Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Nauk o Ziemi
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Od centymetrowych uskoków w jaskiniach do ewolucji Alp Wschodnich

27.10.2022 - 12:02 aktualizacja 27.10.2022 - 12:04
Redakcja: lukaszmalarzewski

Późnokredowa i mioceńska ewolucja Alp związana z podsuwaniem płyty adriatyckiej pod płytę europejską, jest stosunkowo dobrze poznana. Jednak aktywność uskoków po okresie miocenu w Północnych Alpach Wapiennych (PAW) jest słabo rozpoznana z powodu braku zdeformowanych neogeńskich osadów oraz erozji lodowcowej wskaźników geomorficznych.  Dr Jacek Szczygieł wraz z zespołem z Wiednia, Pragii i Mainz, opublikował w czasopiśmie Scientific Reports wyniki analizy paleonaprężęń 172 reaktywowanych uskoków, które przemieszczały korytarze w 28 jaskiniach w pobliżu głównych uskoków pomiędzy Wiedniem i Salzburgiem. Wyniki wskazują, że od Pliocenu PAW podlegały kompresji ku N do NE. Datowania metodą 230Th/U części uskoków wskazują, że obecny stan naprężeń nie zmienił się znacząco w ciągu ostatnich 0,5 mln lat. W przeciwieństwie do wcześniej proponowanego post-mioceńskiej ekstensji N-S w PAW, ucieczka tektoniczna na wschód wynikająca z kompresjiN-S operowała pomimo wyraźnego spowolnienia prędkości przemieszcania się płyt tektonicznych w późnym miocenie.

Praca jest efektem rocznego pobytu dr Jacka Szczygła na Uniwersytecie Wiedeńskim, w ramach stypendium im. Bekkera, przyznawanego przez NAWA.

Szczygieł, J., Baroň, I., Melichar, R., Plan, L., Mitrović-Woodell, I., Kaminsky, E., Scholz, D., Grasemann, B., 2022. Post‑Miocene tectonics of the Northern Calcareous Alps. Sci. Rep. 17730. https://doi.org/10.1038/s41598-022-22737-5

w jaskini
return to top