Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
search
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Tydzień Rysunku w Mieście Nauki: 15–21 stycznia 2024

21.12.2023 - 13:22 aktualizacja 02.02.2024 - 11:28
Redakcja: wc-a
Tagi: 50 tygodni w Mieście Nauki

Tydzień nr 3: Tydzień Rysunku

Termin: 15–21 stycznia 2024

  • Kuratorzy: mgr Paulina Walczak-Hańderek, prof. dr hab. Grzegorz Hańderek (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach)
  • Producentka: Ewelina Budzińska-Góra (Uniwersytet Śląski w Katowicach) oraz Mirosław Rusecki, Magdalena Palupska, Magdalena Foltyniak i Adrian Chorębała (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach)

Proces rysowania jest jak pisanie pamiętnika: to dobry sposób myślenia o przemijaniu czasu.

(Rachel Whiteread)

Trzecim spośród 50 tygodni w Mieście Nauki w 2024 roku był Tydzień Rysunku. Wydarzenie odbywało się w ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki, które potrwają przez cały 2024 rok.

Warsztaty (rysunkowe i muzyczne), wykłady, performance, koncert, instalacja i cztery wystawy. 15 stycznia rozpoczął się Tydzień Rysunku w Mieście Nauki. To seria wydarzeń, które skupiały się na rysunku jako medium, jako technice lub dla których rysunek był i jest inspiracją.

Tydzień Rysunku poświęcony został środkowi przekazu, który przenika wszystkie sfery ludzkiej aktywności od najmłodszych lat. Zanim stanie się wyrazem umiejętności, poddawanych procesowi edukacji/kształcenia, jest przede wszystkim jednym z pierwszych i najbardziej naturalnych narzędzi poznawczych, sposobem wyrażania uczuć i emocji, zapisem wyobrażeń czy znakiem obecności i śladem działania.

– Chcemy pokazać rysunek, w którym nie zawsze musimy dostrzec dzieło sztuki, kiedy bywa obrazem nieświadomego myślenia lub kiedy odbieramy go innymi niż wzrok zmysłami. Rysunek, który za sprawą myślącej dłoni, pomaga nam doświadczać materialny konkret, odsłania różnego rodzaju symboliczne pola, a czasem staje się użytecznym środkiem terapeutycznym – informowali Grzegorz Hańderek i Paulina Walczak-Hańderek, kuratorzy tygodnia.

W programie Tygodnia Rysunku znalazły się między innymi warsztaty dla dzieci (Pałac Młodzieży i  Kato Science Corner), wspólne warsztaty dla dzieci i osób dorosłych (ASP w Katowicach), Ucholokację – czterodniowy sound walk w Planetarium Śląskim oraz wystawy i wykłady w Rondzie Sztuki, budynku ASP w Katowicach i galerii Szałfynster w Katowicach.

Część wydarzeń miała specjalny charakter i nie była ogólnodostępna. Taką właśnie formę miały warsztaty z dziećmi przebywającymi w Oddziale Hematologii i Onkologii Dziecięcej, Samodzielnego Szpitala Klinicznego nr 1 w Zabrzu oraz w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach. Efektem warsztatów będzie projekt muralu, który wiosną zobaczymy na jednej z katowickich ścian.

Zorganizowane zostały również warsztaty z częstochowskimi seniorami. Uczestnicy obserwowali światło, budowali autoportrety, podświetlali i wykorzystywali transparentne struktury do tworzenia rysunkowych obiektów, które mogą się stać laurkami dedykowanymi samemu sobie.

Podcast

Eksperci z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach: rektor dr hab. Grzegorz Hańderek, prof. ASP – jeden z kuratorów Tygodnia Rysunku oraz prof. dr hab. Jolanta Jastrząb opowiadali o zagadnieniach artystycznych, które poruszone zostały podczas Tygodnia Rysunku. Organizatorzy chcieli spojrzeć na rysunek z różnych perspektyw, z kolei uczestnikom stworzono okazję do zanurzenia się w atmosferę twórczej ekspresji – sami mogli odkryć, dlaczego rysunek jest nie tylko formą sztuki, ale może również pełnić funkcję terapeutyczną. Podcast prowadził Radosław Aksamit.

Badania naukowe

W artykule „O jednym z pierwszych i naturalnych sposobów wyrażania myśli” Agnieszka Kliks-Pudlik opisuje badania prowadzone przez naukowców ze wszystkich uczelni wchodzących w skład Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki. W tekście przybliżone są prace ekspertów z Pracowni działań rysunkowych Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach oraz Instytutu Sztuk Plastycznych Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie.

Harmonogram tygodnia

Grafika Tygodnia rysunku (informacje w tekście)

  • 16 grudnia 2023–30 stycznia 2024 – Międzynarodowe Triennale Rysunku Studenckiego (Rondo Sztuki–Galeria ASP, Rondo im. gen. Jerzego Ziętka 1 w Katowicach)

Wystawa jest przeglądem pokonkursowym dającym wgląd w różnorodność zjawisk twórczych, postaw, wrażliwości, technik rysunkowych i tematów, a także zmian, które zachodzą w myśleniu nowej generacji twórczyń i twórców rysunku.

Wstęp wolny.


  • 16 grudnia 2023–30 stycznia 2024 – Wystawa Jurorów MTRS (Rondo Sztuki–Galeria ASP, Rondo im. gen. Jerzego Ziętka 1 w Katowicach)

Wstęp wolny.


  • 10 stycznia – 18.00 – Wernisaż wystawy pt. „Płynność leżąca u podstaw pewnych konstrukcji” (Galeria Sztuki Ształfynster, ul. Kochanowskiego 13, Katowice)

Rysunki eksponowane na wystawie zostały stworzone przez osoby mające zupełnie inne temperamenty i kapitały symboliczne, wychowane i wykształcone w różnych okresach, związanych jednak z tą samą uczelnią. Profesor Stanisław Kluska wpłynął na doświadczenia rysunkowe Marcina Białasa, którego uczniem kilkanaście lat później został Bartosz Zaskórski.

