Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Nauk o Ziemi
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Rekonstrukcja rzeźby dna jeziora na podstawie tempa osiadania terenu – przykład Stawu Brandka w Bytomiu

20.03.2024 - 15:25 aktualizacja 20.03.2024 - 15:34
Redakcja: lukaszmalarzewski

Działalność górnicza prowadzi do osiadania i powstawania zbiorników antropogenicznych, takich jak Staw Brandka w Bytomiu. W czasopiśmie „Scientifc Reports” ukazał się artykuł, w którym pracownicy naszego Instytutu zaproponowali metodę rekonstrukcji rzeźby dna zbiornika na podstawie stanu początkowego w 1993 r. (stałe zaleganie wody) oraz obliczonego tempa osiadania. W ramach swoich badań autorzy przetworzyli archiwalne materiały kartograficzne oraz numeryczne modele terenu pochodzące z lotniczego skaningu laserowego. Do weryfikacji obliczeń wykorzystali dane batymetryczne z 2019 r. z pomiarów sonarowych na zbiorniku. Przeprowadzone badania wykazały, że staw do 2019 r. osiągnął powierzchnię 178.2 tys. m2, maksymalną głębokość 5.8 m i pojemność 421.2 tys. m3. Opracowana przez zespół badawczy metoda rekonstrukcji jest dokładna dla jezior o głębokości powyżej 2 m, a obliczona pojemność różni się od danych batymetrycznych średnio o 0.2%.

Źródło: Wita P., Szafraniec J.E., Absalon D., Woźnica A. 2024. Lake bottom relief reconstruction and water volume estimation based on the subsidence rate of the post-mining area (Bytom, Southern Poland). Sci Rep 14, 5230. https://doi.org/10.1038/s41598-024-55963-0

Autor notatki: dr Joanna Szafraniec

Batymetria Stawu Brandka w 2019 roku: (a) głębokość stawu na podstawie rekonstrukcji rzeźby dna; b) głębokość stawu z pomiarów batymetrycznych w 2019 r.; (c) różnice pomiędzy modelem rekonstrukcyjnym a modelem batymetrycznym; d) różnice pomiędzy surowym pomiarem batymetrycznym a rekonstrukcją: 1 – Staw Brandka w 2019 r., 2 – najgłębszy punkt (rekonstrukcja), 3 – najgłębszy punkt (pomiary batymetryczne).
Batymetria Stawu Brandka w 2019 roku: (a) głębokość stawu na podstawie rekonstrukcji rzeźby dna; b) głębokość stawu z pomiarów batymetrycznych w 2019 r.; (c) różnice pomiędzy modelem rekonstrukcyjnym a modelem batymetrycznym; d) różnice pomiędzy surowym pomiarem batymetrycznym a rekonstrukcją: 1 – Staw Brandka w 2019 r., 2 – najgłębszy punkt (rekonstrukcja), 3 – najgłębszy punkt (pomiary batymetryczne).
Zmiany wysokości terenu w rejonie Stawu Brandka w: (a) 1939/1941; b) 1958/1961; (c) 1983; d) 1993; e) 2012; (f) 2019: 1 – cięcie warstwicowe 5 m, 2 – granice Stawu Brandka w 2019 r.
Zmiany wysokości terenu w rejonie Stawu Brandka w: (a) 1939/1941; b) 1958/1961; (c) 1983; d) 1993; e) 2012; (f) 2019: 1 – cięcie warstwicowe 5 m, 2 – granice Stawu Brandka w 2019 r.
return to top