Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dr hab. Beata Stuchlik-Surowiak, prof. UŚ

Adres email: beata.stuchlik-surowiak@us.edu.pl

ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2851-6119

Specjalność: literaturoznawstwo

Tytuły prac awansowych:

Doktorat: Barokowe epitalamium śląskie. Kobieta, małżeństwo, rodzina  (2005)

Habilitacja: Obraz małżeństwa w „antyfeministycznych” utworach Bartosza Paprockiego na tle obyczajowych, religijnych oraz literackich zjawisk XVI i pierwszej połowy XVII wieku (2017)

Główne pola zainteresowań: literatura i kultura staropolska, kobieta w literaturze i kulturze epok dawnych, historia obyczajów 

Najważniejsze publikacje:

Monografie autorskie:

• „Historiej starych” czytanie. Człowiek  i świat w Chronografii albo Dziejopisie żywieckim Andrzeja Komonieckiego, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2020, ss. 270. 
• Obraz małżeństwa w „antyfeministycznych” utworach Bartosza Paprockiego na tle obyczajowych, religijnych oraz literackich zjawisk XVI i pierwszej połowy XVII wieku, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2016, ss. 332.
• Od Długosza do Internetu. Rzecz o królowej Jadwidze, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013, ss. 145.
• Barokowe epitalamium śląskie. Kobieta, małżeństwo, rodzina, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2007, ss. 234.

Prace redagowane:

• Ethos rycerski w kulturze. Tradycje i kontynuacje, t. 1, W kręgu średniowiecza, red. T. Banaś-Korniak, B. Stuchlik-Surowiak, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2017, ss. 356.
• Ethos rycerski w kulturze. Tradycje i kontynuacje, t. 2, Ethos sarmacki i jego tradycje, red.   T. Banaś-Korniak, B. Stuchlik-Surowiak, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2017,  ss. 206.
• Liber amicorum Professoris Ioannis Malicki, red. D. Rott, P. Wilczek, przy współudziale B. Stuchlik-Surowiak, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2011, ss. 328.

Wybrane artykuły w czasopismach i seriach naukowych:

•  About Women who „Busied Themselves with Brigandage”: Katarzyna Włodkowa Skrzyńska and Barbara Rusinowska, Forgotten Lady Robbers from the 15th Century. „Perspektywy Kultury” 2020, nr 1(28), s. 167-179.
• Różne interpretacje biblijnego motywu stworzenia kobiety i mężczyzny w polskojęzycznej literaturze parenetycznej XVI-XVII wieku (w świetle tradycji egzegetycznej). „Rocznik Teologiczny” 2019, nr 2, s. 203-223.
• Fighting Pestilence in Old Poland as Presented in the 18th Century Żywiec Chronicle. „Rocznik Filozoficzny Ignatianum” 2019, vol. 25, nr 1, s. 37-54.
• „Wio Bury do góry”. Tajniki zbójeckiego rzemiosła w Chronografii albo Dziejopisie żywieckim Andrzeja Komonieckiego, [w:] Staropolskie teksty i konteksty, t. 8, tom jubileuszowy poświęcony pracy twórczej i organizacyjnej Profesora Jana Malickiego w siedemdziesiątą rocznicę Jego urodzin, red. T. Banaś-Korniak, B. Stuchlik-Surowiak, D. Rott, J. Kwosek, Katowice 2018, s. 235-248.
• „Dirty dancing” sprzed wieków. Motyw tańca w tekstach śląskich kaznodziejów protestanckich z XVII-XVIII stulecia, [w:] Staropolskie teksty i konteksty, t. 7, Pomiędzy uczonością a dydaktyzmem, red. J. Malicki, T. Banaś-Korniak, Katowice 2013, s. 11-24.
• Sarmatyzm-dzieje jednego pojęcia, „Perspektywy Kultury” 2012, nr 6, s. 21-38.
• „Prawdziwe i gruntowne Nowiny” czyli pierwsze próby kreowania wizerunku medialnego, „Studia Medioznawcze” 2012, nr 1(48), s. 147-155.
• Sylwetka Samuela Ludwika Zasadiusa na tle środowiska religijno-kulturalnego XVIII-wiecznego Cieszyna, [w:] Śląska Republika Uczonych, t. 4, red. M. Hałub, A. Mańko-Matysiak, Wrocław 2010, s. 202-215.
• Twórczość Jerzego Bocka na tle kluczborsko-byczyńskiego środowiska kulturalnego w XVII wieku, [w:] Śląska Republika Uczonych, t. 3, red. M. Hałub, A. Mańko-Matysiak, Wrocław 2008, s. 295-307.

