Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Nauk o Ziemi
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Dendrochronologiczny zapis współczesnych zmian klimatu w Arktyce Kanadyjskiej

19.01.2021 - 11:52 aktualizacja 15.03.2021 - 11:59
Redakcja: szczepansamulewicz

Południowo wschodnie wybrzeże zatoki Hudsona należy do najszybciej ocieplających się części Arktyki. W ramach projektu „Growth-ring record of modern extreme weather phenomena in the Low Arctic (REACT)” finansowego z programu INTERACT Horyzont 2020, we współpracy z naukowcami z Centre d’Etudes Nordiques i Uniwersytetem Lavala w Quebec, prowadzono badania w rejonie ujścia Wielkiej Rzeki Wielorybiej oraz archipelagu Manitunouk.

Badania dotyczyły reakcji przyrostowej krzewinki Salix uva-ursi na współczesne zmiany klimatyczne. Gatunek ten był analizowany pod względem dendrochronologicznym po raz pierwszy. Pomiary szerokości rocznych przyrostów pozwoliły skonstruować skalę przyrostową sięgającą 105 lat wstecz. Dzięki temu bardziej szczegółowo określono rolę temperatury i opadów. Stwierdzono, że niewielkie i długotrwałe opady są bardziej sprzyjające dla wzrostu S. uva-ursi, niż gwałtowne i intensywne opady powodujące szybki spływ powierzchniowy. To pozwala lepiej zrozumieć złożone mechanizmy ekologiczne w niezwykle wrażliwym na zmiany środowiska ekotonie tajga-tundra w subarktycznym Quebecu.

Ponadto wykazano, że w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wzrosła liczba zdarzeń rzeźbotwórczych, co wyraźnie koreluje się ze wzrostem opadów letnich. W artykule wyznaczono nowe wartości graniczne dla uruchamiania osuwisk przez opady atmosferyczne w aktywnych obszarach podnoszenia glaciizostatycznego.

Dotychczasowe wyniki badań zostały opublikowane w czasopismach Arctic, Antarctic and Alpine Research oraz Science of the Total Environment.

Opała-Owczarek M, Owczarek P, Łupikasza E, Boudreau S, Migała K, 2020, Influence of climatic conditions on growth rings of Salix uva-ursi Pursh from the southeastern shore of Hudson Bay, Subarctic Canada. Arctic, Antarctic and Alpine Research, 52 (1), 87-102. https://doi.org/10.1080/15230430.2020.1722397

Owczarek P, Opała-Owczarek M, Boudreau S, Lajeunesse P, Stachnik Ł, 2020, Re-activation of landslide in sub-Arctic areas due to extreme rainfall and discharge events (the mouth of the Great Whale River, Nunavik, Canada). Science of the Total Environment, 744, 140991, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.140991

return to top