Uniwersytet Śląski w Katowicach

Termin: 12 marca 2018 roku

Miejsce: Uniwersytet Śląski w Katowicach

Organizatorzy: Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej (dr hab. Małgorzata Wójcik-Dudek, mgr Ewelina Zygan) przy wsparciu Instytutu Filozofii UŚ.

Opis: filozoficzne ujęcie percepcji, aleteologia a epistemologia, spór o uniwersalia w perspektywie języka/literatury/edukacji, inspiracje filozofią w literaturze/pedagogice/edukacji , filozofia uczenia, filozoficzne inspiracje w języku, gry językowe jako ironiczne spojrzenie na rzeczywistość, literatura jako forma refleksji filozoficznej, aksjologiczny wymiar dzieła literackiego, dydaktyka a filozofia, metody sokratejskie w edukacji. 

Termin: 23-24 maja 2018 roku

Miejsce: Wydział Filologiczny UŚ w Katowicach

Organizatorzy: Katedra Międzynarodowych Studiów Polskich UŚ (dr hab. Romuald Cudak, dr Katarzyna Frukacz), Szkoła Języka i Kultury Polskiej UŚ (prof. dr hab. Jolanta Tambor, dr Jagna Malejka, mgr Agata Rudzińska)

Opis: Przedmiotem obrad, które były VII edycją międzynarodowej konferencji naukowa z cyklu „Literatura polska w świecie”, stały się dwie sfery zagadnień. W pierwszym obszarze tematycznym znalazły się kwestie światowej cyrkulacji i recepcji reportażu literackiego oraz genologicznych rozbieżności w jego pojmowaniu w Polsce i na świecie. Druga płaszczyzna rozważań oscylowała wokół sylwetek wybranych reporterów polskich i zagranicznych, tematyki emigracyjnej i problemu rozmaicie pojmowanych doświadczeń granicznych w utworach reportażowych, reporterskich i paraliterackich podróży, a także znaczenia literatury faktu w dobie wielokulturowości i globalnych kryzysów o podłożu kulturowym.

Termin: 8-9 czerwca 2018 roku

Miejsce: Katowice

Organizatorzy: Zakład Lingwistyki Tekstu i Dyskursu Instytutu Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej (dr Ewa Ficek, dr Katarzyna Sujkowska-Sobisz) oraz Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej (dr Magdalena Ochwat, dr hab. Małgorzata Wójcik-Dudek). Wydarzenie współorganizował Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” oraz Fundacja Wiedzy i Dialogu Społecznego „Agere Aude” oraz Stowarzyszenie Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia”

Opis: Celem konferencji był namysł nad możliwościami rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Konferencję zaadresowano do szerokiego grona odbiorców: przedstawicieli środowiska akademickiego, nauczycieli, studentów, ale także pracowników samorządowych i członków organizacji pozarządowych oraz do wszystkich zainteresowanych wymianą doświadczeń skoncentrowanych wokół problemu partycypacji obywatelskiej.

Termin: 10-12 września 2018 roku

Miejsce: Zabrze

Organizatorzy: Urząd Miejski w Zabrzu, Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego UŚ (prof. Józef Olejniczak)

Opis: Konferencja naukowa poświęcona twórczości Witolda Gombrowicza. W jej obradach wzięło udział dwudziestu trzech wybitnych znawców dzieła autora Ferdydurke z dwunastu ośrodków naukowych. Gośćmi honorowymi byli: wdowa po pisarzu – Rita Gombrowicz oraz Tomasz Tyczyński – kustosz Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Obradom towarzyszyła projekcja rejestracji spektaklu teatru tv Biesiada u hrabiny Kotłubaj, rozmowa z Ritą Gombrowicz przeprowadzona przez Tomasza Tyczyńskiego oraz prezentacja dorobku muzeum we Wsoli oraz izby Gombrowicza w Vence (Francja).

Termin: 19–21 września 2018 roku

Miejsce: Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w Katowicach

Organizator: Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego UŚ (dr hab. Tomasz Kaliściak, dr hab. Wojciech Śmieja)

