Śladami translatoryki. Warsztat polskiego tłumacza na przykładzie wybranych dzieł autorów antycznych
Termin: 27 września 2024 r.
Miejsce: Uniwersytet Śląski w Katowicach, tryb online MsTeams
Organizatorzy: Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Opis: Celem spotkania jest podjęcie dyskusji nad zagadnieniami związanymi z pracą tłumacza oraz wykorzystaniem i technikami tłumaczenia tekstów antycznych (łacińskich i greckich) na język polski. Poruszone zostaną zagadnienia związane z:
- problemami przekładu terminów specjalistycznych i nazw własnych
- ideą wulgaryzmów w tekstach antycznych
- różnorodnością powstających przekładów z uwydatnieniem różnic i podobieństw
- próbą wykazania błędów, jakie pojawiają się w dostępnych przekładach
- zawiłościami tekstów antycznych
- trudnościami w przekładzie metafor, odpowiednim oddaniu językowych struktur z jednoczesnym zachowaniem wierności tekstowi oryginalnemu
Ogólnopolski Kongres Groznawstwa w ramach Tygodnia Gier
Termin: 7-9 listopada 2024 r.
Miejsce: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Rawa.Ink
Organizatorzy: Centrum Badań Groznawczych
Opis:
Celem inicjatywy jest zebranie w jednym miejscu jak największej liczby badaczy zajmujących się grami oraz wymiana wiedzy i wzięcie udziału w debacie na temat przyszłości tego interdyscyplinarnego obszaru badawczego.
Tematy poruszone podczas kongresu zorganizowane zostaną w ramach trzech głównych ścieżek dyskusyjnych, których wątki połączą się podczas końcowej rozmowy plenarnej.
Proponowane ścieżki to:
- dydaktyka – metody dydaktyczne, doświadczenia dydaktyczne, kanony growe, przedmioty groznawcze i grotwórcze, tworzenie kierunków i siatek zajęć, a także podręczniki i pomoce dydaktyczne;
- badania naukowe – w tym prezentacje zespołów, ośrodków, centrów i stowarzyszeń badawczych, obszary prowadzonych badań, doświadczenia networkingowe i współpraca międzynarodowa, kluczowe kanały upowszechniania badań i komunikacji groznawczej;
- wpływ społeczny – współpraca biznesowa, badania zlecone, wdrożenia, patenty, popularyzacja oraz transfer wiedzy i technologii.
Konferencja “Środkowoeuropejskie męskości w perspektywie porównawczej”
Termin: 14 – 15 listopada 2024 r.
Miejsce: Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka
Organizatorzy: Wydziału Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (UŚ), Katedra Literatury Czeskiej i Porównawczej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Karola (ÚČLK FF UK), Instytut Literatury Czeskiej Czeskiej Akademii Nauk (ÚČL AV ČR), Instytut Kultury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (IKP WP UW), Instytut Literatury Słowackiej Słowackiej Akademii Nauk (ÚSL SAV), Instytut Literatury Słowackiej Słowackiej Akademii Nauk (ÚSL SAV), węgierskie Centrum Nauk Społecznych – Instytut Socjologii (HUN-REN TK SZI) oraz Francuskie Centrum Badawcze Nauk Humanistycznych i Społecznych w Pradze (CEFRES, CNRS-MEAE), przy wsparciu Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Badań Naukowych w ramach programu PARCECO.
Opis:
Tematem konferencji jest rozpoznanie, w jaki sposób to specyficzne napięcie między koncepcjami kulturowymi a instytucjami państwowymi rezonowało w naszych kulturach i literaturach narodowych, jak tworzyło historie, inicjowało praktyki i cyzelowało narracje dominujących fikcji męskości (Silverman: 1992). Punktami wyjścia dla proponowanego projektu są trafne spostrzeżenia Teresy de Lauretis (1992), że „reprezentacje kulturowe odgrywają kluczową rolę w społecznej konstrukcji – i dekonstrukcji – męskości” oraz opinia Todda W. Reesera, że: „Hegemoniczna męskość jest zawsze w ruchu. Zawsze. Nigdy nie jest stabilna”. (Reeser: 2017)
Procesy modernizacyjne końca XIX wieku zakładają, że „maskulinizacja” jest warunkiem sine qua non odrodzenia narodowego (anachroniczne struktury społeczne były często interpretowane jako wynik słabej lub niewłaściwej pozycji męskości w danej kulturze). Odzyskanie strukturalnej możliwości budowania męskiej hegemonii na poziomie narodowym w odrodzonych po 1918 roku państwach (Polska, Czechosłowacja, „nowe” Węgry, Jugosławia itd.) było kontrapunktowane przez emancypację kobiet, pojawienie się homoseksualności w polu społecznej widoczności i sąsiednie „silne” projekty maskulinistyczne (nazistowskie państwo niemieckie, robotnicze państwo radzieckie). Można zatem przypuszczać, że nowoczesne koncepcje męskości w krajach Europy Środkowej miały specyficzną i, by tak rzec, (pół)peryferyjną (Blagojević: 2014) genealogię. Ze względu na ich rzeczywiste lub wyobrażone zacofanie cywilizacyjne, są one podszyte niepewnością, zwłaszcza w czasach wstrząsów i transformacji, których nasza część świata doświadczyła w XX wieku. Nie będzie zatem przesadą stwierdzenie, że w peryferyjnej nowoczesności nie ma męskości, a jedynie kolejne kryzysy męskości wynikające z niestabilności instytucji społecznych i kulturowych instancji tworzących ideologie męskiej hegemonii lub dominacji.