Wystawę będzie można oglądać od 10 do 24 stycznia 2024 roku.

Kuratorem wystawy jest Maciej Cholewa.

Wstęp wolny.

  • 15.30–17.00 i 17.00–19.00 – „Światłość/czułość” – warsztaty rysunkowe z dziećmi wieku szkolnym i przedszkolnym (Pałac Młodzieży, ul. Mikołowska 26 w Katowicach)

Wydarzenie skierowane jest do dzieci w wieku 7–11 lat. W ramach warsztatów młodzi uczestnicy będą tworzyć ulotne kompozycje: dzięki generowanemu przez latarki światło i rzucanemu na ścianę pokrytą luminescencyjną farbą powstaną tymczasowe kompozycje. Możliwe będzie również wykorzystanie lamp błyskowych służących do zabawy cieniem, która polega na zakrywaniu fragmentów ściany za pomocą stworzonych wcześniej szablonów lub własnych ciał.

W wydarzeniu jednocześnie będą mogły uczestniczyć dwie grupy po 10 osób. Realizacje będą miały charakter krótkotrwały i performatywny.

Na wydarzenie obowiązują zapisy pod adresem: mateusz.rafalski@asp.katowice.pl.


  • 18.00 – CORPUS CIRCULARE – wernisaż wystawy (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, ul. Raciborska 37)

Instalacja w głównym budynku Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach zostanie rozpięta pomiędzy czterema ramionami formy przestrzennej, ustawionej między filarami. Forma ta powstanie w wyniku podziału koła wpisanego w kwadrat. Pomiędzy powstałymi ramionami zostanie utkana struktura z naprężonych linii wełny, wprowadzając wątek liryczny w ścisłą geometrię. Powstały trójwymiarowy rysunek, będzie zmieniał swój kształt w zależności od kąta patrzenia.

– To kolejna instalacja, w której używam wełny w celu realizacji przestrzennych, geometrycznych, efemerycznych struktur, których kształt zależny jest od zastanych bądź specjalnie do tego przygotowanych elementów architektury. Prace takie realizuję od ponad 25 lat. Dla mnie jako autora, istotny jest sam proces rozciągania linii, poprzedzony precyzyjnym określeniem punktów, przez który będą one przebiegały. Realizacja tych struktur wymaga pełnego skupienia oraz precyzji. To rodzaj podróży i medytacji – informuje Sławomir Brzoska.

Wydarzenie skierowane do uczestników w każdym wieku.

Udział nie wymaga rejestracji.

  • 10.00–12.00 – Festiwal Światła, WDZIĘCZNOŚĆ – warsztaty (Egomedica, Centrum zdrowia psychicznego NZOZ, ul. Władysława Orkana 139B, Częstochowa)

Warsztaty są projektem artystycznym wykorzystującym ogromny potencjał tkwiący w zjawisku światła, tego wewnętrznego i tego na zewnątrz. Obserwowanie wewnętrznego światła ma uspokajać, wyciszać, regulować oddech, dawać nowe pokłady energii, uczyć uważności oraz bycia tu i teraz. Zewnętrzne światło będzie analizowane pod kątem doznań cielesnych. Doznanie cielesne jest opisem substancjalności człowieka, co podczas prowadzonych warsztatów ma szczególną wagę, a wszystko to w zmysłowej konfiguracji otoczenia.

W taki sposób holistycznie będziemy oddziaływać na pacjenta potrzebującego bodźca aktualizującego lub wsparcia, ponieważ ten, „który doświadcza doznań estetycznych, staje się w pełni człowiekiem przez to, że za pomocą kompleksowego postrzegania zmysłowego odkrywa i rozwija swoje zdolności łącznie z tymi, które tłumi w nim codzienność…, choroba…, niemoc…” .Poczucie sprawstwa zjednoczy się tu z poczuciem sensu działania. Efekt tworzenia „laurek” dedykowanych sobie ma tu taką właśnie nośność. Będziemy obserwować światło wokół nas, budować własne autoportrety, podświetlać i wykorzystywać transparentne struktury do tworzenia rysunkowych obiektów.

Prezentacja multimedialna: Yayoi Kusama.

Wydarzenie zamknięte skierowane do seniorów, podopiecznych Centrum Zdrowia Egomedica.

Osoby prowadzące: Jolanta Jastrząb (ASP Katowice), Marzanna Mioduszewska – Koniarska, terapeutka zajęciowa (Egomedica).


  • 11.00–13.30 – Kiedy ściany mają uszy – warsztaty rysunkowe z podopiecznymi Fundacji Iskierka (Oddział Hematologii i Onkologii Dziecięcej, ul. Medyków 16, Katowice; Samodzielny Szpital Kliniczny nr 1 w Zabrzu, ul. 3-go Maja 13–15, Zabrze)

Warsztaty projektowania murali, które powstaną wiosną 2024 roku w Katowicach.

Czy rzeczywiście zawsze trzeba uważać, co się mówi, bo ktoś niepożądany może nas podsłuchać? Czy czasem nie jest tak, że wypowiedzenie się pozwala nam zmierzyć się z sytuacją, w której wydaje nam się, że dobijamy do przysłowiowej ściany? Czasem warto skorzystać z faktu, że ściany mają uszy. Czasem warto to co wewnętrzne wyszeptać w przestrzeni publicznej.

Przedmiotem warsztatów będzie projekt muralu zrealizowanego w przestrzeni miasta Katowice przez osoby studiujące na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.

Wydarzenie dostępne wyłącznie dla podopiecznych Fundacji Iskierka.

Osoba prowadząca: prof. dr hab. Grzegorz Hańderek, Rektor ASP w Katowicach.


