Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Językoznawstwa
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Dariusz Tkaczewski

07.02.2020 - 14:16, aktualizacja 30.06.2021 - 09:13
Redakcja: am

dr hab. Dariusz Tkaczewski, prof. UŚ

kontakt: dariusz.tkaczewski@us.edu.pl

Bohemista i słowacysta, językoznawca, tłumacz przysięgły j. czeskiego (od r. 1999) i literatury czeskiej, pracownik naukowy UŚ (od. r. 1988), profesor UŚ (od. 2019) zatrudniony w IJ WH UŚ. Studiował filologię czesko-słowacką na UŚ (1984-1989) oraz bohemistykę na UK w Pradze (1987-1988) i UP w Ołomuńcu (1986 i 1988). Wykładowca j. polskiego w Czechach (1999-2008), na UP w Ołomuńcu (1999-2003) i Uniwersytecie Ostrawskim (2003-2008). Członek KJ PAN, O. Katowice (od r. 2011). Pełnione funkcje: opiekun naukowy KNS „Światowid” (1997–2009), sekretarz Rady IFS UŚ (2013-2015), z-ca Dyrektora IFS UŚ (2015-2016), red. nacz. czasopisma „Noviny Slavia” (od r. 2017). Autor i redaktor: 7 monografii, 55 artykułów naukowych, licznych przekładów artystycznych prozy i poezji czeskiej oraz ponad 20 publikacji popularnonaukowych i publicystycznych. Główne zainteresowania badawcze: słowiańskie dziedzictwo kulturowe i tradycje, czesko-polskie/polsko-czeskie związki kulturowe i językowe, pragmalingwistyczna charakterystyka i analiza współczesnej czeszczyzny (reklama i publicystyka) i jej rozwarstwienie stylistyczne (socjolekty, profesjolekty i slangi); język czeskich mass mediów; stereotypy kulturowe i językowe; wpływ społeczny i manipulacja językowa; przekład artystyczny i użytkowy; dydaktyka j. czeskiego; historia j. czeskiego; czeska i czechosłowacka leksykografia encyklopedyczna.

Profil Pracownika w portalu ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9622-4161

Wybrane publikacje:

  1. Tkaczewski D.: Symbolika v českých a polských somatických frazémech s lexémy słuch/sluch a ucho a jejich vzájemná ekvivalence, [w:] Pocta Jiřímu Levému — Ad translationem, „Bohemica litteraria”, 20/2017/2, Brno 2018, s. 21-34.
  2. Tkaczewski D.: Mentalnościowy i językowy „obraz sąsiada”. Polsko-czeskie i czesko-polskie stereotypy językowe i aproksymaty, Uniwersytet Śląski w Katowicach, [w:] Tożsamość Słowian zachodnich i południowych w świetle dwudziestowiecznych dyskusji i polemik. Konteksty filologiczne i kulturoznawcze. Tom 2. [red.: M. Cichońska, I. Genew-Puhalewa], Katowice 2018, s. 217-236.
  3. Tkaczewski D.: Известные пражские вузы: традиции и современность, „Ежегодник Общества братьев Чапек”, № 17, St. Petersburg 2018, s. 38-44.
  4. Tkaczewski D.: Praga jako czeski i europejski ośrodek życia intelektualnego i naukowego w XIX i XX wieku (ludzie, instytucje, inicjatywy), [w:] Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe UE w Katowicach nr 277/2016, Zarządzanie 2016 (6), Katowice 2016, s. 168-197.
  5. Tkaczewski D.: „Narastanie miasta” na przykładzie Pragi. Fenomen i dynamizm czeskiej stolicy w XIX i pierwszej połowie XX wieku, [w:] Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe UE w Katowicach nr 303/2016, Ekonomia 2016 (7), Katowice 2016, s. 183-202.
  6. Tkaczewski D.: Первые чешские энциклопедические словари. Научный словарь Ригера, Научный словарь Отто, „Ежегодник Общества братьев Чапек”, № 14, St.Petersburg 2015, s. 33-44.
    Tkaczewski D.: Езикови стереотипи и полско-чешкии чешко-полски апроксимати,„Съпоставително езикознание“, Списание на Софийския Университет „Св. Климент Охридски”, хл, 2015, No. 2, Sofia 2015, s. 46-62.
  7. Tkaczewski D.: Ottův slovník naučný na tle czeskiej tradycji leksykograficznej: encyklopedia — twórcy — język, WUŚ, Katowice 2013, 244 strony.
  8. Tkaczewski D.: Mechanizmy wpływu społecznego i manipulacja językowa — czeskie przypadki, UŚ/AA „PARA”, Katowice 2010, 430 stron.
    Tkaczewski D.: Czeska reklama telewizyjna i jej język, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 2294, WUŚ, Katowice 2005, 140 stron.

