Naukowcy Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego oraz Katedry Chemii Rolnej i Środowiskowej Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie na łamach czasopisma Minerals opublikowali wynik badań dotyczących oceny jakości gleb w rejonie występowania mineralizacji Zn-Pb w południowej Polsce. Badaniom poddano powierzchniowe warstwy gleby (do 30 cm głębokości) pochodzące z dwóch obszarów badawczych różniących się głębokością występowania dolomitów kruszconośnych oraz metodą, historycznej już, eksploatacji złóż. Do określenia poziomu zanieczyszczenia przypowierzchniowej warstwy gleby, związanego z obecnością metali ciężkich (Zn, Pb i Cd), wykorzystano następujące wskaźniki: współczynnik zanieczyszczenia (Cf), stopień zanieczyszczenia (Cdeg), wskaźnik obciążenia zanieczyszczeniem (PLI) oraz indeks geoakumulacji (Igeo). Zwartości metali ciężkich od 2,5- do 18,1-krotnie przekroczyły wielkości lokalnego tła geochemicznego, co wskazuje na umiarkowany do bardzo wysokiego poziom kontaminacji. Zaobserwowano zróżnicowanie między poziomami degradacji gleby oraz głównego źródła metali w zależności od rejonu badań. W strefie płytkiej XII‑wiecznej eksploatacji największy wkład w zanieczyszczenie środowiska wykazuje Pb, następnie Cd, a na końcu Zn. Natomiast w strefie podziemnej XX-wiecznej eksploatacji kolejność ta jest następująca – Zn > Cd > Pb. Stwierdzono ponadto, że zanieczyszczenia metalami ciężkimi w rejonie płytko zalegających ciał rudnych związane są głównie ze źródłem/-ami geogenicznymi (60%), podczas gdy w rejonie głęboko usytuowanych złóż Zn-Pb 90% zanieczyszczeń związanych jest ze źródłami antropogenicznymi (Rys.1). Pionowa zmienność zawartości Zn, Pb i Cd oraz horyzontalne rozprzestrzenienie tych metali zależy od rodzaju rudy, metody wydobycia oraz czasu, który upłynął od zakończenia eksploatacji.
Sutkowska K., Teper L., Czech T., Hulok T., Olszak M. and Zogala J. 2020.Quality of Peri-Urban Soil Developed from Ore-Bearing Carbonates: Heavy Metal Levels and Source Apportionment Assessed Using Pollution Indices. Minerals 10, 1140; doi:10.3390/min10121140
