100 lat „Zwrotnicy”! Dni Awangardy
Katowice, 23-25 listopada 2022 roku
Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego,
ul. Uniwersytecka 4
Organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Humanistyczny, Instytut Literaturoznawstwa
Współorganizator: Ośrodek Badań nad Awangardą Uniwersytetu Jagiellońskiego
Maszyna ruszyła – sto lat temu. W maju 1922 roku ukazał się pierwszy numer krakowskiej „Zwrotnicy”, w którym do słynnego hasła „Miasto, masa, maszyna” dodawał Tadeusz Peiper „ich pochodne: szybkość, wynalazczość, nowość, potęgę człowieka i epoki, zapasy z niebem, lot na stalowych skrzydłach…”. Skąd jednak energia, dzięki której wzlot awangardy stał się możliwy? Co dało jej moc, by przeciąć czas, pokonać przeszłość i „założyć dźwignię niebu”? Dzięki jakim paliwom maszyna zwana awangardą rozpędziła się tak bardzo, że wyprzedza nas do dziś? Zostawiając za sobą doczepiane do niej prefiksy (neo-, post-, trans-) i określenia (druga, trzecia, powojenna), wciąż pędzi, mknie, wciąż jest w górze. Jasne, że nie pyta siebie, „kto mi dał skrzydła?” – czy jednak podjęła namysł nad źródłami pochłanianej przez siebie energii? Nad ceną właściwego dla niej pędu ku temu, co nowe? Kosztami eksperymentu? Wytrzymałością środowiska? Planetarnymi konsekwencjami jej lotu?
Refleksją o paliwach i energii awangardy puszczamy w ruch cykl wydarzeń w ramach obchodów 100 lat „Zwrotnicy”, zainicjowanych przez Ośrodek Badań nad Awangardą Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z badaczami awangardy z Warszawy, Krakowa, Poznania, Wrocławia, Lublina i Katowic. Sześć miast na sześć numerów „Zwrotnicy”! Na pierwszą odsłonę zapraszamy do Katowic.
DNI AWANGARDY rozpoczną się STUDENCKĄ JEDNODNIÓWKĄ (23 XI), a w kolejnych dniach odbędzie się seminarium naukowe pod hasłem PALIWA AWANGARDY (24-25 XI). Dla całego wydarzenia dostarczył impulsów pierwszy numer pisma „Zwrotnica”, zogniskowany wokół wyznaczonego przez Tadeusza Peipera „Punktu wyjścia” i „Oczu krążących nad miastem” z węglowej materii, a wraz z nimi wokół energetycznych i paliwowych metafor. Do ich eksploracji zapraszamy podczas DNI AWANGARDY!