Współczesne teorie męskości pozwalają nam przenieść nacisk z „bycia” na „stawanie się” i ujawniają złożoność i procesualność, a także nieodłączną „niekompletność” męskości/-ości. Pozwala nam to zdefiniować obszar dociekań, którym jest prześledzenie poczucia definicyjnej niepewności co do tego, czym jest „męskość” w nowoczesności, jakie są jej ograniczenia, które jej kulturowe artykulacje są najbardziej/najmniej pożądane i dlaczego. Odnosząc tę obserwację do historycznej pozycji krajów Mitteleuropy, chcemy prześledzić literackie i artystyczne zmagania z męską formą nowoczesności w okresie i) rozwoju gospodarki kapitalistycznej w drugiej połowie XIX wieku, ii) dwudziestolecia międzywojennego, iii) ery państwowego socjalizmu, iv) potransformacyjnej (post)nowoczesności.
Wpływ kultur na starożytną Grecję i Rzym
Termin: 15 listopada 2024 r.
Miejsce: Uniwersytet Śląski w Katowicach, tryb online MsTeams
Organizatorzy: Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Studenckie Koło Naukowe Młodych Klasyków UŚ
Opis: Celem wydarzenia były rozważania nad szeroko pojętym wpływem obcych kultur na starożytną Grecję i Rzym. Podczas swoich wystąpień reprezentacji polskich ośrodków naukowych i instytucji kulturowych skoncentrują się na tym, w jaki sposób kultura, tradycja i historia ukształtowała się m.in. pod wpływem m.in. Kartaginy, Persji, ludów barbarzyńskich czy Egiptu. Wydarzenie o charakterze interdyscyplinarnym będzie skupione wokół rozważań o charakterze filozoficznym, religioznawczym i literaturoznawczym. Poruszone kwestie dotyczyć będą na przykład:
- roli „Septuaginty” w kształtowaniu postawy afirmatywnej u filozofów szkoły aleksandryjskiej wobec dorobku greckich politeistów
- przedstawienia funkcjonujących teorii dotyczących zjawiska walk gladiatorów
- analizy wpływu kultur wschodnich na religię starożytnej Grecji
- rozważań nad postacią Iuno Caelestis w literaturze i kulturze rzymskiej ze szczególnym naciskiem na Eneidę Wergiliusza oraz Punica Syliusza Italika
IV Międzynarodowy Kongres Stowarzyszenia Italianistów Polskich (SIP IV) pt.: „Zwroty badawcze we współczesnych italianistycznych badaniach literaturoznawczych, językoznawczych i glottodydaktycznych”
Termin: 9-11 grudnia 2024 r.
Miejsce: Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Budynek Neofilologii w Sosnowcu (ul. Grota-Roweckiego 5); budynek spinPLACE w Katowicach (ul. Bankowa 5) .
Organizatorzy: Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Stowarzyszenie Italianistów Polskich
Opis:
Kolejna, czwarta już, edycja cyklicznych spotkań naukowych europejskich italianistów ma na celu refleksję nad rolą paradygmatów teoretycznych i metodologii we współczesnym literaturoznawstwie, językoznawstwie i dydaktyce języka. Namysł taki wydaje się być uzasadniony zwłaszcza obecnie, kiedy wraz z pojawieniem się cultural studies w latach 90 XX wieku, akcent w badaniach humanistycznych został przesunięty z teorii na praktykę, z metodologii na pragmatykę badań naukowych. Badacze zdają się rezygnować ze wszelkich uniwersalistycznych postaw, podkreślając raczej znaczenie wielości interpretacji w wydobywaniu wielorakich kontekstów, w który mogą funkcjonować dzieła literackie, jednostki języka czy dydaktyczne zadania. Konferencja proponuje refleksję nad sposobami definicji pojęcia zwrotu, jego typologią, wyznaczonymi celami i przedmiotami badań, powiązaniem z tradycyjnymi metodologiami badawczymi oraz zasięgiem i znaczeniem dla szerszych zjawisk kultury, wychodzących poza ramy literaturoznawstwa, językoznawstwa i dydaktyki.