Metody mikroanalityczne wykorzystywane w petrochronologii umożliwiają zrozumienie procesów zachodzących w mikroskali, co ułatwia interpretację i rekonstrukcję procesów magmowych, metamorficznych czy hydrotermalnych zachodzących w skorupie ziemskiej. Dzięki zastosowaniu metod mikroanalitycznych (badania cyrkonu, monacytu i ksenotymu) zrewidowano dotychczasowe poglądy na temat ewolucji geologicznej podłoża krystalicznego Centralnych Karpat Zachodnich.
Wykazano, że granit z Chopoka (Niżne Tatry), wcześniej interpretowany jako intruzja waryscyjska, reprezentuje magmatyzm ordowicki (ok. 476 mln lat – orogeneza Ceneri). Późnopaleozoiczne wieki, dokumentują dwa epizody tektonometamorficzne: ok. 352 mln lat – amalgamacja superkontynentu Pangei i ok. 255 mln lat – inicjalny rozpad Pangei.
Analizowane metabazyty (Tatry Zachodnie) rejestrują szczególny moment w historii geologicznej Centralnych Karpat Zachodnich, ponieważ zawierają ślady dwóch całkowicie niezależnych domen oceanicznych: (1) ediakarsko-kambryjskie bazalty łuku wyspowego związanego z oceanami Proto-Rheik i Qaidam, zmetamorfizowane w warunkach facji amfibolitowej podczas orogenezy Ceneri we wczesnym ordowiku (ok. 470 mln lat); (2) późnodewońskie bazalty basenu załukowego, powstałego podczas otwierania oceanu Paleotetydy, zmetamorfizowane w warunkach facji eklogitowej w czasie orogenezy waryscyjskiej (ok. 367 mln lat). Analizowane skały nie wykazują żadnego paleogeograficznego związku z Oceanem Rheik, jak sugerowano wcześniej.
Przeprowadzone badania dostarczają kluczowych danych, niezbędnych przy regionalnych rekonstrukcjach paleogeograficznych Europy Centralnej, dotyczących ewolucji NE Gondwany we wczesnym paleozoiku oraz przebiegu kolizji fragmentów Gondwany z kontynentem Laurussii w późnym paleozoiku.
Burda, J., Klötzli, U., Woskowicz-Ślęzak, B., Li, Q.-L., Liu, Y. (2020): Inherited or not inherited: Complexities in dating the atypical ‘cold’ Chopok granite (Nízke Tatry Mountains, Slovakia). Gondwana Research 87, 138–161. https://doi.org/10.1016/j.gr.2020.05.018.
Burda, J., Klötzli, U., Majka, J., Chew, D., Li, Q.-L., Liu, Y., Gawęda, A., Wiedenbeck, M. (2021): Tracing proto-Rheic – Qaidam Ocean vestiges into the Western Tatra Mountains and implications for the Palaeozoic palaeogeography of Central Europe. Gondwana Research, 91, 188–204, doi: https://doi.org/10.1016/j.gr.2020.12.016.
