powrotu możnych małopolskich buntowników z 1285 r.

10.20-10.40 dr hab. Marek Smoliński, prof. UG (Uniwersytet Gdański): Migracje rycerstwa do księstwa wschodniopomorskiego w XIII w.–pocz. XIV w. (do 1308/1309).

10.40-11.00 prof. dr hab. Sobiesław Szybkowski (Uniwersytet Gdański): „Obcy” w hierarchiach ziemskich Szerokiej Wielkopolski (koniec XIV-XV w.).

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 dr hab. Dariusz Wróbel (UMCS): Lubelskie jako miejsce docelowe i etapowe migracji rycerskich w późnym średniowieczu.

11.35-11.55 prof. dr hab. Jerzy Sperka (Uniwersytet Śląski): Migracje rycerstwa śląskiego do Królestwa Polskiego, w tym na ziemie ruskie w II poł. XIV i I poł. XV w.

11.55-12.15 dr Iurii Zazuliak (Ukraiński Uniwersytet Katolicki we Lwowie): Lwowski kasztelan Jerzy Strumiło a rodzina Łahodowskich na Rusi Halickiej w XV-XVI wieku.

12.15-12.35 prof. dr hab. Bogusław Czechowicz (Slezská univerzita v Opavě): Urozené pání, stateční rytíří, slovutní panoší/Wohlgeborne Herren, Edle Rittern, Ehrenveste Männer. Ekspansja majątkowa czeskiej i morawskiej magnaterii na Górnym Śląsku na przełomie XV i XVI wieku.

12.35-12.55 prof. dr hab. Myroslav Voloshchuk (Podkarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku): Imiona dynastyczne Rurykowiczów wśród elit nie dynastycznych Polski XII-XIII wieków.

12.55-14.00 dyskusja.

            14.00-15.30 – przerwa obiadowa.

15.30-15.50 prof. dr hab. Jerzy Rajman (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie): Domy szlachty (rycerstwa) w Krakowie do końca XIV w.

15.50-16.10 dr Maciej Woźny (Uniwersytet Śląski): Księstwo opolskie jako cel migracji rycerstwa od końca XIII do końca XV wieku.

16.10-16.30 dr Karol Nabiałek (Uniwersytet Śląski): Szlachta obywatele miast.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 dr hab. Wacław Gojniczek (Uniwersytet Śląski): Stany wobec rządów Jana starszego z Żerotina w państwie bytomskim 1475-1498. Przyczynek do migracji wewnętrznej w Koronie Czeskiej.

17.05-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

21 września 2022 (środa). Sala B/1.35.

Moderatorka: prof. dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży (Uniwersytet Jagielloński).

15.30-15.50 mgr Magdalena Młodawska (Uniwersytet Jagielloński): Dziewiętnastowieczne początki badań nad architekturą średniowieczną na ziemiach polskich w kontekście historiografii europejskiej.

15.50-16.10 dr Aneta Bukowska (Uniwersytet Jagielloński): Historycy architektury w dialogu ze swoimi źródłami.

16.10-16.30 prof. dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży (Uniwersytet Jagielloński), mgr Teresa Krysztofiak (Rezerwat archeologiczny w Gieczu): Pięciu Braci Męczenników czy Bruno z Kwerfurtu – dla kogo przygotowano kryptę kościoła św. Jana Chrzciciela w Gieczu?

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17-05 mgr Monika Kamińska (Uniwersytet Jagielloński): Kościół św. Jana Chrzciciela w Prandocinie – problem formy i funkcji części zachodniej w kontekście kościołów z wieżą zachodnią.

17.05-19.00 dyskusja i zamknięcie pierwszego dnia obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala B/1.35.

Moderatorka: prof. dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży (Uniwersytet Jagielloński).

10.00-10.20 mgr inż arch. Maria Bicz-Suknarowska (Kraków), dr Janusz Firlet (Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa), prof. dr. hab. Zbigniew Pianowski (Uniwersytet Rzeszowski): Romańskie palatium Toporczyków – Tęczyńskich w Morawicy pod Krakowem.

10.20-10.40 mgr Małgorzata Godek (Uniwersytet Jagielloński), mgr Andrzej Gołembnik (Firma archeologiczna INCEDO3): Wiślica – odsłona III. Archeologia, architektura, konserwacja.