Opis: Narodziny biopolityki, które zdaniem Michela Foucault należy datować na przełomie XVIII i XIX wieku, stawiają kwestię męskości, jeśli nie w centrum zainteresowania myśli filozoficznej XX i XXI wieku, to na jego produktywnych obrzeżach. Troska, którą interwencje biopolityczne roztoczyły wokół życia człowieka, koncentrowała się w dużej mierze na zadaniach, które przypisywały mężczyznom konieczność kształtowania i obrony męskiej tożsamości, zdolnej przeciwstawić się rozmaitym zagrożeniom (wewnętrznym i zewnętrznym). Obowiązek dbania o zdrowie, konieczność doskonalenia ciała oraz dbanie o rozwój umysłowy i osobisty poprzez cały system urządzeń biopolitycznych, takich jak: higienizacja, aktywność fizyczna (gimnastyka, sport, przygotowanie wojskowe), edukacja, zachęta do działalności społecznej i politycznej, zaangażowanie w szeroko pojmowaną obronność (immunizację), miały przyczynić się do udoskonalenia ducha męskości, przy jednoczesnym zaangażowaniu go w interes polityki państwowej, ekonomii kapitalistycznej oraz ideologii narodowej, rasowej czy klasowej. W tym kontekście kłopotliwy wydaje się również udział pierwiastka męskiego w procesie przekształcania dyrektyw biopolitycznych w śmiercionośny aparat tanatopolityki (zagłada, Holocaust, terroryzm). Uczestnicy konferencji usiłowali spojrzeć na kwestię męskości, przemieszczając optykę z dyskursów genderowych, ukształtowanych w dziedzinie gender studies czy masculinity studies, w obszar zagadnień biopolitycznych. Celem nadrzędnym konferencji była refleksja nad tym, w jaki sposób biopolityczne dyrektywy wpływały na sposób „produkowania” męskości na przestrzeni ostatnich stuleci.

Termin: 22–23 października 2018 roku

Miejsce: Katowice

Organizator: Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego oraz Zakład Teorii i Historii Kultury Instytutu Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych UŚ we współpracy z Komisją Historycznoliteracką Oddziału PAN w Katowicach i Muzeum Historii Katowic

Opis: Celem interdyscyplinarnej konferencji była refleksja nad kategorią szczęścia, jej miejscem w dyskursach artystycznych, społeczno-politycznych i naukowych. W roku 1776 „ubieganie się o szczęście” wpisane zostało do amerykańskiej Deklaracji niepodległości jako elementarne prawo człowieka. Wiek XIX przyniósł jednak krytykę indywidualnej pogoni za szczęściem (rozumianym jako mieszczańska tęsknota za komfortem i spokojem), zaś stulecie XX, naznaczone dziejowymi kataklizmami, uczyniło z nas pesymistów. Podczas dyskusji konferencyjnych poszukiwano więc przeciwwagi dla estetyki tragedii, nieszczęścia, cierpienia i smutku, dla ugruntowanej we współczesnych badaniach nad kulturą pozycji melancholii. Szczęście to kategoria, do której wielu badaczy podchodzi sceptycznie. Przede wszystkim z racji wysoce subiektywnej, relatywnej, epizodycznej i trudno uchwytnej natury zjawiska, współczesnej komercjalizacji i banalizacji pojęcia, także z powodu obciążeń związanych z utopijnymi i zideologizowanymi projektami na życie wpisanymi w idee postępu i doskonalenia. Konferencja była zaproszeniem do namysłu nad pytaniami: „Co myślimy o szczęściu?”, „Jak myślimy o szczęściu?”, „Jakie tworzymy wyobrażenia szczęścia?”, „Czy jeszcze w ogóle o szczęściu myślimy?”.   

Termin: 22-24 października 2018 roku

Miejsce: Wisła

Organizatorzy: Zakład Historii Literatury Baroku i Dawnej Książki przy współpracy redakcji czasopisma „Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura”

Opis: Konferencja została zorganizowana w formule łączącej badaczy literatury dawnej o uznanym dorobku i warsztacie filologicznym z młodymi adeptami nauki, skupianymi od kilku lat wokół czasopisma „Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura”. Chociaż inspiracja całego wydarzenia była rocznicowa (podobnie jak w przypadku konferencji zorganizowanej w 1996 r. pt. „Z ducha Tassa”), to jej cel naukowy znacznie szerszy. Przedmiotem rozważań uczestników konferencji (29 osób z ośrodków naukowych całej Polski: Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytutu Badań Literackich PAN, Uniwersytetu Pedagogicznego im KEN, Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Szczecińskiego, Książnicy Szczecińskiej i z naszej uczelni) była kategoria nowości w literaturze dawnej, ujmowana w różnych perspektywach. Gościem honorowym konferencji była prof. dr hab. Aliny Nowickiej-Jeżowej. Badacze skupili się na retorycznych aspektach  definiowania i ujmowania novitas. Znaczący blok referatów, co naturalne, poświęcony był dziejom epiki XVI-XVIII w., pytaniom genologicznym, inspiracjom lekturowym, zagadnieniom warsztatu poetyckiego. W kilku wystąpieniach podjęto namysł nad obiegiem czytelniczym książek, często w nowych, niepoddawanych dotąd szczegółowym analizom, obszarach. Wreszcie najbardziej dosłownie „nowe” zostało potraktowane jako zaprezentowanie po raz pierwszy odnalezionych w rękopisach utworów literackich czy oracji.

