Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Nauk o Ziemi
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Młoda tektonika w starych górach: Jak powstała Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie

11.10.2022 - 15:06 aktualizacja 11.10.2022 - 15:08
Redakcja: lukaszmalarzewski

Wbrew powszechnie panującej opinii o nieaktywnym statusie Sudetów, ewolucja Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie kontrolowana była przez młodoalpejskie ruchy tektoniczne. Dr Jacek Szczygieł wraz z zespołem z uniwersytetów z Wrocławia i Wiednia opublikował w czasopiśmie Geomoprhology wyniki szczegółowego kartowania geologicznego i analizy strukturalnej jaskini Niedźwiedziej, dostarczające nowych informacji na temat tworzenia się proto-kanałów w drenażu krasowym. Uzyskane dane posłużyły do stworzenia szczegółowego modelu 3D soczewki marmurów, w której znajduje się jaskinia, co pozwoliło określić główne kierunki rozwoju strukturalnego. Zauważono, że rozwój krasu był kontrolowany przez pionowe uskoki, przy drugorzędnej roli foliacji. Na podstawie mikroruchów w jaskini i innych wskaźników neotektonicznych, a także związku między nieciągłościami strukturalnymi i topografią, wywnioskowano, że nieciągłości strukturalne stały się korzystne dla rozwoju krasu w warunkach stresu alpejskiego, z niewielkim lub żadnym wpływem relaksacji masywu. Pionowy, piętrowy układ Jaskini Niedźwiedziej był dodatkowo kontrolowany przez wcinającą się rzekę Kleśnicę.

Artykuł został opublikowany w otwartym dostępie. Na stronie czasopisma dostępne są również geologiczne modele 3D

Szczygieł, J., Sobczyk, A., Maciejewski, M., Fernandez, O., 2022. Variscan vs. Alpine structural controls: Karstic proto-conduit development within Palaeozoic marble post-conditioned by Alpine faulting (the Niedźwiedzia Cave, NE Bohemian Massif). Geomorphology 415, 108423. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2022.108423

Sala Mastodonta w Jaskini Niedżwiedziej foto. J. Szczygieł
Sala Mastodonta w Jaskini Niedżwiedziej foto. J. Szczygieł
return to top