10.40-11.00 dr hab. inż. arch. Anna Bojęś-Białasik (Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki), mgr Monika Kamińska (Uniwersytet Jagielloński), mgr Monika Łyczak (Firma archeologiczna FRAMEA): Opactwo benedyktynów w Tyńcu w świetle ostatnich badań archeologiczno-architektonicznych.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 mgr Sonia Kądziołka (Uniwersytet Jagielloński): Ikonografia portalu kościoła w Stroni i jej znaczenie ideowe.

11.35-11.55 dr Ignacy Jakubczyk (Bazylika Archikatedralna śś. Stanisława i Wacława w Krakowie), mgr Tomasz Wagner (Bazylika Archikatedralna śś. Stanisława i Wacława w Krakowie): Badania endoskopowe komory grobowej króla Władysława Łokietka w katedrze krakowskiej – wstępne ustalenia.

11.55 -14.00 – dyskusja.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.13

Moderator: prof. dr hab. Leszek Słupecki (Uniwersytet Rzeszowski).

10.00-10.20 dr Marie Novotná (Univerzita Karlova, Praha): Old Norse concept of health.

10.20-10.40 dr Piotr Pranke (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): Between historical sources and archeological finds. Trade and treausure islands in the old Scandinavian tradition – how to explain the phenomenon of silver in the Viking Age.

10.40-11.00 dr Sabine Heidi Walther (Universität Bonn): The Anthropogony of Askr and Embla in Old Norse Mythology and Its Modern Reception.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 prof. dr Rudolf Simek (Universität Bonn): Viking Sea Journeys of Exploration and their ongoing Fascination.

11.35-11.55 dr Rafał Rutkowski (Instytut Archeologii I Etnologii PAN): Biblical and Greco-Roman genealogies in Medieval Poland and Norway.

11.55-12.15 dr Maciej Lubik (Uniwersytet Zielonogórski): Betweeen facts and fictional writing – Harald Sigurdsson’s flight from Byzantium in the historiographical tradition of the medieval North.

12.15-14.00 dyskusja.

14.00-15.30 – przerwa obiadowa

15.30-15.50 dr Kendra Wilson (University of Turku): What makes a local runic tradition?

15.50-16.10 dr Marta Rey-Radlińska (Uniwersytet Jagielloński): Mythography in the Medieval Iceland.

16.10-16.30 dr hab. Anna Waśko, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński): Sparrows and Walnuts or Haraldr Sigurðarson in Sicily.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 dr Wojciech Filipowiak (Instytut Archeologii i Etnologii PAN): Mytherality – myth and material culture on the example of early medieval Wolin and the legend and myth of Jómsborg.

17.05-17.25 mgr Anna Kaiper (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN): Memories from the former colonies. Gardariki in the eyes of the Icelandic sagas’ authors and readers. On the example of pagan customs’ descriptions.

17.25-17.45 mgr Carina Damm (Universität Leipzig): Howling Slavs and Wendish Wolves – Tracing a Literary Trope in Old Norse and Latin Tradition

17.45-18.05 dr Annett Krakow (Uniwersytet Śląski): Pomiędzy kamieniem a pergaminem – tzw. wyprawa Yngvara w świetle zapisów runicznych oraz „Yngvars saga víðfǫrla”.

18.05-19.00 dyskusja i zakończenie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Aula im. Prof. I. Bajerowej.

Moderator: prof. dr hab. Andrzej Pleszczyński (UMCS).

10.00-10.20: dr hab. Robert Bubczyk prof. UMCS (UMCS): Stereotypical Perceptions of the Other in the Twelfth-Century English Narrative Sources. An Analysis of Selected Opinions on the Welsh.

10.20-10.40: dr Covadonga Valdaliso Casanova, (Universidade de Lisboa): The image of the Muslim and the spirit of crusade in the Iberian Peninsula in the late Middle Ages: the adventure of Martín Yáñez.

10.40-11.00: prof. dr Jürgen Heyde (Martin-Luther-Universität HalleWittenberg): Armenians in the „Topographia Civitatis Leopolitanae“ by Jan Alnpek.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35: Jurgita Verbickienne (Wilno): Migration and adaptation of anti-Jewish stereotypes. Case of the Grand Duchy of Lithuania.

11.35-11.55: dr Pedro Martínez (Universidad Rey Juan Carlos): Travel narratives and Jewish alterity in late medieval Iberia.

11.55-12.15: dr hab. Michał Tomaszek, prof. UMCS (UMCS): The wars against the emperors as reported in the chronicles of Gallus Anonymus and Wincenty Kadłubek.