Termin: 14-15 listopada 2018 roku

Miejsce: Uniwersytet Śląski w Katowicach

Organizatorzy: Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej (prof. dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska, dr hab. Małgorzata Wójcik-Dudek).

Opis: Kategoria zmysłów w literaturze dla dzieci, literackie reprezentacje zmysłów, zagadnienia związane z językową i sensualną percepcją reprezentowaną przez dziecko, dziecięce doświadczanie lektury, metody oraz propozycje zajęć, obejmujących „dziecięcą” lekturę angażującą zmysły.

Termin: 20 grudnia 2018 roku

Miejsce: Winnica „Patria”, Imielin

Organizator: Katedra Filologii Klasycznej UŚ, Winnica „Patria” oraz Oddział Katowicki Polskiego Towarzystwa Filologicznego

Opis: Podczas konferencji omawiano rytuały związane z dionizyjskim nektarem, które obowiązywały w życiu starożytnych. Zwrócono uwagę na to, jak bardzo wiele kluczowych zjawisk kultury antycznej pozostawało w ścisłym związku z winem. Poddano analizie zarówno starożytne teksty literackie, jak i materiały nieliterackie mówiące
o doświadczaniu wina, począwszy od uprawy antycznych szczepów aż po degustowanie sfermentowanego soku winnego. Dyskutowano o winnych motywach dekoracyjnych i o perswazyjnej funkcji wina. Ponadto rozważaniom poddano kwestie: czy naczynie, z którego korzystano podczas sympozjonów miało tylko techniczną funkcję ułatwiającą wypicie przygotowanego wcześniej trunku; jakie znaczenie ma jego dekoracja – temat widoczny podczas przechylania kielicha; w jaki sposób wykorzystywano zatrute wino w starciach
z wrogiem. Zwrócono uwagę na kulturę miodu poprzedzającą kulturę wina oraz na różnorodne zakazy obowiązujące w starożytnych społeczeństwach. Konferencja była również okazją do tego, by zbadać kulturę picia wina u starożytnych Celtów, a także różnice między sposobem spożywania owego trunku przez cywilizowanych Greków i Rzymian oraz barbarzyńskich Celtów. Zaprezentowano również komiksowe przedstawienia greckiego sympozjonu, rzymskiej uczty, wizerunków boga wina Dionizosa oraz porównano je ze źródłami antycznymi. Wysłuchanie referatów i podjęcie refleksji na temat doświadczania wina w starożytności pozwoliło spojrzeć z innej perspektywy na zjawiska współczesne związane z winem.

Termin: 14 maja 2018 roku

Miejsce: Wydział Filologiczny UŚ, Katowice

Organizator: dr Edyta Gryksa (wraz ze Studenckim Kołem Naukowym Młodych Klasyków UŚ).

Opis: Konferencja poświęcona była szeroko rozumianej starożytności i jej recepcji. Jej uczestnikami byli studenci Uniwersytetu Śląskiego. Zaprezentowane w trakcie wydarzenia referaty dotyczyły m.in. zagadnienia ethos – logos, filozofii Parmenidesa, wątków mitologicznych w literaturze, interpretacji tekstów autorów antycznych.

Termin: September 20-23, 2018

Miejsce: University of Silesia, Szczyrk, Poland

Although generally resented and deemed unfavourable for individuals, societies and nations, Murti-Bing was a Mongolian philosopher who had succeeded in producing an organic means of transporting a “philosophy of life.” This Murti-Bing “philosophy of life,” which constituted the strength of the Sino-Mongolian army, was contained in pills in an extremely condensed form. A man who used these pills changed completely. He became serene and happy. The problems he had struggled with until then suddenly appeared to be superficial and unimportant. He smiled indulgently at those who continued to worry about them. Most affected were all questions pertaining to unsolvable ontological difficulties. A man who swallowed Murti-Bing pills became impervious to any metaphysical concerns. […] More and more people took the Murti-Bing cure, and their resultant calm contrasted sharply with the nervousness of their environment. […] [O]nce tormented by philosophical “insatiety,” now entered the service of the new society. Instead of writing the dissonant music of former days, they composed marches and odes. Instead of painting abstractions as before, they turned out socially useful pictures. But since they could not rid themselves completely of their former personalities, they became schizophrenics.

