Od 19 do 21 maja 2017 roku w auli im. Kazimierza Lepszego w rektoracie UŚ, w Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej, a także na Wydziale Filologicznym w Sosnowcu odbywać się będzie konferencja pt. „Spojrzenie(a) ponad granicę(e). Transkulturowe i transdyscyplinarne aspekty w badaniach germanistycznych oraz nauczaniu języka niemieckiego”, która organizowana jest przez Stowarzyszenie Germanistów Polskich i Instytut Filologii Germańskiej UŚ, przy współudziale Universität des Saarlandes in Saarbrücken i Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD, Niemiecka Centrala Wymiany Akademickiej).
Koncepcja „granicy” stała się nie tylko dla kulturoznawstwa, ale także dla filologii obcych, w tym dla germanistyki (wraz z jej językoznawczymi, literaturoznawczymi, translatorycznymi i glottodydaktycznymi dyscyplinami) ważnym problemem badawczym, cechującym się odniesieniami do różnych praktyk życiowych. Przekraczanie granic dyscyplin, które zakłada w pierwszym rzędzie poszukiwanie elementów łączących, a nie dzielących, otworzyło przed germanistyką nowe możliwości. Transdyscyplinarne i transkulturowe przekraczanie granic wynika m.in. ze zmiany profilu rozwoju i zadań stojących przed germanistyką rodzimą oraz zagraniczną. Poprzez wprowadzenie nowoczesnych metod, np. lingwistyki korpusowej czy dydaktyki różnojęzyczności pojawiły się nowe możliwości badań nad przyswajalnością drugiego języka obcego oraz tworzenie nowych relacji w procesie dydaktycznym, które wynikają ze współczesnych uwarunkowań języka, będących następstwami migracji i prób integracji w społeczeństwie. Procesy te wpływają także na rozwój polskich badań translatorycznych, zwłaszcza w zakresie języków specjalistycznych i glottodydaktyki. Istotną rolę odgrywają w kontrastywnych badaniach polsko-niemieckich osiągnięcia z zakresu lingwistyki dyskursu i lingwistyki mediów, przyczyniające się do transdyscyplinarnych eksploracji licznych pól badawczych.
Przekraczanie granic stanowiło i stanowi nadal istotny element rozwoju literatury, której synkretyczna formuła znalazła w dobie postmodernizmu swoje nowe wcielenie. Wraz z wprowadzeniem do badań literaturoznawczych osiągnięć kulturoznawczych zapoczątkowanych przez culturalturn interpretowanie tekstów nabrało nowego wymiaru.
Pojęcie „granicy” związane jest historycznie, kulturowo i tożsamościowo z regionami przygranicznymi, na których terenie znajdują się oba uniwersytety organizujące Kongres Germanistów Polskich 2017 – Uniwersytet Śląski w Katowicach i Universität des Saarlandes in Saarbrücken. Geograficzne położenie w obszarze przygranicznym daje ponadto szczególną możliwość spojrzenia poza/ponad granice. Sąsiedztwo kształtuje granicę i jej mieszkańców na różnych płaszczyznach, a jej przekraczanie przekształca się z codziennego doświadczenia w akt językowo-kulturowego poznania. W owej przestrzeni pomiędzy granicami powstają częstokroć wielojęzyczne, interkulturowe światy. Ich specyfika, wielowarstwowość i odmienność znajdują wyraz w tekstach literackich i praktykach narracji. Przekraczanie granic, zarówno tych realnych, jak i rozlicznych dyscyplin, wpisuje się zatem w szeroko rozumiany dyskurs interkulturowy, który obecny jest w badaniach translatorycznych, glottodydaktycznych i literaturoznawczych.
W inauguracji wydarzenia udział weźmie prorektor Uniwersytetu Śląsskiego ds. kształcenia i studentów prof. dr hab. Ryszard Koziołek.
Program konferencji (pdf)