  • 10.00 – 16.00 – warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku (sound walk)” (Planetarium–Śląski Park Nauki, aleja Planetarium 4, Chorzów, Park Śląski)

Dźwięk nie ma swojego nośnika, jakim dla światła jest foton. Do zaistnienia i przemieszczania potrzebuje on materii, którą zwyczajowo jest powietrze, ale może to być też dowolny obiekt mogący rezonować. Dźwięk, będąc nieodłączną częścią naszej nawigacji w otoczeniu, kształtuje percepcję otaczającej nas rzeczywistości. Jest nie tylko informacją, ale także kluczem do pełniejszego zrozumienia naszej rzeczywistości.

W swoim eseju „Na drodze do kultury słyszenia” Wolfgang Welsch przedstawia słyszenie jako zasadniczy wzorzec pojmowania nas samych i kształtowania naszego stosunku do świata. Podążając za kluczową myślą Welsha: jeśli wzrok jest zmysłem dystansu, to dźwięk jest zmysłem powiązania. Dyktatura oka na przestrzeni wieków spowodowała, że pozostałe zmysły zeszły na drugi plan. Widzenie stało się główną metodą zdobywania informacji o świecie, a kultura wizualna uczyniła nas wzrokowcami.

Warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku” mają na celu przekierowanie naszej koncentracji z oka na ucho, eksperymentalne odwrócenie roli widzenia i słyszenia. Technologicznym punktem wyjścia dla tego zabiegu będą głośniki rezonansowe, które wykorzystują powierzchnię do nich przylegającą jako nośnik fal akustycznych – membranę. Posłużą one jako akustyczne latarnie wyrysowujące fragmenty przestrzeni dla percepcji słuchowej. To z kolei stanie się tematem do przedstawień rysunkowych – stworzenia map dźwiękowych.

Wspólnie z uczestnikami warsztatów zastanowimy się nad rolą dźwięku w percepcji przestrzeni i rozważymy hipotetyczne możliwości płynące z odwrócenia roli zmysłów wzroku i słuchu. Prześledzimy także sposób, w jaki myślimy o percepcji czasu przez pryzmat dźwięku. Podsumowaniem i końcowym punktem warsztatów będzie stworzenie ekspozycji składającej się z instalacji dźwiękowej oraz rysunkowych map dźwiękowych.

Rysowanie przestrzeni dźwiękiem/rysowanie dźwięku przestrzeni – eksperymentalny układ sprzężenia zwrotnego pomiędzy uchem i okiem przy odwróceniu ról tych zmysłów ma skłonić do refleksji nad hierarchią zmysłów i ich sprawczością.

Osoby prowadzące: Zofia Paśnik, Piotr Ceglarek.

Zapisy: https://bit.ly/ucholokacja.


  • 17.00–19.00 – Zakreślanie – rysunek w strategiach feministycznych – wykład oraz oprowadzanie po wystawie 4.MTRS (Rondo Sztuki–Galeria ASP, Rondo im. gen. Jerzego Ziętka 1 w Katowicach)

Podczas wykładu zostaną przedstawione strategie rysunkowe, które stosują współczesne artystki w swojej twórczości w kontekście feminizmu i aktywizmu. Praktyki te często wywodzą się od swobodnych szkiców aż po skończone dzieło, gdzie rysunkową linią może być nić, włosy lub ołówek, a podłożem papier, tkanina czy ciało.

W drugiej części spotkania autorka opatrzy autorskim komentarzem i oprowadzi po konkursowej wystawie 4. Międzynarodowego Triennale Rysunku Studenckiego.

Małgorzata Malwina Niespodziewana to graficzka, rysowniczka, autorka obiektów, instalacji i wideo, badaczka, absolwentka Wydziału Grafiki krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, doktor habilitowana, profesor UKEN w Krakowie. Stałym punktem odniesienia w jej twórczości pozostaje ciało, w swoich pracach odnosi się także do biografii, tekstów i twórczości awangardowych artystek, m. in. Katarzyny Kobro, Erny Rosenstein, Marii Jaremy, którym poświęciła prace składające się na ponad dwunastoletni cykl artystyczny. Artystka podejmuje również wątki narracyjne w swojej twórczości; interesuje ją temat postaci kobiecej w bajkach, zwłaszcza w ujęciu feministycznym, anarchistycznym i negatywnym, a także wątek przeobrażenia ciała kobiecego np. w roślinę lub zwierzę. Autorka artystycznej koncepcji ciała uniwersalnego, kuratorka cyklu wystaw „Grafika. Kontynuacja” oraz „Graficzki”, współzałożycielka kobiecej Grupy 13. Mieszka i tworzy w Krakowie.

Wydarzenie dostępne dla wszystkich, nie ma konieczności rezerwacji miejsc.

  • 11.00–13.30 – Kiedy ściany mają uszy – warsztaty rysunkowe z podopiecznymi Fundacji Iskierka (Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach, ul. Medyków 16)

Warsztaty projektowania murali, które powstaną wiosną 2024 roku w Katowicach.

Czy rzeczywiście zawsze trzeba uważać, co się mówi, bo ktoś niepożądany może nas podsłuchać? Czy czasem nie jest tak, że wypowiedzenie się pozwala nam zmierzyć się z sytuacją, w której wydaje nam się, że dobijamy do przysłowiowej ściany? Czasem warto skorzystać z faktu, że ściany mają uszy. Czasem warto to co wewnętrzne wyszeptać w przestrzeni publicznej.

Przedmiotem warsztatów będzie projekt muralu zrealizowanego w przestrzeni miasta Katowice przez osoby studiujące na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.

Wydarzenie dostępne wyłącznie dla podopiecznych Fundacji Iskierka.

Osoba prowadząca: prof. dr hab. Grzegorz Hańderek, Rektor ASP w Katowicach.


  • 10.00 – 16.00 – warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku (sound walk)” (Planetarium–Śląski Park Nauki, aleja Planetarium 4, Chorzów, Park Śląski)

Dźwięk nie ma swojego nośnika, jakim dla światła jest foton. Do zaistnienia i przemieszczania potrzebuje on materii, którą zwyczajowo jest powietrze, ale może to być też dowolny obiekt mogący rezonować. Dźwięk, będąc nieodłączną częścią naszej nawigacji w otoczeniu, kształtuje percepcję otaczającej nas rzeczywistości. Jest nie tylko informacją, ale także kluczem do pełniejszego zrozumienia naszej rzeczywistości.

