Aleksander Nawarecki
aleksander.nawarecki@us.edu.pl
Orcid: https://orcid.org/0000-0001-7271-2080
ResearchGate https://www.researchgate.net/profile/Aleksander_Nawarecki
Mgr filologii polskiej, teoretyk i historyk literatury
Doktorat: „Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów” promotor Ireneusz Opacki (1992).
Habilitacja: „Czarny karnawał. Uwagi śmierci niechybnej księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji” (1993).
Biogram:
Ukończyłem polonistykę na Uniwersytecie Śląskim i studia doktoranckie w IBL PAN. Dysertacja powstająca pod kierunkiem Marii Janion została uznana za spełniającą wymogi rozprawy habilitacyjnej i właśnie ta praca, poświęcona fenomenowi ks. Baki („największego grafomana” w dziejach naszej literatury) zaważyła na moich późniejszych zainteresowaniach zjawiskami marginalnymi, wymykającymi się ocenie, lekceważonymi. Bezpośrednią kontynuacją była idea „mikrologii literackiej” i kolejne książki dotyczące literackiego postrzegania/niedostrzegania rzeczy (projekt parafernologii), roślin i zwierząt (projekt zoofilologii), a także tego, co uznano za błahe w dokonaniach „wielkich” pisarzy (Mickiewicz, Słowacki). Aktów zapominania, ukrywania i wykluczania wypatruję w bliskości słowa: w etymologii, poetyce anagramów czy wróżbiarstwie augurów, ale też w sztuce gotowania i leczenia (projekt stomatopoetyki), a wreszcie w postrzeganiu Śląska. Większość z tych inicjatyw badawczych uznać można za rodzimy odpowiednik literackiej dekonstrukcji. Ich swoistym zwieńczeniem jest współredagowany prze mnie Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia (2018).
Monografie autorskie
- Czarny karnawał. „Uwagi śmierci niechybnej” księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji., Ossolineum, Wrocław 1991.
- Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1993.
- Pokrzywa. Eseje, Wydawnictwo Off-max, Chorzów-Sosnowiec 1996.
- Mały Mickiewicz. Studia mikrologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
- Lajerman, wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
- Parafernalia. Wydawnictwo UŚ, Katowice 2014.
- Dialog troisty. Colloquia o Juliuszu Słowackim, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019, (wspólnie z A. Kotlińskim).
Prace edytorskie:
- J.Baka, Poezje, PIW, Warszawa 1986, (wspólnie z A. Czyżem).
- J.Baka, Uwagi, Wydawnictwo Test, Lublin 2000, (wspólnie z A. Czyżem).
Podręczniki szkolne i wydawnictwa dydaktyczne:
- 1. Przeszłość to dziś. Literatura – język – kultura. Podręcznik dla II klasy liceum i technikum. Część, Wydawnictwo Piotra Marciszuka, Warszawa 2003-2022, (wspólnie z D. Siwicką).
- Przeszłość to dziś. Dla klasy II część I. Przewodnik metodyczny ze scenariuszami lekcji. (Stentor. Wydawnictwo Piotra Marciszuka), Warszawa 2003, (wspólnie z B. Matusiak i D. Siwicką).
- (wspólnie z Dorotą Siwicką). Przeszłość to dziś. Romantyzm. Materiały multimedialne CD-ROM. Stentor Wydawnictwo Piotra Marciszuka, Warszawa 2006, (wspólnie z D.Siwicką)
Redakcje tomów zbiorowych:
- Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza. Interpretacje. Skamander 9. Katowice 1993, (wspólnie z I.Opackim).
- Znajomym gościńcem. Prace ofiarowane Profesorowi Ireneuszowi Opackiemu w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Katowice 1993, (wspólnie z T.Sławkiem i D.Pawelcem).
- Starość, Katowice 1995, (wspólnie z A.Dziadkiem).
- Szybko i szybciej, Warszawa 1996, (wspólnie z D.Siwicką i M.Bieńczykiem).
- Kanonada. Interpretacje wierszy polskich (1939-1989). Katowice 1999, (wspólnie z D. Pawelcem).
- Miniatura i mikrologia literacka. T. 1-3 . Katowice 2000-2003.
- Skala „mikro” w badaniach literackich, Katowice 2005, (wspólnie z M.Bogdanowską).
- Wykłady lozańskie Adama Mickiewicza, Katowice 2006, (wspólnie z B.Mytych-Forajter).
- Piłeczka. Studia o ruchu i melancholii, Katowice 2017, (wspólnie z W.Bojdą).
- Ilustrowany słownika terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia, wydawnictwo słowo/obraz, Gdańsk 2018, (wspólnie z Z.Kadłubkiem i B.Mytych-Fotajter).
Wybrane artykuły w czasopismach:
- O śląskiej szkole mikrologii (1999-2005). Garść wspomnień. / On the Silesian Micrological School (1999-2005). A Sprinklings of Reminiscens. Forum Poetyki / Forum of Poetics. (czasopismo internetowe) Wiosna/lato 2017 (6) Mikropoetyka.
- Czytanie psalmów z Lutrem, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, 2018 z. 3.
- Gatunek: zadanie tekstowe z matematyki, „Teksty Drugie” 2019 nr 3.
- Mój „Sposób na Alcybiadesa”, „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” 2019 nr 3.
- Katapulta. Przygody polonistyki niezdyscyplinowanej, „Przestrzenie Teorii” 2020.
- Świat bez augurów, „Konteksty. Sztuka Ludowa” 2021 nr 3.
- Strupki (etiuda literacko-dermatologiczna), „Rana. Literatura-doświadczenie-tożsamość”, 2021 nr 2.
- “Che la cos’ è la poesia?” (Derrida, Uniłowski, Berardi), „Polono-Italica Fabrica Litterarum” 2021 z.3.