e-mail: lucyna.spyrka@us.edu.pl
dr hab. Lucyna Spyrka – slawistka, pracownik Instytutu Literaturoznawstwa, doktor habilitowana nauk humanistycznych. Doktorat na temat Radošinské Naivné Divadlo – od konwencji do kontestacji obroniła w 1998 roku, w roku 2017 uzyskała stopień doktora habilitowanego na podstawie monografii Dramat słowacki w Polsce. Przekład w dialogu kultur bliskich. Jej badania koncentrują się na literaturze i kulturze słowackiej oraz na zagadnieniach obszaru literatur i kultur zachodniosłowiańskich, w tym zwłaszcza na kwestiach relacji międzykulturowych, przekładu artystycznego i jego recepcji, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki dramatu i teatru. Wielokrotna stypendystka instytucji słowackich i rządu polskiego, odbyła staże naukowe na Słowacji i w Czechach. Współpracowała i nadal współpracuje z wieloma ośrodkami naukowymi i kulturalnymi na Słowacji i w Czechach (Słowacka Akademia Nauk, Uniwersytet J.A. Komenskiego w Bratysławie, Uniwersytet M. Bela w Bańskiej Bystrzycy, Uniwersytet w Preszowie, Uniwersytet w Ostrawie, Polsko-Słowacka Komisja Nauk Humanistycznych, Instytut Teatralny w Bratysławie). Brała udział w projektach badawczych: „Literatura v kyberpriestore“ (2007–2009, międzynarodowy grant zespołowy VEGA nr 2/7090/27/2007, kierowany przez Instytut Literatury Powszechnej Słowackiej Akademii Nauk); „Languages in the V4 Countries of Contemporary Europe. Language as a Means of Expression and Identity Formation” (2016, międzynarodowy grant zespołowy, finansowany przez Fundusz Wyszehradzki, nr projektu 21520090, ośrodki uczestniczące: Uniwersytet M. Bela w Bańskiej Bystrzycy /Słowacja/- kierownik projektu, Uniwersytet w Ostrawie /Czechy/, Uniwersytet w Segedynie /Węgry/, Uniwersytet Śląski w Katowicach). Członkini Komisji Przekładoznawstwa przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów, w latach 2015-2017 redaktor naczelna czasopisma „Noviny Slawia“, członkini zespołów recenzentów czasopism punktowanych „World Literature Studies”, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, „Slavica Wratislawiensia”. W Uniwersytecie Śląskim prowadzi zajęcia z przedmiotów bloku literaturoznawczego, historyczno-kulturowego i przekładoznawczego. Prowadziła wykłady gościnne w Uniwersytecie Komenskiego w Bratysławie oraz w Słowackiej Akademii Nauk. Jako lektor języka słowackiego w latach 2012-2015 współpracowała z Uniwersytetem Ekonomicznym w Katowicach. Znajomość języka słowackiego wykorzystuje również jako tłumaczka literatury naukowej i beletrystyki. W latach 2009–2015 pełniła funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Filologii Słowiańskiej UŚ ds. Nauki, Współpracy z Zagranicą i Finansów.
Ważniejsze publikacje:
Monografie:
- Spyrka L.: 2016, Dramat słowacki w Polsce. Przekład w dialogu kultur bliskich, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, ss. 512, ISBN 978-83-8012-830-9.
- Spyrka L.: 2004, Radošinské naivné divadlo. Między konwencją a kontestacją, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, ss. 152, ISBN 83-226-1331-8.
Artykuły i rozdziały w monografiach:
- Lucyna Spyrka, 2018, Možnosti a obmedzenia translácie slovenskej drámy do poľskej kultúry, „Slovenské divadlo”, vol. 66, no. 4, p. 398-408, ISSN 0037-699X (print), ISSN 1336-8605 (on line), EV 3134/09, DOI: 10.2478/sd-2018-0024.
- Lucyna Spyrka, 2018, O najstarszych polskich przekładach literatury słowackiej. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 9, cz.1, s. 183-200, ISSN 1899-9417 (wersja drukowana), ISSN 2353-9763 (wersja elektroniczna).
- Spyrka L.: 2012, Polski dramat dziewiętnastowieczny w kontekście kultury słowackiej. W: Literatura polska w świecie, t. IV: Oblicza światowości, red. R. Cudak, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 343-357, ISBN 978-83-63268-07-7.
