Próby odpowiedzi na to pytanie podjęli się pracownicy naszego Instytutu: prof. dr hab. Urszula Myga-Piątek, dr Michał Sobala i dr Bartłomiej Szypuła. Celem ich badań była ocena stopnia przekształcenia krajobrazów naturalnych, zarówno na obszarze całej Polski, jak i w obrębie poszczególnych parków narodowych, a także określenie poziomu reprezentacji tych krajobrazów w parkach narodowych.
Przeprowadzone badania wykazały, że rozmieszczenie parków narodowych w Polsce odzwierciedla stopień przekształcenia krajobrazów naturalnych, a parki te chronią krajobrazy najmniej przekształcone w wyniku działalności człowieka. Jedynie dwa spośród 24 typów krajobrazów naturalnych w Polsce nie są chronione w parkach narodowych (są to eoliczne, wzgórzowe krajobrazy w obrębie pasa nizin oraz krzemianowe i glinokrzemianowe – erozyjne krajobrazy pojedynczych wzniesień w obrębie wyżyn i niskich gór). Są to jednocześnie typy krajobrazów naturalnych, które zostały w największym stopniu przekształcone przez człowieka.
Zastosowana w badaniach metoda oceny stopnia przekształcenia krajobrazu może stanowić podstawę do wskazania obszarów, które powinny być objęte ochroną w formie parku narodowego. Badania podkreślają także konieczność utworzenia na terenie Polski nowych parków narodowych, które dzisiaj zajmują jedynie 1% powierzchni naszego kraju.
Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Journal for Nature Conservation”.
Myga-Piątek U., Sobala M., Szypuła B. 2022. Do national parks protect natural landscapes? Journal for Nature Conservation 68: 126229, https://doi.org/10.1016/j.jnc.2022.126229.
