Uniwersytet Śląski w Katowicach

dr hab., prof. UŚ Paweł Majerski

pawel.majerski@us.edu.pl

Dyscyplina: literaturoznawstwo

ORCID: 0000-0002-4150-6257

ResearchGate: https://www.researchgate.net/profile/Pawel_Majerski

Google Scholar: https://scholar.google.com/citations?hl=pl&user=ybc8mxcAAAAJ

Doktorat: Z problemów twórczości poetyckiej Anatola Sterna (zatwierdzenie: 13.07.1999)

Habilitacja: Hybrydy. O „młodej poezji” z lat sześćdziesiątych (zatwierdzenie: 18.09.2012)

Ukończyłem studia polonistyczne (specjalność nauczycielska) na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Interesują mnie doświadczenia awangardy poetyckiej (futuryzm, Awangarda Krakowska, poezja konkretna; pośród pisarzy m.in. twórczość Anatola Sterna, Brunona Jasieńskiego, Tadeusza Peipera, Juliana Przybosia, Jana Brzękowskiego, Tadeusza Różewicza, Stanisława Dróżdża), zajmuję się także badaniami regionalistycznymi – zredagowałem antologię „młodej poezji” Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego W swoją stronę (2000), współredagowałem antologie Zagłębie poetów (2002) i Trzy dekady (2021). W latach 2002–2005 pełniłem obowiązki wicedyrektora Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, 2003–2013 kierownika Pracowni Życia Literackiego na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Należę do Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Komisji Historycznoliterackiej PAN; jestem członkiem Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (w latach 1999–2003 byłem sekretarzem Zarządu Oddziału Śląskiego SPP w Katowicach, od 2021 roku jestem jego prezesem).

Książki:

• Jerzy Jankowski. Katowice 1994, ss. 104.
• Układy sprawdzeń. W kręgu Nowej Fali. Katowice 1997, ss. 268 + 4 nlb.
• Anarchia i formuły. Problemy twórczości poetyckiej Anatola Sterna. Katowice 2001, ss. 248.
• Odmiany awangardy. Katowice 2001, ss. 178 + 2 nlb. „Biblioteka Katowicka”, tom 5.
• Hybrydy. „O młodej poezji” z lat sześćdziesiątych. Katowice 2011, ss. 212.
• Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie. Szkice o dwudziestowiecznej kulturze regionów. Katowice 2016, ss. 226.
• Lektury w czasie. Katowice 2018, ss. 314.
• Nowocześni i nowoczesne. Konstelacje wyobraźni. Katowice 2020, ss. 230.

Prace redakcyjne (wybór)

• Godność i styl. Prace dedykowane Włodzimierzowi Wójcikowi. Red. M. Kisiel, przy współudz. P. Majerskiego i Z. Marcinowa. Katowice 2003.
• Dialog w środku Europy: Rok 2002. Materiały III Międzynarodowej Konferencji Krytyków i Poetów zorganizowanej przez Miejski Ośrodek Kultury oraz Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Katowicach. Czerwionka-Leszczyny, 13–14 września 2002. Red. P. Majerski. Czerwionka-Leszczyny 2003.
• Literackie Zagłębie. Materiały I Sesji Zagłębiowskiej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Gustawa Daniłowskiego w Sosnowcu oraz Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2003.
• Biografie z Zagłębia. Materiały II Sesji Zagłębiowskiej. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2004.
• Dialog w środku Europy: Śląsk & Slezsko. Materiały IV Międzynarodowej Konferencji Krytyków i Poetów zorganizowanej przez Miejski Ośrodek Kultury w Czerwionce-Leszczynach 12 września 2003. Red. S. Krawczyk, P. Majerski. Czerwionka-Leszczyny 2004.
• Mozaika kultur. Materiały IV Sesji Zagłębiowskiej. Sosnowiec, 1 grudnia 2005. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2006.
• Dialog regionów: Śląsk – Zagłębie. Materiały III Międzynarodowej Konferencji Literackiej zorganizowanej przez Miejski Ośrodek Kultury w Czerwionce-Leszczynach. Red. S. Krawczyk, P. Majerski. Czerwionka-Leszczyny 2007.
• Symbole Zagłębia. Materiały V Sesji Zagłębiowskiej. Sosnowiec, 30 listopada 2006 roku. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2007.
• Dialog regionów: Język obrazów. Materiały IV Międzynarodowej Konferencji Literackiej zorganizowanej przez Miejski Ośrodek Kultury w Czerwionce-Leszczynach, 22 listopada 2007. Red. S. Krawczyk, P. Majerski. Czerwionka-Leszczyny 2008.
• Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 5. Red. D. Opacka-Walasek, przy współudz. P. Majerskiego. Katowice 2010.
• Pisarze z Zagłębia. Materiały VIII Sesji Zagłębiowskiej. Sosnowiec, 22–23 października 2009 roku. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2010.
• Dialog regionów: Tłumacze kultur. Materiały VI i VII Międzynarodowej Konferencji Literackiej zorganizowanej przez Miejski Ośrodek Kultury w Czerwionce-Leszczynach. Red. S. Krawczyk, P. Majerski. Czerwionka-Leszczyny 2010.
• Światy poetyckie Stanisława Krawczyka. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Katowice 2014.
• Literatura popularna. T. 2: Fantastyczne kreacje światów. Red. E. Bartos, D. Chwolik, P. Majerski, K. Niesporek. Katowice 2014.
• Światy poetyckie Andrzeja Szuby. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Katowice 2016.
• Pergamin wspomnień. Szkice o poezji Mariana Kisiela. Red. E. Bartos, P. Majerski, K. Niesporek. Gdańsk 2019.