- Spyrka L.: 2012, Bliskość kulturowa a przekład w obrębie literatury polskiej i słowackiej, „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 3, cz.1, s. 184-199, ISSN 0208-6336, ISSN 1899-9417.
- Spyrka L.: 2011, Przekład udomowiony – przekład wyobcowany, „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 2, cz.1, s. 251-268, ISSN 0208-6336, ISSN 1899-9417.
- Spyrka L.: 2009, Karvaš v Polsce, Mrożek na Słowacji, czyli funkcje przekładu a asymetria w dialogu. W: Kontakty VIII, red. J. Goszczyńska, Kraków: Polsko-Słowacka Komisja Nauk Humanistycznych, s. 39-52. ISBN 978-83-60163-43-6.
- Spyrka L.: 2009, Biografia przekładu, „Pamiętnik Słowiański”, t. LIX, z.1, s. 117-125, ISSN 0078-866X.
- Spyrka L.: 2005, Dominik Tatarka – wędrowiec. W: III Spotkanie słowacystów polskich, red. L. Spyrka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 119-127. ISBN 83-226-1488-8.
Lucyna Spyrka, PhD, DLitt
Associate Professor in the Institute of Literary Studies
Faculty of Humanities
ORCID: 0000-0001-9124-2678
Research interests:
Slovak literature and culture, translation studies, cross-cultural communication, Polish-Slovak contrastive studies, drama
Recent publications:
- Dramat słowacki w Polsce. Przekład w dialogu kultur bliskich [Slovak drama in Poland. Translation of the dialogue between close cultures]. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2016, ISBN 978-83-8012-830-9, ISSN 0208-6336
- Naivita ako estetická kategória v súčasnej pol’skej dráme a divadle. In: Kontexty alternatívneho divadla v súčasnom myslení [Naivety as an aesthetic category in contemporary Polish drama and theatre]. – Prešov : Filozofická fakulta Prešovskej univerzity, 2017. – pp. 154-169. – ISBN 978-80-555-1951-7
- Słowacki dramat dokumentalny [Slovak documentary drama]. In: Kontakty. [T.] 15. – Bratislava : Slovensko-pol’ská komisia humanitných vied, 2017. – pp. 67-78. – ISBN 978-80-89728-10-7
- Možnosti a obmedzenia translácie slovenskej drámy do pol’skej kultury [Possiblities and limitations of the translation of Slovak drama into Polish culture]. “Slovenské Divadlo” – 2018, č. 4, pp. 398-408. ISSN 0037-699X
- O najstarszych polskich przekładach literatury słowackiej [On the oldest Polish translations of Slovak literature]. “Przekłady Literatur Słowiańskich” – T. 9, part 1 (2018), pp. 183-200. ISSN 1899-9417
Research grants:
- International grant Literatúra v kyberpriestore [Literature in cyberspace] – participant. Grant manager: Dr Bogumiła Suwara, grant no. 2/7090/27/2007, financed by the Slovak Grant Agency VEGA, 2007-2009.
- International grant Jazyky krajín V4 v sučasnej Európe. Jaky ako prostriedok na vyjadrenie a formovanie identity [Languages in V4 countries of contemporary Europe. Language as a means of expression and identity formation] – Polish team leader. Grant manager — Dr Anita Huťková, grant no. 21520090, financed by the International Visegrad Fund (1 January—12 December, 2015).
- Scholarship of the National Scholarship Programme of the Slovak Republic – The Slovak Academy of Sciences, the Institute of World Literature, Bratislava, March—August, 2016.
Academic outreach and engagement:
- Chair of the Organizing Committee of the Polish-Czech-Slovak Conference “1918-2018. Wolność w kulturze, języku i literaturze Czechów i Słowaków”, organizer: Instytut Filologii Słowiańskiej UŚ, Sosnowiec 25 October, 2018.
- Public lecture: „Zdomácnenie a odcudzenie prekladu v blízkych kulturach” [Domestication and foreignization of translation in close cultures], the Institute of World Literature , the Slovak Academy of Sciences, 8 June, 2016.
- In the years 2008-2011 and 2017-2020 — member of the jury of subsequent editions of the Competition of Literary Translation from Slovak, organized by the Slovak Institute in Warsaw.