Instytut Sztuk Plastycznych powołano z dniem 1 października 2019 roku w ramach przeprowadzonej w Uniwersytecie Śląskim strukturalnej reorganizacji. Powstał z przekształcenia Instytutu Sztuki. Jednak historia kształcenia plastycznego a następnie artystycznego w Cieszynie i w Uniwersytecie Śląskim sięga roku 1973, kiedy to na potrzeby nowo otwartego kierunku wychowania plastycznego utworzono Zakład Wychowania Plastycznego, potem Instytut Wychowania Muzycznego i Plastycznego, z którego w 1981 wyłoniła się Katedra Wychowania Plastycznego. Kolejne reorganizacje wiązały się z powstaniem najpierw Instytutu Wychowania Plastycznego (1982/1983), następnie Instytutu Kształcenia Plastycznego, wreszcie, w związku z kształceniem artystycznym i nowymi kierunkami studiów (edukacja artystyczna, grafika), Instytutu Sztuki (do 2019 r.). Aktualnie Instytut prowadzi kształcenie na czterech kierunkach studiów (edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych, grafika, malarstwo i projekty interdyscyplinarne, projektowanie gier i przestrzeni wirtualnej). Dzisiejsze oblicze Instytutu Sztuk Plastycznych ukształtowały zatem trwające od ponad czterdziestu lat zmiany programowe i organizacyjne. Niezmienną natomiast ambicją Instytutu – wspartą na pasji, wiedzy i zaangażowaniu zespołu pracowników – pozostaje kształcenie zakładające integrację artystycznej kreatywności z intelektualną wrażliwością. A także zaświadczanie o potrzebie obecności sztuki w życiu jako dziedziny wiodącej ku wartościom i poszerzającej możliwości naszego rozumienia świata.
Instytut Sztuk Plastycznych tworzą ludzie zajmujący się czynnie sztuką: graficy malarze, rzeźbiarze, rysownicy, performerzy, projektanci graficzni, fotografowie. Ich wiedza, umiejętności, doświadczenie są najlepszymi zasobami Instytutu. Z tych zasobów korzystać mogą nasi studenci, te zasoby przyczyniają się do rozwoju Instytutu jako jednostki badawczej (przy czym badania należy tu rozumieć jako szeroko pojmowaną działalność artystyczną w obszarze sztuk pięknych) oraz dydaktycznej.