W obrębie głowy stwierdzono m.in. prognatyzm żuchwy, czyli jej wysunięcie ku przodowi, niewielkie skrócenie szczęki górnej, rozszczepy podniebienia oraz patologie dotyczące oczu. Dodatkowo analiza anatomiczna wykazała, że przynajmniej u jednego osobnika występowało przedwczesne zrastanie się kości czaszki, znane jako kraniosynostoza – stan charakterystyczny dla ludzkich malformacji głowy.
Odkrycie ma podwójne znaczenie. Z jednej strony pozwala szerzej spojrzeć na mechanizmy prowadzące do powstawania rzadkich chorób genetycznych u człowieka, a z drugiej dostarcza argumentów na rzecz badań nad ewolucją, wskazując, że mutacje powodujące duże zmiany fenotypowe mogą prowadzić do skokowych przeobrażeń ewolucyjnych.
Część zaobserwowanych malformacji, takich jak syndaktylia czy znaczne pokrycie oczu powiekami, przypominała cechy charakterystyczne kameleonów, co wpisuje się w hipotezę „hopeful monsters”. Zakłada ona, że wady rozwojowe, jeśli są funkcjonalne i nie prowadzą do całkowitego uszkodzenia organizmu, mogą w rzeczywistości stanowić podstawę wykształcenia adaptacji morfologicznych, a w konsekwencji – powstawania nowych gatunków.
Wady zarodków powstały spontanicznie, bez wpływu ekstremalnych warunków środowiskowych. Takie przypadki są niezwykle rzadkie i zazwyczaj nie są dokumentowane, ponieważ większość zarodków z poważnymi wadami obumiera na wczesnym etapie.
Choć nie przeprowadzono jeszcze badań genetycznych, uderzające podobieństwo między opisywanymi zarodkami jaszczurek a ludzkimi zaburzeniami czaszkowo-twarzowymi pozwala przypuszczać, że stoją za nimi wspólne mechanizmy molekularne, których początki sięgają około 320 milionów lat temu, do czasów ostatniego wspólnego przodka owodniowców.
Przeczytaj artykuł źródłowy: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40926343/
Więcej w serwisie Nauka w Polsce PAP: https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C109683%2Crzadkie-wady-rozwojowe-u-jaszczurek-moga-pomoc-w-badaniach-nad-chorobami?fbclid=IwY2xjawNCCYxleHRuA2FlbQIxMABicmlkETA1U2RCdVFZYnFENzZ1NGVzAR66VoQjeShFx3nOTDqm1x-M3PAxbbpA4yDxe6wD73bNLL67cJXX2IqzhfmR3g_aem_kAfiY9jeMkejPPAU8d3XAQ