12.15-12.35: mgr Marta Nowak (UMCS), dr Daryl Hendley Rooney (Trinity College Dublin): The problem of intentionality in Gerald of Wales’s ‘Topographia Hibernica’ and ‘Expugnatio Hibernica’.

12.35-14.00 dyskusja.

14.00-15.30 – przerwa obiadowa

15.30-15.50 prof. dr hab. Andrzej Pleszczyński (UMCS): The German-Polish medieval game of stereotypes. An attempt to find a model of narrative creations.

15.50-16.10 prof. dr hab. Stanisław Rosik (Uniwersytet Wrocławski): ‘Canes’ or ‘canes Dei’? The motif of dogs in medieval narratives on the Slavs.

16.10-16.30 dr Wojciech Michalski (UMCS): Denigrating the Ethnic Other as Animals and Monsters in the Middle Ages: the Case of “Tailed English”.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 prof. dr Claire Weeda (Universiteit Leiden): Stereotypes of Productivity and Reproduction in Late Medieval Natural Philosophy.

17.05-17.25 prof. dr Grischa Vercamer (Technische Universität Chemnitz): Historians within the Teutonic Order (Ordensgeschichtsschreibung) in Prussia in the Middle Ages with Regard to Poland.

17.25-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.1

Moderator: dr hab. Tadeusz Grabarczyk, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki).

10.00-10.20: prof. dr hab. Wojciech Iwańczak (Warszawa): Wojskowość husycka w świetle dyskusji badaczy czeskich.

10.20-10.40: dr hab. Tadeusz Grabarczyk, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki): Rotmistrzowie z lat 1477-1479 w służbie polskiej. Portret zbiorowy.

10.40-11.00: dr Jędrzej Kałużny (Uniwersytet Łódzki): Skład personalny chorągwi nadwornej królów Polski w latach 1447-1501.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 dr Piotr Kotowicz (Muzeum Historyczne w Sanoku): Ludzie czy idee? O przemianach uzbrojenia mieszkańców XIV-wiecznej Rusi Czerwonej.

11.35-11.55: dr Przemysław Nocuń (Uniwersytet Jagielloński): Średniowieczne wieże zamkowe jako dzieła militarne.

11.55-12.15: dr Arkadiusz Michalak (Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze z/s w Świdnicy): Militarny obraz pogranicza Śląska, Wielkopolski, Brandenburgii i Łużyc w późnym średniowieczu. Kulturowy monolit czy multi-kulti?

12.15-12.35: dr hab. László Tapolcai (Eötvös Loránd Tudományegyetem, Budapest): Skutki terytorialno-polityczne bitwy na Lechowym Polu w Europie Środkowo Wschodniej (955-966).

12.35-14.00 – dyskusja.

14.00-15.30 – przerwa obiadowa

15.30-15.50 dr hab. Krzysztof Kwiatkowski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): Szalweńczycy i Kurowie w strukturach militarnych władztwa zakonu niemieckiego w Prusach.

15.50-16.10 dr Olgierd Ławrynowicz (Uniwersytet Łódzki), dr hab. Piotr Strzyż, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki): Uzbrojenie wojenne w królestwach Czech, Polski i Węgier w XV w. Wzajemne zapożyczenia i inspiracje.

16.10-16.30 prof. dr hab. Sobiesław Szybkowski (Uniwersytet Gdański): Służba zaciężna jako droga do awansu społecznego polskiej szlachty późnośredniowiecznej. Studium kilku pozytywnych przypadków.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.11

Moderatorka: prof. dr hab. Beata Wojciechowska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach).

15.30-15.50 prof. dr hab. Katarzyna Pachniak (Uniwersytet Warszawski): Arabsko-muzułmańskie traktaty medyczne i ich recepcja w średniowiecznej Europie.

15.50-16.10 dr hab. Paulina Lewicka, prof. UW (Uniwersytet Warszawski): Archetyp, mądrość czy literacki mem? Konstruowanie, transmisja i transformacja wiedzy w arabskojęzycznym średniowiecznym dyskursie medycznym na przykładzie pewnego tabu.

16.10-16.30 dr hab. Sylwia Konarska-Zimnicka, prof. UJK (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach): Zdrowie i choroba w „Księdze instruktażu w zakresie elementów sztuki astrologicznej” Al-Biruniego.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45 -17.05 dr hab. Krzysztof Skwierczyński, prof. UW (Uniwersytet Warszawski): „Leki z Bożej apteki”. Zioła, korzonki i wino w monastycyzmie wcześniejszego średniowiecza.