Wybrane artykuły w monografiach wieloautorskich:

• „Gdzie chce, choroby nabawi/Komu chce, zdrowie naprawi […]”. Czarownica vel żona w ujęciu staropolskich „sowizdrzałów”, [w:] Czarownice, czarownicy, czary. Obrazy kulturowe, literackie, artystyczne, red. A. Anczyk, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2020, s. 41-54.
• Andrzej Frycz Modrzewski o poprawie… instytucji małżeństwa, w: Retoryka, polityka, religia w pierwszej Rzeczypospolitej. Wybrane zagadnienia, red. Ł. Cybulski, K. Koehler, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2019, s. 139-153.
• Budowa cieszyńskiego Kościoła Jezusowego w świetle XVIII-wiecznych pieśni ludowych, [w:] Literatura a architektura, red. J. Godlewicz-Adamiec, T. Szybisty, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Kraków-Warszawa 2017, s. 205-221.
• Kopalnia i huta jako przestrzeń sacrum. Rzecz o dziele Walentego Roździeńskiego „Officina ferraria…”, [w:] Sacrum w mieście: aspekty religijne, kulturalne  i społeczne, t.2, Epoka nowożytna i czasy współczesne, red. D. Quirini-Popławska, Ł. Burkiewicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 2016, s. 35-48.
• Wdowa i wdowieństwo w mieszczańskiej przestrzeni kulturowej barokowego Śląska, [w:] Antropologia kultury mieszczańskiej, red. J. Ławnikowska-Koper, L. Rożek, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa 2016, s. 329-338.
•  „Kto by chciał być w tych księgach, kielich go nie minie”. Motyw alkoholu w „Aktach Rzeczypospolitej Babińskiej”, [w:] Oblicza alkoholu w kulturze elit od średniowiecza do współczesności, red. R. Bubczyk, B. Hołub, J. Sołtys, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015, s. 65-83.
•  „Dasz jej w gębę, musi wytrwać, trochę popłacze” – czyli wizja miłości małżeńskiej w tak zwanej „literaturze sowizdrzalskiej” z końca XVI i pierwszej połowy XVII wieku, [w:] Miłość w kulturze polskiej, red. W. Łysiak, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Poznań 2015, s. 55-70.
• Bartosza Paprockiego „podręczniki do maltretowania żon” jako źródło (nie tylko kobiecych) problemów, [w:] Źródło historyczne jako tekst kultury, red. B. Płonka-Syroka, M. Dąsal, wydawnictwo DiG, Warszawa 2014, s. 41-60.
• Jan Muthman i Samuel Ludwik Zasadius – od budowniczych ewangelickiej świątyni do wyklętych wygnańców, [w:] Itinera clericorum. Kulturotwórcze i religijne aspekty podróży duchownych, red. D. Quirini-Popławska, Ł. Burkiewicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 2014, s. 405-424.
• „Jeden w małżeństwie gniewliwy, a drugi pijany”. Wizerunek małżeństwa i małżonków w kazaniach Piotra Skargi, [w:] Rzecz o dziele Piotra Skargi SJ. Słowo o historii, języku i kulturze, red. K. Biel. M. Stankiewicz-Kopeć, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013, s. 87-107.
• Kogo naprawdę kochała królowa Jadwiga? O skandalu w średniowiecznej Polsce, [w:] Tabu-Trend-Transgresja, t.1, Skandal w kulturze europejskiej i amerykańskiej, red. B. Płonka-Syroka, M. Dąbrowska, J. Nadolna, M. Skibińska, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2013, s. 55-64.
• Historia, publicystyka, poezja. Dwa portrety Iwana Groźnego, [w:] Antonio Possevino SJ. Życie i dzieło na tle epoki, red. D. Quirini-Popławska, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012, s. 139-154
• Śladami Samuela Ludwika Zasadiusa czyli spacer po dawnym i współczesnym Cieszynie, [w:] Kalejdoskop tematów śląskich. Zbiór studiów filologicznych, red. K. Kossakowska-Jarosz, przy udziale M. Iżykowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2011, s. 293-305.
• Poseł krotochwilny Mac Lac” – spóźnione echo sowizdrzalskiej muzy czy przewrotny figiel weselnego gościa?, [w:] Liber amicorum Professoris Ioannis Malicki, red. D. Rott,  P. Wilczek, przy współudziale B. Stuchlik-Surowiak, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2011, s. 274-283.