W swoim eseju „Na drodze do kultury słyszenia” Wolfgang Welsch przedstawia słyszenie jako zasadniczy wzorzec pojmowania nas samych i kształtowania naszego stosunku do świata. Podążając za kluczową myślą Welsha: jeśli wzrok jest zmysłem dystansu, to dźwięk jest zmysłem powiązania. Dyktatura oka na przestrzeni wieków spowodowała, że pozostałe zmysły zeszły na drugi plan. Widzenie stało się główną metodą zdobywania informacji o świecie, a kultura wizualna uczyniła nas wzrokowcami.

Warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku” mają na celu przekierowanie naszej koncentracji z oka na ucho, eksperymentalne odwrócenie roli widzenia i słyszenia. Technologicznym punktem wyjścia dla tego zabiegu będą głośniki rezonansowe, które wykorzystują powierzchnię do nich przylegającą jako nośnik fal akustycznych – membranę. Posłużą one jako akustyczne latarnie wyrysowujące fragmenty przestrzeni dla percepcji słuchowej. To z kolei stanie się tematem do przedstawień rysunkowych – stworzenia map dźwiękowych.

Wspólnie z uczestnikami warsztatów zastanowimy się nad rolą dźwięku w percepcji przestrzeni i rozważymy hipotetyczne możliwości płynące z odwrócenia roli zmysłów wzroku i słuchu. Prześledzimy także sposób, w jaki myślimy o percepcji czasu przez pryzmat dźwięku. Podsumowaniem i końcowym punktem warsztatów będzie stworzenie ekspozycji składającej się z instalacji dźwiękowej oraz rysunkowych map dźwiękowych.

Rysowanie przestrzeni dźwiękiem/rysowanie dźwięku przestrzeni – eksperymentalny układ sprzężenia zwrotnego pomiędzy uchem i okiem przy odwróceniu ról tych zmysłów ma skłonić do refleksji nad hierarchią zmysłów i ich sprawczością.

Osoby prowadzące: Zofia Paśnik, Piotr Ceglarek.

Zapisy: https://bit.ly/ucholokacja.

  • 15.00–17.00 – Partyzantka Formy Otwartej. Rysunek w praktyce artystycznej Oskara i Zofii Hansenów – wykład (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, sala kinowa, ul. Raciborska 50, Katowice)

Podczas wykładu zostaną zaprezentowane rysunki pary architektów Zofii i Oskara Hansenów, które w ostatnim roku wzbogaciły kolekcję Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Rysunki dokumentują elementy języka wizualnego służące do opisu i kształtowania wizualnego otoczenia człowieka, które doprowadziły małżeństwo Hansenów do stworzenia koncepcji Formy Otwartej. Idea ta, nastawiona na partycypację, proces, zmianę hierarchii między artystą i widzem stała się założeniem ich działalności architektonicznej oraz inspirującym punktem odniesienia dla twórczości artystycznej kilku pokoleń studentek i studentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Tłem wykładu będzie spacer po domu w Szuminie, w którym mieszkali i tworzyli Hansenowie. Jego wnętrza i stanowią „chłonne tła” eksponujące wydarzenia codziennego życia. Dom posiada indywidualny wyraz architektoniczny, oryginalne rozwiązania kompozycyjne, materiałowe oraz funkcjonalne i w pełni wyraża idee Formy Otwartej. Jest jedną z niewielu prac Hansenów zrealizowanych zgodnie z ich życzeniem.

Tomasz Fudala (ur. 1980) historyk sztuki i kurator wystaw, absolwent UW, autor tekstów o architekturze i sztuce, pracuje w Muzeum Sztuki Nowoczesnej
w Warszawie, kurator Domu Hansenów w Szuminie. Współtwórca festiwalu poświęconego problemom miasta „Warszawa w budowie” (od 2009). Otrzymał nagrodę krytyków im. Jerzego Stajudy oraz Nagrodę Architektoniczną Prezydenta Warszawy za wystawę „Spór o odbudowę Warszawy”.

Wydarzenie dostępne dla wszystkich, nie ma konieczności rezerwacji miejsc.

Aktywność poprowadzi Tomasz Fudala.


  • 10.00 – 16.00 – warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku (sound walk)” (Planetarium–Śląski Park Nauki, aleja Planetarium 4, Chorzów, Park Śląski)

Dźwięk nie ma swojego nośnika, jakim dla światła jest foton. Do zaistnienia i przemieszczania potrzebuje on materii, którą zwyczajowo jest powietrze, ale może to być też dowolny obiekt mogący rezonować. Dźwięk, będąc nieodłączną częścią naszej nawigacji w otoczeniu, kształtuje percepcję otaczającej nas rzeczywistości. Jest nie tylko informacją, ale także kluczem do pełniejszego zrozumienia naszej rzeczywistości.

W swoim eseju „Na drodze do kultury słyszenia” Wolfgang Welsch przedstawia słyszenie jako zasadniczy wzorzec pojmowania nas samych i kształtowania naszego stosunku do świata. Podążając za kluczową myślą Welsha: jeśli wzrok jest zmysłem dystansu, to dźwięk jest zmysłem powiązania. Dyktatura oka na przestrzeni wieków spowodowała, że pozostałe zmysły zeszły na drugi plan. Widzenie stało się główną metodą zdobywania informacji o świecie, a kultura wizualna uczyniła nas wzrokowcami.

Warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku” mają na celu przekierowanie naszej koncentracji z oka na ucho, eksperymentalne odwrócenie roli widzenia i słyszenia. Technologicznym punktem wyjścia dla tego zabiegu będą głośniki rezonansowe, które wykorzystują powierzchnię do nich przylegającą jako nośnik fal akustycznych – membranę. Posłużą one jako akustyczne latarnie wyrysowujące fragmenty przestrzeni dla percepcji słuchowej. To z kolei stanie się tematem do przedstawień rysunkowych – stworzenia map dźwiękowych.