17.05-17.25 dr hab. Janusz Smołucha, prof. AIK (Akademia Ignatianum w Krakowie): Choroby, zarazy, epidemie w życiu i dziełach Eneasza Sylwiusza Piccolominiego (1405-1464).

17.25-19.00 dyskusja i zakończenie pierwszego dnia obrad sekcji.

23 września 2022 (piątek). Sala A/1.11

Moderatorka: prof. dr hab. Beata Wojciechowska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach).

10.00-10.20 dr hab. Krzysztof Ratajczak, prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Stan i perspektywy badań nad medycyną w Polsce średniowiecznej.

10.20-10.40 dr Anna Głusiuk (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie): „W bólu będziesz rodziła”- Tadeo Alderotti, Aldobrandino ze Sieny, Michele Savonarola i inni o bezpłodności, ciąży i porodzie w średniowieczu.

10.40-11.00 dr Karolina Morawska (Uniwersytet Warszawski): Predicta matrona retulit ipsi, quod minime valet, quia ossa essent sibi insimul contracta – stosunki seksualne a wiedza medyczna w XV-wiecznej Polsce.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-14.00 dyskusja i zakończenie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala B/1.36

Moderatorka: prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz (Uniwersytet Opolski).

Podsekcja: Fundatorzy i kreatorzy.

10.00-10.20 dr hab. Marcin R. Pauk, prof. UW (Uniwersytet Warszawski): Per potentiam laicalem? Inwestytura biskupia w Polsce XII wieku.

10.20-10.40 prof. dr hab. Jolanta M. Marszalska (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie): Pobudki religijne czy motywy kolonizacyjne? Trzynastowieczna fundacja klasztoru cystersów w Ludźmierzu -Szczyrzycu Teodora z rodu Gryfitów.

10.40-11.00 ks. mgr Tomasz Szurek (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie): Iwo Odrowąż jako polityk (komunikat).

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 o. mgr Tomasz Kalisz OP (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie): Dynamika procesów fundacyjnych Polskiej prowincji dominikanów w XIII wieku na tle Zakonu (komunikat).

11.35-11.55 ks. prof. dr hab. Waldemar Graczyk (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie): W interesie swoim czy na chwałę Boga i ku pożytkowi Kościoła. Średniowieczne fundacje klasztorne na Mazowszu.

11.55-12.15 dr hab. Tomasz Graff (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie): Episkopat doby andegaweńskiej – stan i perspektywy badań.

12.15-12.35 dr hab. Anna Kowalska – Pietrzak, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki): Dynasto, idź do klasztoru! Analogie i kontrasty w polityce wybranych rodów panujących w średniowieczu.

12.35-12.55 dr hab. Tomasz Gałuszka OP, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie): Świeckie teolożki ze Świdnicy? Kwestie teologiczne w protokole inkwizycyjnym Jana ze Schwenkenfeldu z 1332 roku.

12.55-14.00 – dyskusja.

14.00-15.30 – przerwa obiadowa

Podsekcja: Reformatorzy.

15.30-15.50 dr hab. Anna Zajchowska-Bołtromiuk, prof. UKSW (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie): Rola świeckich w upadku i reformie Zakonu Braci Kaznodziejów w świetle traktatu Henryka Bitterfelda: „De formatione et reformatione Ordinis Fratrum Praedicatorm”.

Podsekcja: Bohaterowie źródeł.

15.50-16.10 dr hab. Michał Tomaszek, prof. UMCS (UMCS): Przepływ informacji i komunikacja między świeckimi a duchownymi odzwierciedlone w średniowiecznych księgach cudów.

16.10-16.30 dr Renata Trawka (Uniwersytet Rzeszowski): Ludzie i sprawy w najstarszych aktach konsystorza lwowskiego z II połowy XV w.

16.30-16.45 – przerwa kawowa.

16.45-17.05 prof. dr hab. Jerzy Rajman (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie): Duchowni jako świadkowie na dokumentach mieszczan i instytucji miasta Krakowa w XIII-XIV wieku.

17.05-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad pierwszego dnia sekcji.

23 września 2022 (piątek). Sala B/1.36

Moderatorka: prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz (Uniwersytet Opolski).