Studia i szkice (wybór)

• Brunona Jasieńskiego re-konstruowanie literatury i świata. Przygotowanie do lektury powieści „Palę Paryż”. W: Między Kadenem a Andrzejewskim. W kręgu powieści polskiej XX wieku. Studia i szkice pod red. W. Wójcika, przy współudziale B. Gutkowskiej. Katowice 1995, s. 20–38.  Publikacja w języku czeskim: Bruna Jasieńského re-konstrukce literatury a svĕta. (O románu „Pálim Pařiž). Tłum. A. Lamers. W: Žánry živé, mrtvé, revitalizované. Red. L. Pavera. Opava 2006, s. 121–137.
• Spalone mosty polskiego romantyzmu… (nad „Piłsudskim” Anatola Sterna). W: Mity, stereotypy, konwencje. Prace ofiarowane Włodzimierzowi Wójcikowi. Pod. red. B. Gutkowskiej, M. Kisiela i E. Tutaj. Katowice 1995, s. 31–42.
• Sytuacja futuryzmu polskiego po przełomie październikowym (na marginesie sporu Anatola Sterna z Antonim Słonimskim). W: Przełomy: rok 1956. Studia i szkice o polskiej literaturze współczesnej. Pod red. W. Wójcika, przy współudziale M. Kisiela. Katowice 1996, s. 55–76.
• „…to świat zwykły nie zaświaty”. Eschatologiczny dialog Anatola Sterna i Tadeusza Różewicza. W: Słowo za słowo. Szkice o twórczości Tadeusza Różewicza. Pod red. M. Kisiela i W. Wójcika. Katowice 1998, s. 68–89.
• Strategia dyletanta. Tekst i konteksty „Kobiet wyśnionych” Anatola Sterna. W: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 2. Pod red. W. Wójcika, przy współudziale D. Opackiej-Walasek. Katowice 2000, s. 40–56.
• „Odnowa uzębienia naszej świadomości”, czyli neofuturystyczne tendencje w polskim obiegu alternatywnym. W: Nowoczesność. Materiały z X Konferencji Pracowników Naukowych i Studentów (Katowice – kwiecień 1997). Red. M. Tramer, A. Bąk. Katowice 2000, s. 163–170.
• Konkret – koncept – znaki. Notatki o tekstach wizualnych. W: Godność i styl. Prace dedykowane Włodzimierzowi Wójcikowi. Pod red. M. Kisiela, przy współudziale P. Majerskiego i Z. Marcinowa. Katowice 2003, s. 298–307.
• Urodzeni sosnowiczanie. O bohaterach zagłębiowskiej powieści Edwarda Kudelskiego. W: Biografie z Zagłębia. Materiały II Sesji Zagłębiowskiej. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2004, s. 91–99.
• Młody, idący… O Wacławie Stacherskim (1915–1944). W: Śląskie Miscellanea. T. 19. Red. K. Heska-Kwaśniewicz. Katowice 2006, s. 126–134.
• Wyobraźnia urealniona? Z notatek o „poezji najnowszej”. W: Spotkanie. Księga jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia. Red. M. Kita, B. Witosz. Katowice 2005, s. 259–271.
• „Miazga zdarzeń”. Tekst i konteksty „Młota” Andrzeja K. Waśkiewicza. W: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 3. Red. W. Wójcik, J. Kisielowa. Katowice 2005, s. 139–153.
• „Stamtąd się wywodzimy”. O awangardowych „Hybrydach”. W: Czytanie Dwudziestolecia. Red. E. Hurnik, A. Wypych-Gawrońska. Częstochowa 2005, s. 17–23.
• Milcząc w skowycie. Wokół „Drzewa ciemności” Stanisława Wygodzkiego. W: Mozaika kultur. Materiały IV Sesji Zagłębiowskiej. Sosnowiec, 1 grudnia 2005. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2006, s. 85–100.
• Kosmos wewnętrzny i Historia. O wierszu „Mój pierwszy świat mniejszy od świata beze mnie”  Krzysztofa Gąsiorowskiego. W: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 4. Red. D. Opacka-Walasek, przy współudz. E. Dutki. Katowice 2007, s. 74–92.
• „Testament” i skarga. O „Liście do Pozostałych” Edwarda Stachury. W: Řánr – ponorná řeka. Gatunek, rzeka podziemna. Red. L. Pavera. Praha 2009, s. 135–153.
• Sen, pamięć i liryczne konwencje. O „Widzeniu” Zbigniewa Jerzyny. W: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 5. Red. D. Opacka-Walasek, przy współudziale P. Majerskiego. Katowice 2010, s. 77–92.
• Concept album. O „Odwróconym świetle” Tymoteusza Karpowicza. W: Interpretując dalej. 34 najważniejsze książki poetyckie lat 1945–1989. Red. A. Kałuża, A. Świeściak. Kraków 2011, s. 271–283.
• Technologia – biologia – rzeczy ostateczne (notatka o kilku rozmowach Stanisława Lema). W: Architektura textu. Sborník k 80. narozeninám Františka Všetičky. Red. L. Pavera, I. Pospíšil. Praha 2012, s. 116–118.
• Struktury, modele, konstelacje. Józefa Bujnowskiego systematyka poezji konkretnej. W: Zesłania i powroty. Twórczość Józefa Bujnowskiego. Red. W. Ligęza, J. Pasterska. Rzeszów 2014, s. 43–50.
• Mila Elin. Jeszcze raz o stażystce Tadeusza Peipera. W: Czytanie Dwudziestolecia IV. T. 1. Red. J. Warońska, E. Wróbel. Częstochowa 2016, s. 149–168.
• O „Dwóch rozmowach (Oak Park / Puszczykowo / Oak Park)” Tymoteusza Karpowicza, Andrzeja Falkiewicza, Krystyny Miłobędzkiej. W: Literatura polska obu Ameryk. Studia i szkice. Seria druga. Red. B. Szałasta-Rogowska. Katowice 2016, s. 471–478.
• Twarze Władysława Broniewskiego. Na marginesie „pamiętnika” i publicystyki. W: Historia – biografia – literatura. Studia i szkice o literaturze polskiej XX i XXI wieku. Red. E. Dutka, M. Kisiel. Katowice 2019, s. 51–67.
• Gościnne żebra liter. O poetyckiej eschatologii Mariana Kisiela. W: Pergamin wspomnień. Szkice o poezji Mariana Kisiela. Red. E. Bartos, P. Majerski, K. Niesporek. Gdańsk 2019, s. 75–107.
• Jak „zrozumieć wszechbyt”? Stylizacje i modernizacje poetyckie Tytusa Czyżewskiego. W: Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Od pierwszej do drugiej wojny światowej. Red. J.M. Ruszar, D. Siwor. Bielsko-Biała – Kraków 2019, s. 81–101.
• „Miażdż czaszki trybami maszyn”. O Bogu i buncie w „Psalmie” Stanisława Grędzińskiego. W: Dwudziestolecie międzywojenne. Nowe spojrzenia. Red. J. Pasterski. Rzeszów 2019, s. 34–64.
• Erotyki Peipera. O lekturze Andrzeja. K. Waśkiewicza. W: Płeć awangardy. Red. M. Baron-Milian, A. Kałuża, K. Szopa. Katowice 2019, s. 133–146. 
• Medialny hipersejsmograf Różewicza. Nie tylko o „Kup kota w worku (work in progres)”. W: Ustanowione przez poetę. Szkice w stulecie urodzin Tadeusza Różewicza. Red. J.M. Ruszar, J. Pyzia. Kraków 2021, s. 119–151.
• „Zapisać się wierszem na śmierć”. Poezja Jana Pawła Krasnodębskiego. W: Literatura i żywioły. Red. L. Nawarecka, M. Janoszka. Katowice 2021, s. 349–381.