Wspólnie z uczestnikami warsztatów zastanowimy się nad rolą dźwięku w percepcji przestrzeni i rozważymy hipotetyczne możliwości płynące z odwrócenia roli zmysłów wzroku i słuchu. Prześledzimy także sposób, w jaki myślimy o percepcji czasu przez pryzmat dźwięku. Podsumowaniem i końcowym punktem warsztatów będzie stworzenie ekspozycji składającej się z instalacji dźwiękowej oraz rysunkowych map dźwiękowych.

Rysowanie przestrzeni dźwiękiem/rysowanie dźwięku przestrzeni – eksperymentalny układ sprzężenia zwrotnego pomiędzy uchem i okiem przy odwróceniu ról tych zmysłów ma skłonić do refleksji nad hierarchią zmysłów i ich sprawczością.

Osoby prowadzące: Zofia Paśnik, Piotr Ceglarek.

Zapisy: https://bit.ly/ucholokacja.

  • 13.00–15.00 – Disegno metaforico. Alternatywna historia rysunku – wykład (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, sala kinowa, ul. Raciborska 50, Katowice)

Wykład obiera za punkt wyjścia badania Gustava René Hocke’a (poszukującego analogii między sztuką manierystyczną a modernistyczną) i stanowi próbę wyodrębnienia alternatywnej linii rozwojowej rysunku jako medium zapowiadającego pojawienie się sztuki surrealistycznej, abstrakcyjnej oraz konceptualnej na długo przed nadejściem XX-wiecznej awangardy – poczynając od XVII-wiecznej idei „rysunku metaforycznego” (stwarzającego możliwość „wyrażenia wszystkiego poprzez wszystko”), aż po „rysunki tych, którzy nie potrafią rysować”, powstające w ramach XIX-wiecznego ruchu Sztuk Niezbornych.

Wydarzenie poprowadzi Jakub Woynarowski.

Jakub Woynarowski – artysta wizualny, designer oraz kurator. Absolwent i wykładowca ASP w Krakowie. Realizuje projekty z pogranicza teorii i praktyki wizualnej. Twórca koncepcji artystycznej wystawy w Pawilonie Polskim podczas 14. Międzynarodowego Biennale Architektury w Wenecji (2014). Laureat Paszportu Polityki (2015) w kategorii sztuk wizualnych. Swoje prace prezentował m.in. w Fondazione Memmo w Rzymie, MeetFactory w Pradze i MSN w Warszawie.

Wydarzenie dostępne dla wszystkich, nie ma konieczności rezerwacji miejsc.


  • 10.00 – 16.00 – warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku (sound walk)” (Planetarium–Śląski Park Nauki, aleja Planetarium 4, Chorzów, Park Śląski)

Dźwięk nie ma swojego nośnika, jakim dla światła jest foton. Do zaistnienia i przemieszczania potrzebuje on materii, którą zwyczajowo jest powietrze, ale może to być też dowolny obiekt mogący rezonować. Dźwięk, będąc nieodłączną częścią naszej nawigacji w otoczeniu, kształtuje percepcję otaczającej nas rzeczywistości. Jest nie tylko informacją, ale także kluczem do pełniejszego zrozumienia naszej rzeczywistości.

W swoim eseju „Na drodze do kultury słyszenia” Wolfgang Welsch przedstawia słyszenie jako zasadniczy wzorzec pojmowania nas samych i kształtowania naszego stosunku do świata. Podążając za kluczową myślą Welsha: jeśli wzrok jest zmysłem dystansu, to dźwięk jest zmysłem powiązania. Dyktatura oka na przestrzeni wieków spowodowała, że pozostałe zmysły zeszły na drugi plan. Widzenie stało się główną metodą zdobywania informacji o świecie, a kultura wizualna uczyniła nas wzrokowcami.

Warsztaty „Ucholokacja – dźwięk w przestrzeni, przestrzeń w dźwięku” mają na celu przekierowanie naszej koncentracji z oka na ucho, eksperymentalne odwrócenie roli widzenia i słyszenia. Technologicznym punktem wyjścia dla tego zabiegu będą głośniki rezonansowe, które wykorzystują powierzchnię do nich przylegającą jako nośnik fal akustycznych – membranę. Posłużą one jako akustyczne latarnie wyrysowujące fragmenty przestrzeni dla percepcji słuchowej. To z kolei stanie się tematem do przedstawień rysunkowych – stworzenia map dźwiękowych.

Wspólnie z uczestnikami warsztatów zastanowimy się nad rolą dźwięku w percepcji przestrzeni i rozważymy hipotetyczne możliwości płynące z odwrócenia roli zmysłów wzroku i słuchu. Prześledzimy także sposób, w jaki myślimy o percepcji czasu przez pryzmat dźwięku. Podsumowaniem i końcowym punktem warsztatów będzie stworzenie ekspozycji składającej się z instalacji dźwiękowej oraz rysunkowych map dźwiękowych.

Rysowanie przestrzeni dźwiękiem/rysowanie dźwięku przestrzeni – eksperymentalny układ sprzężenia zwrotnego pomiędzy uchem i okiem przy odwróceniu ról tych zmysłów ma skłonić do refleksji nad hierarchią zmysłów i ich sprawczością.

Osoby prowadzące: Zofia Paśnik, Piotr Ceglarek.

Zapisy: https://bit.ly/ucholokacja.

  • 15.30–17.00 – Rysowanie dźwiękiem kontra granie rysunków – warsztaty dźwiękowo–plastyczne (Kato Science Corner, ul. Młyńska 2, Katowice)

Przecinki, kropki, linie, łuki, kreski cienkie i grube, zygzaki i cała masa innych znaków to rysunki, które w swojej pracy odczytują muzycy. W tych kodach zwanych nutami ukryte są dźwięki i cisza. Przyjrzymy się zapisom utworów różnych kompozytorów i kompozytorek, które coraz częściej przypominają książki z grafikami. Na naszym spotkaniu spróbujemy odwrócić ten proces i nie grać tego, co jest narysowane, a narysować to, co jest grane. Stworzymy też wspólną partyturę – układankę i ją zagramy. To będzie prapremiera rysunków!