Podsekcja: Sąsiedzi.

10.00-10.20 prof. dr hab. Krzysztof Kaczmarek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Świeckie otoczenie konwentu dominikanów w Brzegu.

10.20-10.40 dr hab. Piotr Oliński, prof. UMK (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): Otoczenie społeczne klasztorów na Pomorzu z perspektywy memoratywnej.

10.40-11.00 dr hab. Joanna Karczewska, prof. UZG (Uniwersytet Zielonogórski): Kontakty klasztoru kanoników regularnych w Żaganiu z książętami żagańskimi w XV wieku.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 dr Zbigniew Witczak (Opole): Mieszczanie a konwent kanoników regularnych w Żaganiu (komunikat).

11.35-14.00 dyskusja i zakończenie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.1

Moderatorka: prof. dr hab. Ilona Czamańska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).

15.30-15.50 dr hab. Adam Krawiec, prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Sine rege et lege? „Bezpaństwowe” ludy Europy w średniowiecznym obrazie świata.

15.50-16.10 dr hab. Jarosław Dudek, prof. UZ (Uniwersytet Zielonogórski): „Nowe” ludy Bałkanów w świetle źródeł bizantyńskich (XI-XII w.).

16.10-16.30 dr hab. Jacek Bonarek, prof. UJK (Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Filia w Piotrkowie Trybunalskim): Jan Tzimiskes i heretyccy osadnicy w okolicach Filipopola. Zarys problemu.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 prof. dr hab. Ryszard Grzesik (Instytut Slawistyki PAN): Królestwo jednego języka i jednego prawa jest słabe” – wieloetniczność Węgier.

17.05-17.25 dr Katarzyna Niemczyk (Uniwersytet Śląski): Rola Seklerów w polityce Węgier w średniowieczu i epoce wczesno-nowożytnej.

17.25-17.45 prof. dr hab. Grzegorz Jawor (UMCS): Wpływ przemian klimatycznych w dobie Małej Epoki Lodowej na charakter osadnictwa i społeczności wołoskiej Karpat polskich (od XIV do początku XVII wieku).

17.45-18.05 prof. dr hab. Ilona Czamańska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Ludy pasterskie w średniowieczu ‒ kierunki ewolucji.

18.05-18.25 dr hab. Zdzisław Pentek, prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): Czynniki umożliwiające i uniemożliwiające powstawanie państwowości w średniowieczu na przykładzie Bałkanów. Próba modelu.

18.25-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.8

Moderator: prof. dr hab. Bogusław Czechowicz (Slezská univerzita v Opavě).

15.30-15.50 Prof. dr hab. Idzi Panic (Cieszyn): „In Polonia ripam situs”. Z badań nad świadomością narodową mieszkańców południowej Polski.

15.50-16.10 prof. dr hab. Valentin Constantinov (Institutul de Istorie, Chisnau): Księstwo Mołdawskie. Między Imperium Osmańskim a Rzecząpospolitą do początku XVII wieku.

16.10-16.30 Mgr Mária Fedorčáková, PhD. (Univerzita Pavla Josefa Šafárika v Košicach): Pohraničná migrácia a jej vplyv na spoločnosť vybraných uhorských miest v neskorom stredoveku.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-17.05 prof. dr hab. Bogusław Czechowicz (Slezská univerzita v Opavě): Wiek piętnasty – paradoksy końca i narodzin epoki.

17.05-17.25 prof. dr hab. inż. arch. Małgorzata Chorowska (Politechnika Wrocławska): Zamki na Śląsku u progu nowych czasów.

17.25-19.00 dyskusja i zamknięcie pierwszego dnia obrad sekcji.

23 września 2022 (piątek). Sala A/1.8

Moderator: prof. dr hab. Bogusław Czechowicz (Slezská univerzita v Opavě).

10.00-10.20 prof. dr hab. Marek Cetwiński (Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie): Jan należy czytać średniowieczne polskie kroniki?

10.20-10.40 dr inż. arch. Artur Kwaśniewski (Politechnika Wrocławska): Dziedzictwo średniowiecza w architekturze europejskiej epoki wczesnonowożytnej. Użyteczność „romanizmu” i „gotyku” w architektonicznym przekazie medialnym 16.-18. stulecia.

10.40-11.00 dr Bogdan Kloch (Muzeum w Rybniku): Na rubieżach śląskiego Kościoła. Sacrum w przestrzeni Księstwa Cieszyńskiego u progu nowożytności – religijność przed przyjęciem reformacji.