Bibliografia dorobku pracownika w UŚ

Dariusz Tkaczewski, PhD, DLitt
Associate Professor in the Institute of Linguistics, University of Silesia in Katowice

dariusz.tkaczewski@us.edu.pl

ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9622-4161

https://www.researchgate.net/profile/Dariusz-Tkaczewski

https://scholar.google.com/citations?user=a_3RJaIAAAAJ&hl=pl

Research interests:

Specialist in Czech and Slovak, linguist, sworn translator in Czech (since 1999), translator of Czech literature. He has been an academic related to the University of Silesia since 1988, Associate Professor (since 2019) in the Institute of Linguistics, University of Silesia in Katowice. He studied Czech-Slovak Studies in the University of Silesia (1984-1989), Czech Studies in UK in Prague (1987-1988) and UP in Olomouc (1986 i 1988). He was a teacher of Polish in the Czech Republic (1999-2008), in UP in Olomouc (1999-2003) and in Ostrava University (2003-2008). He has been a member of the Linguistics Committee of the Polish Academy of Sciences, Katowice branch since 2011.

Positions held: academic supervisor of KNS “Światowid” (1997–2009), Deputy Director of the Institute of Slavic Studies, University of Silesia (2015-2016), editor-in-chief of the journal “Noviny Slavia” since 2017.

Author and editor: 7 monographs, 55 articles, numerous artistic translations of Czech prose and poetry, and over 20 popular science and journalistic publications.

His main research interests: Slavic cultural heritage and traditions, Czech-Polish and Polish-Czech cultural and linguistic relations, pragmalinguistic characteristics and analysis of modern Czech (advertising and journalism) and its stylistic stratification (sociolects, professiolects and slang); the Czech language of the mass media; cultural and linguistic stereotypes; social impact and linguistic manipulation; artistic and practical translation; didactics of the Czech language; history of the Czech language; Czech and Czech-Slovak encyclopedic lexicography.

Selected publications:

  1. Tkaczewski D.: Społeczny i kulturowy obraz I Republiki Czechosłowackiej (1918–1938) [Social and cultural image of the 1st Czech Republic], [in:] Słowiańszczyzna dawniej i dziś – język, literatura, kultura. Monografia ze studiów slawistycznych IV, Wrocław 2020, pp. 477-490.
  2. Tkaczewski D.: Symbolika v českých a polských somatických frazémech s lexémy słuch/sluch a ucho a jejich vzájemná ekvivalence, [in:] Pocta Jiřímu Levému — Ad translationem, “Bohemica litteraria”, 20/2017/2, Brno 2018, pp. 21-34.
  3. Tkaczewski D.: Mentalnościowy i językowy „obraz sąsiada”. Polsko-czeskie i czesko-polskie stereotypy językowe i aproksymaty [Mental and linguistic image of “the neighbor”. Polish-Czech and Czech-Polish linguistic stereotypes and approximates], [in:] Tożsamość Słowian zachodnich i południowych w świetle dwudziestowiecznych dyskusji i polemik. Konteksty filologiczne i kulturoznawcze. Vol 2. [eds.: M. Cichońska, I. Genew-Puhalewa], Katowice 2018, pp. 217-236.
  4. Tkaczewski D.: Известные пражские вузы: традиции и современность, „Ежегодник Общества братьев Чапек”, № 17, St. Petersburg 2018, pp. 38-44.
  5. Tkaczewski D.: Praga jako czeski i europejski ośrodek życia intelektualnego i naukowego w XIX i XX wieku (ludzie, instytucje, inicjatywy) [Prague as a Czech and European center of intellectual and academic life in the 19th and 20th centuries (people, institutions and initiatives], [in:] Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe UE w Katowicach nr 277/2016, Zarządzanie 2016 (6), Katowice 2016, pp. 168-197.
  6. Tkaczewski D.: „Narastanie miasta” na przykładzie Pragi. Fenomen i dynamizm czeskiej stolicy w XIX i pierwszej połowie XX wieku [“The city growing” exemplified by Prague. The phenomenon and dynamics of the Czech capital in the 19th century and the first half of the 20th century], [in:] Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe UE w Katowicach nr 303/2016, Ekonomia 2016 (7), Katowice 2016, pp. 183-202.
  7. Tkaczewski D.: Первые чешские энциклопедические словари. Научный словарь Ригера, Научный словарь Отто, „Ежегодник Общества братьев Чапек”, № 14, St.Petersburg 2015, pp. 33-44.
  8. Tkaczewski D.: Езикови стереотипи и полско-чешкии чешко-полски апроксимати, „Съпоставително езикознание“, Списание на Софийския Университет „Св. Климент Охридски”, хл, 2015, No. 2, Sofia 2015, pp. 46-62.
  9. Tkaczewski D.: Ottův slovník naučný na tle czeskiej tradycji leksykograficznej: encyklopedia — twórcy — język [Ottův slovník naučný and the Czech lexicographic tradition: Encyclopedia — authors — language], WUŚ, Katowice 2013, 244 pages.
  10. Tkaczewski D.: Mechanizmy wpływu społecznego i manipulacja językowa — czeskie przypadki [Social impact mechanisms and linguistic manipulation — Czech cases], UŚ/AA „PARA”, Katowice 2010, 430 pages.
  11. Tkaczewski D.: Czeska reklama telewizyjna i jej język [Czech TV advertising and its language], Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 2294, WUŚ, Katowice 2005, 140 pages.

return to top