Warsztaty dla dzieci w wieku 7-11 lat (20 osób bez opiekunów).

Na wydarzenie obowiązują zapisy poprzez wypełnienie i wysłanie formularza dostępnego na stronie: https://bit.ly/rysowanieAsiMina.

Wydarzenie poprowadzą Muzykodrom + Akademia Młodego wieku oraz Asi Mina.


  • 20.00 – Koncert (Galeria Sztuki Szałfynster, ul. Kochanowskiego 13, Katowice)

POROSTY (do niedawna Mchy i Porosty) to projekt Bartosza Zaskórskiego. Jego muzyka to industrialne automaty perkusyjne, gotyckie melodie na syntezatorach, dziwne sample i włochaty stary pies. Wydawał w Not Not Fun, Heimat Der Katastrophe, Syntetyku, Pointless Geometry i Brutażu. Muzykę Mchów można było usłyszeć w grze Cyberpunk 2077 oraz spektaklu Krzysztofa Garbaczewskiego „Sen nocy letniej”.

Koncert w ramach wystawy w Szałfenster będzie prezentował ambientową stronę twórczości Zaskórskiego; będzie można usłyszeć słuchowisko o wojnie psów z miastem.

Wydarzenie dostępne dla wszystkich, nie ma konieczności rezerwacji miejsc.

Prowadzącym wydarzenie będzie Bartek Zaskórski.

  • 11.00–13.00 – Warsztaty dla rodziców i dzieci w ASP w Katowicach (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Sala otwarta, ul. Raciborska 50, Katowice)

W sali, w której na co dzień osoby studiujące zgłębiają techniki rysunku i malarstwa, dzieci wraz z opiekunami odkryją magię sztuki poprzez wyjątkowe ćwiczenia.

Zanurzymy się w świat kreacji, korzystając z niezwykle długich pędzli do nanoszenia tuszu, sprawdzimy umiejętności rysowania z zasłoniętymi oczami, a także odkryjemy fascynujące kształty i stworzymy opowieści, które wyłonią się z rozlanych plam ekoliny. To będzie niezapomniana podróż w krainę wyobraźni i sztuki!

Uczestnikami mogą być dzieci w wieku od 5 do 11 lat.

Na wydarzenie obowiązują zapisy dostępne na stronie: https://bit.ly/21stycznia.


  • 16.00 – A few points about lines – projekt performatywny (Zakład Tańca Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach – aula, ul. Zacisze 3, Katowice; Dom Oświatowy Biblioteki Śląskiej, ul. Francuska 12 w Katowicach)

Projekt międzyuczelniany zrzeszający osoby studenckie (Zakładu Tańca Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach oraz Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach) do wspólnej praktyki, której punktem wyjścia jest postrzeganie działania (szeroko rozumianego) jako postępowania wzdłuż linii. Linię podczas naszej pracy potraktujemy wielowymiarowo – jako następstwo i nie następstwo zdarzeń, połączenie i oddzielenie, racjonalność i irracjonalność myślenia. W trakcie otwartego wydarzenia dla publiczności będzie nam zależało na uchwyceniu procesu przenikania percepcji słuchowej, wzrokowej, cielesnej. Zastanowimy się zatem jak myślenie o linii w sposób mniej lub bardziej abstrakcyjny może przybliżyć wybrane dziedziny sztuki do siebie jak również społeczność międzyuczelnianą.

Wydarzenie poprowadzą Omar Karabulut oraz osoby studenckie.

Omar Karabulut jest tancerzem, performerem, choreografem i nauczycielem. Absolwentem Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie. Dwukrotnym stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, stypendystą Prezydenta Miasta Ełk w dziedzinie muzyka i taniec, a także stypendystą Wydziału Teatru Tańca Kibbutzim Collage of Education w Tel-Awiwie. Był uczestnikiem projektu badawczego „Joy of discovery” w Chinach, rezydencji artystycznej „Goa Dance Residency” w Indiach oraz intensywnego kursu Flying Low & Passing Through Davida Zambrano organizowanego przez TicTac Art Centre w Belgii. W latach 2017-2022 współtworzył Vagabond Physical Collective – niezależny kolektyw artystyczny.

Galeria

Zobacz fotorelację z Tygodnia Rysunku. Pełną galerię wraz z podpisami do zdjęć i podsumowaniem wszystkich aktywności znajdziecie w osobnym wpisie.

Sylwetki kuratorów

mgr Paulina Walczak-Hańderek – absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach na kierunku malarstwo (dyplom z wyróżnieniem w 2014 roku). Obecnie asystentka w Pracowni Malarstwa prof. Kazimierza Cieślika i w Pracowni Rysunku prof. Antoniego Cygana. Uczestniczka wielu wystaw i projektów krajowych oraz międzynarodowych. W swojej twórczości łączy wątki z obszarów sztuki, literatury, antropologii, architektury, czy socjologii. Za pomocą różnych metod i działań podejmuje problematykę związaną z formami doświadczenia przestrzeni na poziomie wielozmysłowym w wymiarze osobistym, społecznym i politycznym. Ostatnio fascynują ją momenty przerwy, pauzy, ciszy i wszystkie niezbędne szczeliny w architekturze naszego przebodźcowanego życia.

prof. dr hab. Grzegorz Hańderek – ukończył studia w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach oraz w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Profesor sztuk plastycznych w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, gdzie obecnie prowadzi Pracownię Interpretacji Literatury. Od 2020 roku jest rektor ASP w Katowicach. Jako artysta wizualny działa na polu rysunku, grafiki, instalacji oraz site specific. Autor kilkudziesięciu wystaw indywidualnych. Brał udział w ponad 250 wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą. Laureat wielu nagród i wyróżnień.