11.00-11.15 przerwa kawowa.

11.15-11.35 prof. PhDr. Petr Vorel, Ph.D. (Univerzita Pardubice): Późnośredniowieczny nacjonalizm i nowy porządek konstytucyjny Europy Środkowej na początku okresu nowożytnego.

11.35 -14.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

21 września 2022 (środa). Sala A/1.8

Moderator: dr hab. Marcin Starzyński, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński).

15.30-15.50 dr hab. Rafał Eysymontt, prof. UWr (Uniwersytet Wrocławski): Bariery naturalne i antropogeniczne w rozwoju przestrzennym miasta średniowiecznego i nowożytnego na Śląsku.

15.50-16.10: dr Dorota Żurek (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji
Narodowej w Krakowie): Dostępność nieruchomości przyrynkowych w średnich
i małych miastach dawnego województwa krakowskiego w późnym średniowieczu.

16.10-16.30: mgr Michał Schmidt (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN): Bariery w przestrzeni miejskiej i ich przekraczanie w późnośredniowiecznym Lwowie.

16.30-16.45: przerwa kawowa.

16.45-17.05: mgr Marta Knajp (Uniwersytet Warszawski): Jak przełamać bariery? Przykłady relacji rodzinnych w późnośredniowiecznym Lwowie.

17.05-17.25 dr Mateusz Król (Muzeum Etnograficzne w Krakowie): Ekskluzywizm korporacji rzemieślniczych w świetle źródeł do historii krakowskiej organizacji cechowej w XIV-XVI wieku.

17.25-17.45: prof. dr hab. Piotr Boroń (Uniwersytet Śląski), dr Marzena Kłusek (Politechnika Śląska w Gliwicach): Laska sędziowska z bytomskiego rynku jako symboliczny element średniowiecznej kultury prawnej.

17.45-19.00: dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

18.25-19.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.

21 września 2022 (środa). Sala A/1.9

Moderator: dr hab. Michał Gronowski OSB (Opactwo Benedyktynów w Tyńcu/Uniwersytet Śląski).

15.30-15.50: mgr Monika Kamińska (Uniwersytet Jagielloński), mgr Monika Łyczak (UKSW/Firma archeologiczna FRAMEA): Klasztorna wielokulturowość oczami archeologa.

16.10-16.30: dr Marcin Szyma (Uniwersytet Jagielloński): Klasztorna topografia – od ideału do realizacji.

15.50-16.10: dr Tomasz Kałuski (Uniwersytet Śląski): Pieczęcie cysterskie jako forma komunikacji.

16.30-16.45 przerwa kawowa.

16.45-19.00 dyskusja i zamknięcie pierwszego dnia obrad sekcji.

22 września 2022 (czwartek). Sala A/1.9

Moderator: dr hab. Michał Gronowski OSB (Opactwo Benedyktynów w Tyńcu/Uniwersytet Śląski).

10.00-10.20 ks. dr hab. Janusz Nowiński SDB, prof. UKSW (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie): Policentryczny charakter klasztornej liturgii.

10.20-10.40 mgr Karolina Białas (Uniwersytet Warszawski): Płeć słaba czy ułaskawiony rodzaj niewieści? Kobiety w źródłach monastycznych X–XII w.

10.40-11.00 dr Patrycja Gąsiorowska (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN): Przestrzeń klasztorna kobiet.

11.00-11.15 – przerwa kawowa.

11.15-11.35 dr hab. Jolanta Gwioździk, prof. UŚ (Uniwersytet Śląski): Dlaczego w klasztorach gromadzono książki?

11.35-11.55 mgr Antoni Źrebiec (Uniwersytet Warszawski): Przestrzeń słabości – klasztorna infirmeria.

11.55-12.15 dr hab. Maciej Zdanek (Uniwersytet Jagielloński): Świeccy w klasztorze, zakonnicy w świecie – przenikanie światów i przestrzeni.

12.15-12.35 dr hab. inż. Anna Bojęś-Białasik, prof. PK (Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki): Miejsca wstydliwe a niezbędne – klasztorne latryny.

12.35-12.55 dr hab. Michał Gronowski OSB (Opactwo Benedyktynów w Tyńcu/Uniwersytet Śląski): Klasztor i przyroda, klasztor jako ogród rajski.

12.55-14.00 dyskusja i zamknięcie obrad sekcji.