Szkice w czasopismach (wybór)

• Jerzy Jankowski i symbolistyczna autodestrukcja. (O zapomnianym epizodzie wileńskiej poezji). „Ruch Literacki” 1994, z. 1–2, s. 81–95.
• W koleinach racjonalizmu. (Glosy do utworu „Nasz przyjaciel stół…” Anatola Sterna). „Ruch Literacki” 1998, z. 2, s. 189–204. 
• O języku (w) poezji Anatola Sterna. „Przegląd Humanistyczny” 1999, nr 6, s. 103–124.
• Boczny tor awangardowego eksperymentu. (O powieściach Jana Brzękowskiego). „Ruch Literacki” 1999, z. 6, s. 649–662. Przedruk w: Česká a polská emigrační literatura. Sbornik z mezinárodní vĕdecké konference. Red. L. Martinek, M. Tichý. Opava 2002, s. 180–192.
• „Zabrano ptakom smagłość lotu”. Miasto w poezji Zygmunta Ławrynowicza. „Fraza” 2015, nr 4, s. 133–138.
• „Budować. Burzyć! Tworzącym skinieniem…” O krwi, ogniu i dymie w liryce Lecha Piwowara. „Śląskie Studia Polonistyczne” 2020, nr 2 https://www.journals.us.edu.pl/index.php/SSP/article/view/10297/7959.
• Poezja bez gwarancji. O twórczości Genowefy Jakubowskiej-Fijałkowskiej i Ewy Jarockiej. „Studia Filologiczne Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach” 2020, t. 33. https://studiafilologiczne.ujk.edu.pl/sf/view/794.