Funded by European Union

Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Badań Naukowych (REA). Unia Europejska ani REA nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

  • Międzynarodowe Triennale Rysunku Studenckiego

Wystawa główna trwająca od 16 grudnia 2023 do 30 stycznia 2024 roku, którą można obejrzeć w Galerii ASP w Katowicach Ronda Sztuki. Wystawa jest przeglądem pokonkursowym skierowanym do studentów oraz absolwentów-dyplomantów, dającym wgląd w różnorodność zjawisk twórczych, postaw, wrażliwości, technik rysunkowych i tematów, a także zmian, które zachodzą w myśleniu nowej generacji twórczyń i twórców o rysunku na przestrzeni ostatnich lat.

  • Wystawa „Rytmy, tąpnięcia”

Partytury graficzne realizowały ideę muzyki poliwersjonalnej. To taki zapis kompozytorskich intencji, który dopuszcza najbardziej różnorodne interpretacje, tym samym zmieniając stosunek między kompozytorem i wykonawcą, który staje się równorzędnym twórcą utworu. Partytura stanowi tu jedynie pretekst. Interesujące pod względem wizualnym dzieła stanowią raczej sugestię dla potencjalnego wykonawcy niż kategoryczny nakaz.

Wystawa jest próbą połączenia echokardiografii, kartografii geologicznej z notacją dźwięku, a tym samym jest swego rodzaju zaproszeniem do wsłuchania się w poprzemysłowy kontekst śląskiego krajobrazu. Wydarzenie współorganizowane z Akademią Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Śląskim Uniwersytetem Medycznym w Katowicach i Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.

  • Wystawa „Płynność leżąca u podstaw pewnych konstrukcji” — Bartek Zaskórski / Stanisław Kluska / Marcin Białas

W eseju „Kropla”, z którego wynika tytuł niniejszej wystawy, Jolanta Brach-Czaina opisuje wrażenie stałości pewnych konstrukcji do jakich sami należymy. Opakowane w skórę pozory stabilności, które wystarczy naciąć a ciekną, przelewają się nieustannie z jednego tworu w drugi. Czasem tworem tym będzie kolejny człowiek, czasem pies, innym razem grzyb albo coś pomiędzy. O tej całej nieobliczalnej płynności opowiadamy sobie już od dawna za pomocą prastarych sentencji umieszczanych zarówno w obszernych poematach, jak i ulotnych memach. Wypisujemy je na odrapanych ścianach, reklamowych kubkach albo tatuujemy pod skórą. Możliwe, że ten proces interesuje nas tak bardzo przez swoją totalną powszedniość i dziwność leżącą u podstaw tej powszedniości, która wygrywa z jakąkolwiek metaforą.

Wiadomo, że wszystko płynie, idee oraz myśli płyną, ale najciekawiej jest wtedy, kiedy uzmysłowimy sobie, że płynie się całkiem dosłownie. Że w gruncie rzeczy człowieka można otworzyć i przelać do plastikowego wiaderka, a to, co znajdziemy w jego środku będzie prześlizgiwało się przez palce. Od drugiego wiaderka wypełnionego wnętrzem np. krowy, będzie się różniło nieznacznie. Nie mówiąc już o całej masie innych tętniących, mazistych i pulsujących istot zamieszkujących nasze otoczenie, których nie trzeba nawet otwierać, żeby mogły przelać się z jednego naczynia w drugie. Na tym mniej więcej to całe płynięcie polega, a jego przyczyna jest w gruncie rzeczy prosta, dopóki nie wykracza poza biologię. Rysunki eksponowane na wystawie zostały stworzone przez osoby mające zupełnie inne temperamenty i kapitały symboliczne, wychowane i wykształcone w różnych okresach, związanych jednak z tą samą uczelnią.

  • Wystawa Jurorów MTRS – Galeria ASP w Katowicach Rondo Sztuki

Wystawę będzie można obejrzeć w terminie od 16 grudnia 2023 do 30 stycznia 2024 roku.

Warsztaty prowadzone przez prof. dr. hab. Grzegorza Hańderka. Przedmiotem warsztatów będzie projekt muralu zrealizowanego przez studentki i studentów ASP w Katowicach w przestrzeni miasta.

  • Sound walk – rysunek w audiosferze

Marcin Dymiter porusza się w kręgu elektroniki, field recordingu i muzyki improwizowanej. Tworzy instalacje dźwiękowe, słuchowiska, muzykę do filmów, spektakli teatralnych, wystaw i przestrzeni publicznych. Jest autorem projektu Field Notes, map dźwiękowych i edukacyjnego cyklu muzycznego Tracklista. Prowadzi warsztaty dźwiękowe oraz działania przybliżające ideę field recordingu. Gra w projektach: emiter, niski szum, ZEMITER, MAPA oraz innych, efemerycznych formacjach.

Piotr Ceglarek i Jan Dybała są kuratorami Biura Dźwięku Katowice, inicjatywy jednoczącej elektronicznych artystów przemysłowego miasta. Organizują otwarte sesje, warsztaty i koncerty. Jako duet muzyczny improwizują na syntezatorach modularnych, grając i dźwiękowe pejzaże, i techno.

Misją Fundacji Soundscape jest tworzenie platform współpracy środowisk twórczych oraz popularyzacja kultury. Organizacja spotkań warsztatowych z zakresu muzyki i sztuki nowych mediów, leżących na przecięciu światów technologii i muzyki, prezentujących zupełnie nowe spojrzenie na obcowanie z muzyką, pobudzających ciekawość oraz chęć do poszukiwania nieoczywistych rozwiązań. Działają na terenie kampusu Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, dając niespotykane dotychczas możliwości twórcze artystom. Na wyposażenie składa się m.in. w pionierski system wielokanałowej emisji dźwięku w domenie 3D, system do symulowania akustyki pomieszczeń, na żywo, w trakcie koncertów i sesji nagraniowych oraz bogate instrumentarium muzyczne i eksperymentalne (studio nagrań i produkcji muzycznej oraz autorski instrument „Tonarium”). Dodatkowym atutem jest wyposażenie technologiczne LORI (Laboratorium Obrazu Ruchomego i Interakcji ASP).

