Tytuł: “Czy chcesz o tym porozmawiać?”
Autor: Lori Gottlieb
Gatunek: powieść obyczajowa non-fiction z elementami autobiografii
Zagadnienia psychologiczne: psychologia kliniczna, psychoterapia, sojusz terapeutyczny
Kto poleca: dr Monika Stojek, prof. UŚ
“Lekarzu, ulecz się sam!” – ta lub inna wersja tego zawołania towarzyszy ludzkości już od tysiącleci. Odnajdujemy ją na przykład w pismach greckich dramatopisarzy i filozofów, w Biblii oraz w myśli Friedricha Nietzschego. ,Co dzieje się jednak wtedy, gdy to psychoterapeuta potrzebuje uleczenia swoich własnych ran? Czy pomaganie innym osobom w uzyskaniu wglądu w ich problemy gwarantuje również wgląd w swoje własne? Te pytania są osią, wokół której obraca się akcja powieści Lori Gottlie. Autorka splata w niej historie kilku pacjentów oraz swoje wspomnienia dokumentujące jej nietuzinkową ścieżkę do uzyskania kwalifikacji terapeutki. Jako psycholożka kliniczna, polecam tę książkę każdej osobie, która rozważa podjęcie psychoterapii, ponieważ w sposób przepełniony empatią i szczerością demistyfikuje ona proces terapeutyczny. Jako nauczycielka akademicka, polecam tę pozycję wszystkim studentom psychologii klinicznej, ponieważ odsłania ona kulisy procesu psychoterapeutycznego. A jako człowiek polecam tę książkę osobom zainteresowanym historiami innych, opowiedzianymi z humorem, przenikliwością i życzliwością.
W popularnych mediach trudno jest uchwycić ducha psychoterapii oraz procesu zmiany, który poprzez rozmowę zachodzi za drzwiami gabinetu. W książce „Czy chcesz o tym porozmawiać?” znalazłam autentycznie ujęte rozterki, triumfy i porażki współczesnego pomocnika psychologicznego. Co na swój temat ujawniać pacjentowi? Jak odpowiadać na prowokacyjne albo trudne pytania? Jak zaakceptować to, że nie każdemu potrafimy pomóc, w taki sposób, w jaki byśmy tego chcieli? Zupełnie jak klinicysta podczas sesji psychoterapeutycznej, w swojej narracji Lori Gottlieb nie oferuje prostych rozwiązań czy niepodważalnych opinii. Oferuje za to dużo więcej – wewnętrzny monolog pokazujący, dlaczego ona sama podjęła taką, a nie inną decyzję, rozpoznając jednocześnie, że być może nie była to wcale jedyna opcja. Autorka robi to w sposób pozbawiony osądu oraz z dużą dawką humoru i dystansu do samej siebie (jak choćby w przypadku tego, czy powiedzieć pacjentce dlaczego przyszła do pracy w piżamie). Współczesne teorie psychoterapeutyczne są bezboleśnie wplecione w historie autorki, jej terapeuty, i jej poszczególnych pacjentów. Wszystko to jest wykonane tak umiejętnie, że poważnie rozważam tę książkę jako swego rodzaju „podręcznik” do kursu na temat procesu psychoterapeutycznego.
Chciałabym mieć tak lekkie pióro jak Lori Gottlieb, aby w odpowiednich słowach zachęcić Was do tej lektury. Na czterysta osiemdziesiątej czwartej stronie książki autorka cytuje swojego własnego terapeutę: „Zmiany są częścią życia; opór przed zmianami jest częścią człowieka”. Ta książka podkreśla naszą wspólną „ludzkość” poprzez uwierzytelnienie trudności w akceptacji nieuchronnych zmian życiowych – nawet wśród tych, którzy pomagają innym stawić tym zmianom czoła. I prawdopodobnie dlatego tak bardzo rozśmiesza, wzrusza i wciąga.