(Czesław Miłosz, The Captive Mind)

In a world transforming faster than ever before, a Murti-Bing pill would do wonders to those who painfully discover that their heretofore professed philosophy of life has unexpectedly become a burden: an obstacle standing in the way to “serenity and happiness.” In fact, the miraculous power of the pill is simple: whatever norms gain on momentum at a given moment of time, they immediately become one’s own. With serenity and happiness at stake, the choice not to take the pill is a choice between one’s own “insatiable,” unique self and one’s peace of mind, the tranquility of life and liberty not to judge success in life by the gauge of satisfaction. In a world transforming faster than ever, in which the Murti-Bing pills are available without prescription and advertised in all official media, the refusal to blend into the woodwork for the sake of the comfort of being “impervious to any metaphysical concerns” is nothing short of a tragic choice. Therefore, the 2018 edition of the International Conference of the Institute of English Cultures and Literatures of the University of Silesia in Katowice aims at addressing one of the most elusive, albeit simultaneously most tangible aspects of our experience of being in the world. As a foundation and a product of grand narratives, norms apply to any and every aspect of individual, communal and social life. They regulate our behaviors, determine directions in the evolution of arts and philosophical ideas, condition intra- and cross-cultural understanding, organize hierarchies. Yet – when transformed into laws – norms become appropriated by dominant discourses becoming “truths.”  Those in control of language always construe them as “universal” and, as such, “transparent”. Those once tormented by philosophical “insatiety,” sharply aware of this, face a choice: a pill-induced schizophrenia which must eventually come, or even more catastrophic consequences of the tragic protest, which are most likely to ensue. Oppressive normativity and protest have always gone hand in hand. The 2018 International Conference of the Institute of English Cultures and Literatures, in a sense, is a product of the refusal to take the Murti-Bing pill.

We invite papers representing a wide range of research traditions and methodological  positions; possible approaches may include, but are not limited to, the following:

• normativity and forms of protest in literature– the terror of convention– literature as a medium of protest– literature as a vehicle of norm– tragedy and protest– protester as a tragic figure– imprimatur, conspiracy and the dangers of literature– nonconformity and the norm– tropes of protest
• normativity and forms of protest in philosophy– the ethics of protest/the ethics of normativity– the aesthetics of protest– the ontology and epistemology of a norm– the ethics of civil, political and religious (dis)obedience– the metaphysics of a tragic protest– deconstructions as a norm/deconstructions as a form of protest– humanism, posthumanism and transforming normativity
• normativity and forms of protest in political discourses and law– democracy and norm– democracy and rebellion– the legality of protests– the EU between centripetal and centrifugal forces– power, manipulation, justification– legal genocide and normativity of the political doctrine– regulating guns, regulating uteruses: normativity and protest – the ethics of whistleblowing
• normativity and forms of protest in cultural practice– ethnic normativies– nationality and normativisms– the fear of the alien and oppressive normativity– normativism of race, class and gender– normativism of race, class and gender– oppressive normativism and forms of resistance– (neo)colonial designs and local resistance movements – the birth of 21st century neonazism– rebellious religions/rebelions against religion– cultures and countercultures– rebels without a cause– intimate rebellions
• normativity and forms of protest in fine arts, music, cinema and new media– the semiology of the norm– the semiology of protest– protest and the systems of non-verbal representation– normativity and forms of protest in popular culture
• anthroponormativity and forms of protest posthumanist protest– biopolitics and rhetorics of oppositional consciousness– biopower and (non-normative) sovereignties  – (tragic) forms of ecological protest– animals and animalities– Tsawalk and indigenous struggles against normativities.

Termin: 23-24 listopada 2018 roku

Miejsce: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Sosnowiec

Organizator: koło naukowe H/Story, Instytut Kultur i Literatur Anglojęzycznych

Opis: Multidyscyplinarna międzynarodowa konferencja Emotions poświęcona była tematyce emocji jako motorów zmian historycznych. Uczestnicy mieli okazję zaprezentować swoje badania związków pomiędzy historią a emocjami i ukazaniami w studiach kulturowych i literackich.

Termin: 08-09 grudnia 2018 roku

Miejsce: Dworek Kossaków, Górki Wielkie

Organizator: dr Małgorzata Poks, dr Tomasz Markiewka (ATH)

Opis: Sympozjum zostało zorganizowane dzięki grantowi jubileuszowemu Międzynarodowego Towarzystwa Mertonowskiego
z siedzibą w Louisville w stanie Kentucky w USA. Wysokość grantu: USD 2000. W trakcie sympozjum organizatorzy zaprezentowali redagowany przez nich specjalny numer półrocznika akademickiego „Świat i Słowo” poświęcony Thomasowi Mertonowi.