  • Rzeźba „rysunkowa” Sławomira Brzoski

Wydarzenie odbędzie się w holu Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, w budynku przy ul. Raciborskiej 37.

Sławomir Brzoska – artysta, performer, podróżnik. Artysta znany jest z instalacji, które tworzy przy użyciu sznurka, wełny, światła UV.

Jak pisze autor „Konstruowanie i dekonstruowanie instalacji jest dla mnie nie mniej ważne od efektu. To fizyczny kontakt z przestrzenią, rodzaj podróży, podczas której pokonuje kilometry, by uzyskać, utkać formę. Podróż ta jest jak rytmiczne oddychanie, zaś przestrzeń, w której realizuję prace traktuję jak rodzaj naczynia, wypełnianego treścią, co stanowi alchemiczny rys w mojej działalności”. Oprócz efemerycznych działań w galeriach zrealizował kilka rzeźb w przestrzeniach otwartych: w Londynie, Bielsku-Białej i w Poznaniu.

  • Jarosław Kozłowski – performance

Wydarzenie odbędzie się 17 stycznia 2024 roku w sali otwartej ASP w Katowicach (ul. Raciborska 50).

Jarosław Kozłowski  to jeden z najwybitniejszych współczesnych artystów polskich, przez długi czas związany z nurtem konceptualnym sztuki.

  • Jacek Łumiński – performance

Wydarzenie odbędzie się 15 stycznia 2024 na Wydziale Tańca w Akademii Muzycznej w Katowicach.

Jacek Łumiński – tancerz, choreograf, pedagog; założyciel i dyrektor Śląskiego Teatru Tańca w Bytomiu, dziekan bytomskiego Wydziału Teatru Tańca Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie.

  • Warsztaty audiowizualne Asi Mina/Muzykodrom + Akademia Młodego wieku

Warsztaty odbędą się 20 stycznia 2024 roku.

Joanna Bronisławska / ASI MINA – muzyk, pedagożka, animatorka kultury, aktywistka. Związana z wytwórnią niezależną mik.musik.! Członkini zespołów Mołr Drammaz i The Complainer, które współtworzyła z bratem Wojciechem Kucharczykiem. Na koncie ma wiele koncertów i akcji artystycznych w kraju i za granicą (m.in. OFF Festival Katowice, Opener Festival Gdynia, Ars Cameralis Katowice, Nowa Muzyka Katowice, Malta Festival Poznań, Unsound Festival Kraków, c-side Festival Izrael, SKIF San Petersburg, Subtropic Festival Miami, Puls Londyn). Od ponad 20 lat zajmuje się, poza systemową, edukacją muzyczną. Prowadzi liczne autorskie warsztaty muzyczne. Współpracuje z wieloma artystami z kraju i ze świata. Obecnie wspólnie z Instytucją Kultury Katowice Miasto Ogrodów tworzy Muzykodrom – stację lotów muzycznych, miejsce dla dzieci, gdzie odbywają się cykliczne warsztaty pracy z dźwiękiem. Od stycznia 2017 roku prowadzi cykl audycji dla dzieci i rodziców Aukso4Kids we współpracy z Orkiestrą Kameralną Miasta Tychy Aukso.

  • Warsztaty rysunkowe z dziećmi wieku szkolnym i przedszkolnym

Wydarzenie odbędzie się w Pałacu młodzieży w Katowicach. Poprowadzą je Mateusz Rafalski i Karol Gawroński.

  • Warsztaty dla rodziców i dzieci w ASP w Katowicach

Warsztaty odbędą się 20 stycznia 2024 roku w sali otwartej ASP (ul. Raciborska 50) i poprowadzi je Justyna Mędrala. Wydarzenie skierowane jest do dzieci w wieku od 5–11 lat. Limit osób: 15.

Na warsztatach rysunkowych w ASP, w sali, w której na co dzień studenci zgłębiają techniki rysunku i malarstwa, dzieciaki wraz z opiekunami odkryją magię sztuki poprzez wyjątkowe ćwiczenia. Zanurzymy się w świat kreacji, korzystając z niezwykle długich pędzli do nanoszenia tuszu, sprawdzimy umiejętności rysowania z zasłoniętymi oczami, a także odkryjemy fascynujące kształty i stworzymy opowieści, które wyłonią się z rozlanych plam ekoliny. To będzie niezapomniana podróż w krainę wyobraźni i sztuki!

  • Wykład „Współczesny rysunek – eksperymenty, strategie, nowe rozwiązania”

Wykład odbędzie się w 16 stycznia 2024 roku w sali kinowej ASP w Katowicach (ul. Raciborska 50). Poprowadzi go Małgorzata Niespodziewana-Rados – polska artystka sztuk wizualnych, graficzka, rysowniczka, autorka instalacji przestrzennych i obiektów. Profesorka UKEN w Krakowie.

  • Wykład „Rysunki formy otwartej”

Wydarzenie odbędzie się w sali kinowej ASP w Katowicach (ul. Raciborska 50).

Wykład poprowadzi Tomasz Fudala – historyk sztuki, kurator w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Od 2009 roku organizuje festiwal Warszawa w budowie poświęcony architekturze i politykom miejskim. Autor tekstów w katalogach wystaw i publikacjach o sztuce i architekturze. Publikował w polskich i zagranicznych czasopismach, m.in. „Architektura-murator”, „Artforum”, „Autoportret”, „Domus”, „Obieg”, „Odra”.

  • Wykład „Alternatywna historia rysunku”

Wydarzenie odbędzie się w sali kinowej ASP w Katowicach (ul. Raciborska 50).

Wykład poprowadzi Jakub Woynarowski – twórca komiksów, esejów wizualnych, filmów oraz instalacji. Autor projektów z pogranicza teorii i praktyki wizualnej, w tym instalacji w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury w Wenecji w 2014 roku. Mieszka i pracuje w Krakowie. Artysta-kurator.

return to top