9 grudnia 2024 roku dr hab. Agnieszka Piela, prof. UŚ z Instytutu Językoznawstwa WH i mgr Weronika Gorzawska ze Szkoły Doktorskiej UŚ podczas tegorocznej odsłony Śląskiego Festiwalu Nauki w Katowicach wygłosiły prelekcję nt. Nie taka kobieta straszna, jak się umaluje…, czyli nowe wersje starych przysłów w polszczyźnie.
Wykład poświęcony został paremiom występującym współcześnie w zmodyfikowanych wersjach, co ilustruje tytułowe neoprzysłowie będące parafrazą znanego porzekadła Nie taki diabeł straszny, jak go malują.
Językoznawczynie zaprezentowały wiele innych jeszcze żartobliwych przekształceń przysłów, np. Jak sobie pościelesz, to mnie zawołaj (Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz); Jak trwoga, to do serwisu (Jak trwoga, to do Boga); Komu w drogę, temu trampki (Komu w drogę, temu czas); Kto rano wstaje, ten kotu jeść daje//ten idzie po bułki//ten jest niewyspany//tego jeszcze nie zwolnili (Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje); Na złodzieju czapka z lisa (Na złodzieju czapka gore); Wilk spity i owca się schlała (I wilk syty, i owca cała).
Podstawowym celem wystąpienia było zwrócenie uwagi na fakt, że paremie stanowią zanikające dobro kulturowe. Właśnie humorystyczne „przeróbki” przysłów są gwarantem ich dłuższej żywotności w polszczyźnie.
Dodatkową atrakcją wykładu był quiz paremiologiczny. Słuchacze, którzy stanęli w konkursowe szranki, otrzymali w podarunku książki autorstwa prof. Agnieszki Pieli: „Chwycić języka, czyli z sekretów polszczyzny (z wizytą na antenie Polskiego Radia Katowice)” (Wydawnictwo UŚ: Katowice 2022) oraz „Literatura źródłem związków frazeologicznych. Słownik” (Wydawnictwo UŚ: Katowice 2024).
