W ramach indywidulanej działalności naukowo-badawczej dr Joanny E. Szafraniec oraz dzięki wsparciu Centrum Studiów Polarnych pod koniec czerwca 2021 r. odbył się wyjazd badawczy na Islandię na przedpole lodowca Skeiðarárjökull. Celem wyprawy było założenie sieci punktów pomiarowych ulokowanych w licznych zagłębieniach bezodpływowych. Zagłębieniami tymi usiany jest tutejszy sandr. Powstają one po katastrofalnych powodziach lodowcowych (jökulhlaup).
Wyniki obserwacji posłużą do obliczenia tempa sedymentacji i roli sukcesji roślinnej w tym procesie. Ponadto wyniki badań wykorzystane zostaną w analizie podobnych form występujących na Niżu Polskim. Stwierdzone relacje morfometryczne i obliczone tempo sedymentacji pozwolą określić wiek polskich zagłębień oraz przybliżyć scenariusz deglacjacji Polski u schyłku plejstocenu, a więc w warunkach istotnych zmian klimatu. W trakcie badań przetestowano również fotogrametryczną technikę Structure from Motion (SfM), która posłużyła do pozyskania wysokorozdzielczego cyfrowego modelu wysokościowego badanych form.
Pozwolenie na filmowanie dzięki uprzejmości Vatnajökull National Park.
Przykłady zagłębień bezodpływowych na Skeiðarársandur o różnym wieku i stopniu pokrycia roślinnością (Fot. J. Szafraniec)
Zastosowana technika SfM: a) lokalizacja pojedynczych klatek filmu w stosunku do zagłębienia na tle chmury punktów, b) wyskalowana chmura punktów zagłębienia z pokryciem terenu, c) opracowany cyfrowy model terenu w widoku 3D, rozdzielczość 0.1 m × 0.1 m, przewyższenie pionowe 1.5, średnica formy 12 m; oprac. J. Szafraniec