Niecka Kozielska należy do obszarów Europy o najbardziej przeobrażonej rzeźbie terenu na skutek strategicznych bombardowań lotniczych z końca II wojny światowej. Znajdował się tam wówczas największy na świecie kompleks produkujący paliwa płynne z węgla. Służył on potrzebom hitlerowskiej machiny wojennej. Na obszarach leśnych i zabagnionych pracownicy Instytutu Nauk o Ziemi UŚ, dr hab. J. M. Waga i dr hab. M. Fajer, zidentyfikowali niemal 6000 zachowanych jeszcze lejów po bombach. Dzisiaj stanowią one nie tylko dziedzictwo przypominające wielki wysiłek obu stron konfliktu i losy ofiar wojny, ale także barierę dla rozwoju gospodarczego tych okolic. Leje, szczególnie zalane wodą, stały się istotną częścią nowych ekosystemów. Różne aspekty tego tematu są nadal badane.
Waga J. M., Fajer M. The heritage of the Second World War: Bombing in the forests and wetlands of the Koźle Basin. Antiquity, 2021, 95 (380), 417-434.
